การสื่อสารสุขภาพท้องถิ่น : แนวคิด การดำเนินงาน และการขยายผล

Abstract

โครงการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเสริมสร้างความเข้มแข็งให้แก่นักสื่อสารสุขภาพ หรือ นสส.ที่ปฏิบัติงานสื่อสารสุขภาพในพื้นที่จังหวัดแพร่และกาญจนบุรีซึ่งเป็นผลจากงานวิจัยช่วงแรก ให้สามารถดำเนินงานได้ด้วยตนเอง สนับสนุน นสส. เป็นวิทยากรกระบวนการเพื่อสามารถสร้างนสส.รุ่นใหม่ ขยายแนวคิดการสื่อสารสุขภาพท้องถิ่นในกลุ่มจังหวัดใกล้เคียง และวิเคราะห์จัดทำข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย ดำเนินงานวิจัยด้วยหลักการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (Participatory Action Research) จากการดำเนินงานหนึ่งปีก่อเกิดการจัดตั้งเป็นชมรมนสส. มีการจัดการภายในกลุ่มโดยคณะกรรมการที่ผ่านการคัดเลือก ให้ความสำคัญต่อการทำความเข้าใจในเป้าหมายของการทำงาน สร้างช่องทางการสื่อสาร จัดประชุมรวมทั้งมีการพบปะอย่างไม่เป็นทางการกันอย่างสม่ำเสมอ และจัดทำทำเนียบ ทำให้นสส.สามารถทำงานร่วมกัน มีการจัดงานเปิดตัวเพื่อให้นสส.เป็นที่รู้จักและเป็นการขยายเครือข่ายนสส.ในพื้นที่ นสส.จำนวนหนึ่งที่มีศักยภาพได้รับการเสริมความรู้เพื่อเป็นนสส.วิทยากรกระบวนการ ซึ่งนสส.กลุ่มนี้สามารถสร้างนสส.รุ่นใหม่ได้อย่างมีประสิทธิภาพในเวลาต่อมา นอกจากนี้ยังมีการเผยแพร่แนวคิดและผลงานสื่อสารสุขภาพท้องถิ่นด้วยการจัดทำสื่อสปอตเสียง แผ่นพับ วีดิทัศน์ และจัดประชุมผู้เกี่ยวข้องจากจังหวัดใกล้เคียง 8 จังหวัด คือ น่าน ลำพูน ลำปาง อุตรดิตถ์ พะเยา นครปฐม ราชบุรี และเพชรบุรี ซึ่งได้รับความสนใจและมีการประสานการดำเนินงานระหว่างพื้นที่ในเวลาต่อมา ผลจากการดำเนินงานทำให้เห็นว่างานสื่อสารสุขภาพท้องถิ่นมีคุณลักษณะ 1) ประกอบด้วย นสส.ที่มีความตั้งใจจริงและมีจิตสาธารณะ มีความหลากหลายช่วยเสริมเติมเต็มซึ่งกันและกัน และสามารถเชื่อมโยงเข้ากับงานประจำของตน 2) การรวมกลุ่ม นสส. เป็นพลังสำคัญในการขับเคลื่อนงาน 3) ข้อมูลและความรู้เรื่องสุขภาพมีความสำคัญ 4) ช่องทางการสื่อสาร คือ สื่อบุคคลและสื่อท้องถิ่นมีความหลากหลาย และ5) ได้รับการสนับสนุนจากสังคมโดยเฉพาะในระดับจังหวัด เพื่อให้มีการสื่อสารสุขภาพท้องถิ่นในสังคมไทย จึงควรกำหนดให้นสส.ท้องถิ่น และงานสื่อสารสุขภาพท้องถิ่นปรากฏในระบบสุขภาพ สร้างกลไกเสริมสร้างความภาคภูมิใจในความเป็นนสส. เป็นที่ยอมรับมีโอกาสแสดงผลงาน มีกลไกสร้างความยั่งยืนด้วยเครือข่ายและสร้างกลไกสนับสนุนจากสังคมทั้งในระดับท้องถิ่นและประเทศ