บทคัดย่อ
การวิจัยนี้เป็นการวิจัยและพัฒนาด้วยวิธีผสมผสานทั้งปริมาณและคุณภาพ มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินเปรียบเทียบระดับความเป็นธรรมทางสุขภาพของกลุ่มชน 3 กลุ่มโดยใช้กลุ่มตัวอย่างเชิงปริมาณจํานวน 789 คน ใน 10 จังหวัดภาคเหนือ ประยุกต์ใช้เครื่องมือประเมินความเป็นธรรมทางสุขภาพ วิเคราะห์ความแปรปรวน ทดสอบความแตกต่างระหว่างค่าเฉลี่ยรายคู่ด้วยวิธีการของ Tukey วิเคราะห์ความเป็นธรรมทางสุขภาพด้วย Z-score เติมส่วนขาดด้วยข้อมูลเชิงคุณภาพจากการสัมภาษณ์เชิงลึกและการสนทนากลุ่มแล้วเสนอข้อมูลแก่ผู้เชี่ยวชาญเพื่อหาฉันทามติร่วมในการจัดทําข้อเสนอเชิงนโยบายในการลดช่องว่างความเป็นธรรมทางสุขภาพ ผลการศึกษาพบว่า มีความแตกต่างอย่างมีนัยสําคัญทางสถิติใน 7 กลุ่ม(P-Value<.001)โดยประสิทธิภาพและคุณภาพบริการ (P-Value =.170) กับประสิทธิภาพการบริหารจัดการ (P-Value=.227) มีความแตกต่างกันอย่างไม่มีนัยสําคัญทางสถิติและพบว่าค่าความเป็นธรรมทางสุขภาพของคนไทยพื้นราบมีค่าที่สูงสุด (Z = .3293) รองลงมาคือชาวเขาสัญชาติไทย (Z=.0516) และชาวเขาไร้สัญชาติ (Z=-.3885) ตามลําดับ แนวทางการลดช่องว่างความเป็นธรรมทางสุขภาพของกลุ่มผู้เชี่ยวชาญ เสนอให้มีระบบฐานข้อมูลกลุ่มชาวเขาไร้สัญชาติ,การจัดสรรงบประมาณรายหัวกลุ่มไร้สัญชาติ, คุณภาพมาตรฐานของสถานบริการสาธารณสุข และการกระจายอํานาจด้านบริการสุขภาพสู่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
Research was conducted to compare health equity levels between three
groups. These groups were compared using the benchmark of fairness. The multistage
cluster sampling methods were used. The sample size for quantitative study included
789 subjects on 10 provinces in the north of Thailand and was strengthened by a
qualitative component in the form of in-depth interviews. Data analysis utilized ANOVA
and Post-hoc Tukey means. The counters for health equity were analyzed by Z-scores.
Results revealed a significance difference on 7 of the 9 factors (all at p<.001).
Comparative measurements on Efficiency and Quality of Care (p=.170) as well as
Administrative efficiency (p=.227) were not significant. With regards to Z score analysis
Thai National Citizens were the highest scored (Z = .3293), Hill tribe Thai national citizens
were average scored (Z=.0516) and Hill tribe stateless were the lowest scored
(Z=-.3885). The means to reduce the gap between groups from the expertise aimed 1)
The Hill tribe stateless data base. 2) The health needs budgetary for The Hill tribe
stateless. 3) The only one standard in all health care units. 4) The decentralization to
local government for provides health services.
