แนวทางปฏิบัติที่ดีในผู้ป่วยที่มีเส้นฟอกไต ปีที่ 2

Abstract

จากแนวทางการปฏิบัติแนะนำ (guideline) ทั้งในประเทศและต่างประเทศจำนวนมากมาย แนะนำว่าผู้ป่วยที่มีไตวายระยะสุดท้าย การทำเส้นฟอกไตควรทำก่อนที่จะมีการแทงสายชั่วคราวในหลอดเลือดดำใหญ่ แต่ในประเทศไทยนั้นความเป็นจริงผู้ป่วยส่วนมากได้รับการแทงเส้นฟอกไตดังกล่าวมาก่อน สาเหตุการทำดังกล่าวอาจเกิดจากแนวคิดว่าผลของการทำดังกล่าวไม่มีข้อเสียจากทั้งผู้ป่วยและจากบุคลากรทางการแพทย์ ดังนั้นการศึกษานี้จึงต้องการพัฒนาแนวทางที่ดีที่สามารถพัฒนาผลการรรักษาที่ดีกว่าปัจจุบัน การศึกษานี้จึงได้ทำกระบวนการเพื่อพัฒนาการดูแลผู้ป่วยอย่างครบวงจรที่เรียกว่า Expressed Protocol in Northern Thailand (EPNT) ซึ่งการดูแลแบบพิเศษแบบ EPNT นี้ ประกอบไปด้วย 1. ผู้ป่วยไม่มีประวัติการแทงเส้นหลอดเลือดดำใหญ่ชั่วคราวมาก่อน 2. ใช้เส้นฟอกไตจากเส้นจริงมากกว่าเส้นหลอดเลือดเทียม 3. มีการติดตามอย่างต่อเนื่อง การศึกษานี้เป็นการศึกษา 24 เดือน เปรียบเทียบผลระหว่างกลุ่มที่ทำการรักษาแบบ EPNT กับกลุ่มซึ่งไม่ได้รับการรักษาแบบ EPNT (non EPNT) ซึ่งเป็นผู้ป่วยที่ได้รับการดูแลแบบมาตรฐานสากลในปัจจุบัน รายงานนี้เป็นรายงานของผู้ป่วย ผลของการเปรียบเทียบ 15 เดือนแรก ได้ศึกษาเปรียบเทียบอัตรา maturation การเกิดภาวะแทรกซ้อนของเส้น การมีหลอดเลือดตีบตันในหลอดเลือดดำใหญ่ในอก การติดเชื้อ การมีโรคหัวใจและการเสียชีวิตและคุณภาพชีวิต โดยการประเมินคุณภาพชีวิตใช้ SF-36 ผลการศึกษา: 100 คน ของผู้ป่วยอยู่ในกลุ่มของ EPNT และ 101 คน อยู่ในผู้ป่วยกลุ่ม non EPNT จากการศึกษานี้พบว่าในกลุ่มผู้ป่วย EPNT มีอัตราการติดเชื้อน้อยกว่ากลุ่ม non EPNT (EPNT: 0% vs non EPNT 2.52%, p = 0.087), โดยอัตราการติดเชื้อใน AVA กระแสโลหิตจากเส้นฟอกไตชั่วคราวในกลุ่ม non EPNT พบได้ 11.9% และอัตราการเกิดหลอดเลือดดำตีบตันในอก (EPNT 1.23% และ non EPNT 5.11%, p = 0.146) ถึงอย่างไรก็ตามแนวโน้มดังกล่าวไม่มีความสำคัญทางสถิติแต่อย่างประการใด ในด้านอัตราการ maturation การเกิดภาวะแทรกซ้อน การเกิดโรคหัวใจโรคหลอดเลือดสมองและการเสียชีวิต ก็พบว่าไม่มีความแตกต่างกันระหว่างสองกลุ่ม แต่ในด้านคะแนนของคุณภาพชีวิตในกลุ่มของ EPNT คะแนนทางด้านจิตใจโดยรวมดีกว่ากลุ่ม non EPNT อย่างชัดเจน สรุป: EPNT มีแนวโน้มที่มีอัตราการติดเชื้อในกระแสโลหิต หลอดเลือดตีบตันในอกและคุณภาพชีวิตทางด้านจิตใจดีกว่ากลุ่ม non EPNT แต่ถึงอย่างไร ผลการศึกษานี้ทำเพียง 15 เดือน ยังไม่สามารถสรุปได้อย่างชัดเจน จึงจำเป็นต้องมีการศึกษาต่อเนื่องต่อไปในอนาคต