สังคมภาคเหนือในยุคทักษิโณมิกส์และการเปลี่ยนแปลงด้านสุขภาพ

Abstract

การเปลี่ยนแปลงที่สําคัญในสังคม โดยเฉพาะอย่างยิ่งในภาคชนบทที่เกิดขึ้นในรัฐบาลยุคของนายกรัฐมนตรีทักษิณ ชินวัตร ที่ได้ทุ่มเทเงินภาครัฐทั้งในและนอกงบประมาณแผ่นดินในการฟื้นฟูเศรษฐกิจ ภายใต้ยุทธศาสตร์การพัฒนาแบบทวิวิถี (dual track development strategy) การเติบโตของเศรษฐกิจภายหลังวิกฤตเศรษฐกิจ ภายใต้ยุทธศาสตร์ทวิวิถี ได้ก่อให้เกิดภาวะความขัดกัน (paradox) หลายประการด้วยกัน ในแง่หนึ่งเกิดการขยายตัวอย่างไม่มีขีดจำกัดทางเศรษฐกิจทั้งในระดับมหภาค และในระดับรากหญ้า แต่ในขณะเดียวกัน ต้นทุนของความเฟื่องฟูทางเศรษฐกิจอันไร้ขีดจำกัดนี้กลับได้แก่ ภาวะหนี้สินที่พุ่งสูงขึ้นมากกว่ายุคใดๆ ที่ผ่านมา การเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจสังคมอย่างรวดเร็วดังกล่าวย่อมมีผลโดยตรงต่อภาวะทางด้านสุขภาพของประชาชน จึงจําเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องมีการศึกษาวิเคราะห์อย่างจริงจัง บทความชิ้นนี้ต้องการประมวลให้เห็นถึงแนวโน้มความเปลี่ยนแปลงที่สําคัญของสังคมภาคเหนือในช่วงการเปลี่ยนผ่านเข้าสู่ระบบสังคมเศรษฐกิจแบบเสรีนิยมในยุคทักษิโณมิกส์และนัยยะที่มีต่อปัญหาสุขภาพและความเจ็บป่วย ทั้งนี้เพื่อชี้ให้เห็นถึงแนวโน้มความเสี่ยงและพฤติกรรมความเจ็บป่วยที่เกิดขึ้นในกลุ่มสังคมต่างๆ อันเป็นผลมาจากเงื่อนไขการเปลี่ยนแปลงในโครงสร้างทางเศรษฐกิจและสังคม ตลอดจนวิเคราะห์ให้เห็นถึงอํานาจในการจัดการสุขภาพและความเจ็บป่วยทั้งในระดับปัจเจกและระดับสถาบันที่เปลี่ยนแปลงไปอันเนื่องมาจากเงื่อนไขดังกล่าว