บทคัดย่อ
การพัฒนาระบบฐานข้อมูลเพื่อการตรวจหาและป้องกันการกระทำระหว่างกันของยาในโรงพยาบาลสงขลานครินทร์ (ระยะที่ 1) การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาระบบฐานข้อมูลและการคิดคำนวณสำหรับการตรวจหาการกระทำระหว่างกันของยาโดยเริ่มต้นจากโรงพยาบาลสงขลานครินทร์ แฟ้มข้อมูลสี่แฟ้มได้ถูกพัฒนาขึ้นโดยใช้โปรแกรม Access 2000 Thai edition (MIcrosoft() นั่นคือ แฟ้มข้อมูลชื่อมาตรฐาน แฟ้มข้อมูลชื่อการค้า แฟ้มข้อมูลกลุ่มยาและแฟ้มข้อมูลนิยามการกระทำระหว่างกันของยา แฟ้มข้อมูลชื่อมาตรฐานเป็นตาราง 2 field ที่ประกอบด้วยชื่อยาที่มีใช้อยู่ในโรงพยาบาลสงขลานครินทร์และชื่อมาตรฐานที่เทียบเท่ากัน แฟ้มข้อมูลชื่อการค้าเป็นตาราง 2 field ที่มีชื่อมาตรฐานที่ปรากฏเป็นชื่อการค้าในแฟ้มข้อมูลชื่อมาตรฐาน กับชื่อทั่วไปที่สอดคล้องกัน ชื่อทั่วไปถูกนิยามโดยอาศัย MIMS Thailand TIMS และเภสัชตำรับโรงพยาบาลสงขลานครินทร์ ชื่อทั่วไปของยาที่ปรากฏในแฟ้มข้อมูลชื่อมาตรฐานและแฟ้มข้อมูลชื่อการค้าถูกนิยามกลุ่มยาโดยอาศัยตำราเภสัชวิทยาและเก็บไว้ในแฟ้มข้อมูลนิยามกลุ่มยา ชื่อทั่วไปของยาบางชนิดถูกจัดอยู่ในกลุ่มมากกว่าหนึ่งกลุ่ม กลุ่มเล็กถูกจัดอยู่ภายใต้กลุ่มใหญ่ ชื่อกลุ่มที่นิยามในแฟ้มข้อมูลนี้มีความสอดคล้องกับชื่อที่ถูกนิยามในหนังสืออ้างอิงการกระทำระหว่างกันของยาแฟ้มข้อมูลนิยามการกระทำระหว่างกันของยาเป็นตาราง 11 field ที่มีข้อมูลคู่ยาที่มีการกระทำต่อกัน นัยสำคัญ ผล กลไก การจัดการ ชื่อหนังสืออ้างอิงและหน้าที่อ้างอิง องค์ความรู้อ้างอิงจากหนังสือ Drug Interaction Facts, Evaluation of Drug Interactions, and Management Clinically Important Drug Interactions ข้อมูลเกี่ยวกับ ผล กลไก และการจัดการถูกแปลและเรียบเรียงเป็นภาษาไทย ข้อมูลอื่นถูกอ้างอิงโดยตรงจากหนังสืออ้างอิง ขั้นตอนวิธีเขียนโดยใช้ภาษา structured query language (SQL) สำหรับโปรแกรม Access ประกอบด้วย 2 ขั้นตอนหลัก คือ การขยายข้อมูลและการสกัดข้อมูล การขยายข้อมูลเป็นการหาคำพ้องกับชื่อยาในใบสั่งยาโดยใช้แฟ้มข้อมูลชื่อมาตรฐาน แฟ้มข้อมูลชื่อการค้าและแฟ้มข้อมูลนิยามกลุ่มยา การสกัดข้อมูลทำโดยเชื่อมแฟ้มข้อมูลนิยามการกระทำระหว่างกันของยาระหว่างสำเนาใบสั่งยาสองชนิดที่ผ่านการขยายข้อมูลแล้วแฟ้มข้อมูลต่างๆ และขั้นตอนวิธีถูกนำไปทดสอบที่โรงพยาบาลนราธิวาสราชนครินทร์เพื่อประเมินว่าระบบฐานข้อมูลสามารถใช้ได้จริงที่โรงพยาบาลอื่นด้วย ขั้นตอนวิธีใช้แนวคิดเดียวกับที่โรงพยาบาลสงขลานครินทร์ คำสั่งของขั้นตอนวิธีใช้ภาษา SQL สำหรับ FoxPro ผลการทดสอบพบว่าระบบฐานข้อมูลสามารถใช้งานได้ที่โรงพยาบาลแห่งนี้โดยสรุป ระบบฐานข้อมูลที่พัฒนาจากโรงพยาบาลสงขลานครินทร์สามารถใช้เป็นเครื่องมือในการตรวจหาการกระทำระหว่างกันของยาในโรงพยาบาลได้ เป็นไปได้ว่าระบบฐานข้อมูลนี้สามารถใช้ได้กับที่โรงพยาบาลอื่นในประเทศไทยด้วย
บทคัดย่อ
The Development of the database system for detecting and preventing drug-drug interactions in Songklanagarind HospitalThis study is aimed to develop the database system and algorithm for detecting drug-drug interactions by starting from Songklanagarind Hospital. Four databases for drug interaction detection were developed using Access 2000 Thai edition (Microsoft() operated on Windows 98, i.e. standard drug name database, trade name database, drug group database, and drug interaction database. Standard drug name database was a two-field table including the names of drugs available in Songklanagarind Hospital and their equivalent standard drug names. Trade name database was also a two-field table consisting of a list of standard drug names, appeared as trade names in the standard drug name database, and their equivalent generic names. The generic names were defined based on TIMS and Songklanagarind Hospital Formulary. All generic names existing in the standard drug name database and trade name database were set in to their corresponding pharmacological groups and collected in the drug group database. Certain generic drugs were arranged in to more than one group. Any drug group was also put in the supergroup if possible. The groups were defined based on a pharmacological textbook. The name of the groups must be similar to those called by the drug interaction references using in database development. The drug interaction database was an eleven-field table involved pairs of interacting drugs, significance (significance level, onset, severity, and documentation), effect, mechanism, management, title and page of reference referred. Knowledge of drug interactions were based on three widely known reference books, i.e. Drug Interaction Facts, Evaluation of Drug Interactions, and Management Clinically Important Drug Interactions. Only the details of effect, mechanism, and management of drug interactions were translated into Thai language. The rest were quoted directly from the references. Algorithm for detection of drug interactions, which was written using structured query language (SQL) for Access, were comprised of two major steps, i.e. i) an expansion of prescription, and ii) an extraction of information. An expansion of prescription involved with relating any drug name in a prescription to the corresponding standard name, generic name, and group name based on the databases. After the expansion, drug interactions were extracted directly by inner-joining the drug interaction table with two copies of expanded list. Then a list of pairs of interacting drugs and related details was shown when an interaction was present. The developed databases and algorithm were tested at Naratiwatrachanagarind Hospital in Naratiwat in order to evaluate that this database system is applicable at the other hospitals. The concept of detection algorithm was similar to the one used at Songklanagarind Hospital. The steps of detection was written using SQL for FoxPro operated on DOS. The testing result showed that the database system was applicable in this hospital.In conclusion, the database system developed originally at Songklanagarind Hospital can be used as a tool to detect drug-drug interactions in hospital. It is possible that the system is applicable for being use among the other hospitals in Thailand.
