ความต้องการของผู้รับบริการและผู้ให้บริการเกี่ยวกับชุดบริการดูแลสุขภาพที่บ้านสำหรับผู้ป่วยเบาหวาน

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความต้องการของผู้รับบริการและผู้ใช้บริการเกี่ยวกับชุดบริการดูแลสุขภาพที่บ้านสำหรับผู้ป่วยเบาหวาน ประชากรในการวิจัยมี 2 กลุ่ม กลุ่มผู้รับบริการ คือผู้ป่วยเบาหวานทุกคนที่มีภูมิลำเนาในเขตตำบลขุนคง อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่ และขึ้นทะเบียนรับการรักษาที่สถานีอนามัยตำบลขุนคง และ/หรือโรงพยาบาลหางดง จำนวน 31 คน กลุ่มผู้ให้บริการ คือแพทย์ พยาบาลที่ปฏิบัติงานในคลินิกเบาหวาน พยาบาลที่มีประสบการณ์เยี่ยมบ้านและเจ้าหน้าที่สาธารณสุข จากสถานบริการในเครือข่ายการรับ-ส่งต่อผู้ป่วยในพื้นที่ จำนวน 21 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบสัมภาษณ์ แบบสอบถามปลายเปิด และแนวคำถามการสนทนากลุ่ม ผลการวิจัยพบว่า ความต้องการชุดบริการแตกต่างๆ กันตามการแบ่งกลุ่มผู้ป่วยเบาหวาน เป็น 3 ระดับ คือ กรณีช่วยเหลือตัวเองได้ดี ชุดบริการที่จัดให้ควรเป็นการสนับสนุนและให้ความรู้ โดยพยาบาลและ/หรือเจ้าหน้าที่สาธารณสุข หรืออาสาสมัครสาธารณสุขที่ผ่านการอบรมแล้ว โดยวิธีการเยี่ยมบ้าน 3-4 เดือนต่อครั้ง กรณีมีภาวะแทรกซ้อน ช่วยเหลือตัวเองได้บ้าง แต่ไม่สามารถดูแลสุขภาพได้ทุกเรื่องที่ต้องอาศัยทักษะพิเศษ บริการที่จัดให้ควรเป็นการทดแทนบางส่วนหรือบริการที่ต้องใช้ทักษะทางการพยาบาลเฉพาะทาง โดยพยาบาลให้บริการเยี่ยมบ้านทุก 2-3 เดือน กรณีผู้ป่วยมีภาวะแทรกซ้อนมาก ช่วยเหลือตัวเองได้น้อยหรือช่วยเหลือตนเองไม่ได้เลย ผู้ให้บริการควรเป็นทีมสุขภาพที่ประกอบด้วย แพทย์ พยาลบาล นักกายภาพบำบัด เภสัชกร นักสังคมสงเคราะห์ แต่หากไม่สามารถจัดทีมสุขภาพได้ ควรมีพยาบาลเป็นหลักสำคัญในการให้บริการ และมีบุคลากรดังกล่าวเป็นที่ปรึกษาในเรื่องที่เกี่ยวข้อง ให้บริการเยี่ยมบ้านทุก ½ - 1 เดือน กิจกรรมและวัสดุอุปกรณ์ที่ต้องการควรเป็นไปตามสภาพปัญหาและความต้องการของผู้ป่วย รวมถึงการจัดทำคู่มือการดูแลสุขภาพผู้ป่วยเบาหวานที่บ้าน นอกจากนี้การดูแลด้านจิตใจ สิ่งแวดล้อมและด้านสังคมสงเคราะห์แก่ผู้ป่วยและครอบครัวตลอดจน การวางแผนให้บริการร่วมกันระหว่างทีมสุขภาพกับผู้ป่วยและญาติ ล้วนเป็นสิ่งสำคัญที่ควรระบุไว้ในชุดบริการทุกระดับ รวมทั้งการบันทึกรายงานเพื่อใช้เป็นหลักฐานและเป็นประโยชน์ในการให้บริการอย่างต่อเนื่อง กรณีมีการคิดค่าใช้จ่าย ผู้ป่วยเบาหวานจะสามารถจ่ายได้เฉลี่ยครั้งละ 65.33 บาท และ เห็นด้วยที่จะรวมค่าใช้จ่ายดังกล่าวไว้ในโครงการ 30 บาท