การศึกษาผลกระทบจากมาตรการบังคับใช้สิทธิเหนือสิทธิบัตรยาในประเทศไทยระหว่างปี 2549-2551

Abstract

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินผลกระทบจากมาตรการใช้สิทธิตามสิทธิบัตรของยา 7 รายการ ซึ่งเป็นที่กังขาในสังคม แม้ว่ามาตรการนี้สอดคล้องตามประกาศปฏิญญาโดฮา ในข้อตกลงด้านการค้าว่าด้วยทรัพย์สินทางปัญญาและสาธารณสุข ปี พ.ศ. 2544 ซึ่งมีการยืนยันสิทธิของรัฐบาลของประเทศสมาชิกที่จะใช้มาตรการต่างๆ เช่น การใช้สิทธิตามสิทธิบัตรเพื่อจำกัดการผูกขาดสิทธิบัตรในกรณีที่มีความต้องการใช้เพื่อประโยชน์ด้านสุขภาพต่อสาธารณชน อย่างไรก็ตาม การใช้สิทธิตามสิทธิบัตรที่เกิดขึ้นถูกวิพากษ์วิจารณ์อย่างหนักถึงความชอบธรรมทางกฎหมายทั้งกฎหมายระหว่างประเทศและกฎหมายไทย บางส่วนมีข้อสงสัยถึงเจตนารมณ์และแรงจูงใจของการใช้มาตรการนี้ รวมถึงข้อกังขาที่ว่ามาตรการใช้สิทธิตามสิทธิบัตรมิได้เป็นไปตามวัตถุประสงค์เพื่อเพิ่มการเข้าถึงยา หรือกังวลถึงผลเสียทางการเมืองและเศรษฐกิจจากการตอบโต้จากรัฐบาลต่างชาติที่ต่อต้านมาตรการนี้ และการถอนหรือชะลอการขึ้นทะเบียนยาในประเทศไทยของต่างชาติ ซึ่งเหล่านี้ก่อให้เกิดผลเสียมากกว่าประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับจากการใช้มาตรการใช้สิทธิตามสิทธิบัตรยา