บทคัดย่อ
สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข (สวรส.) ได้สร้างความร่วมมือกับมหาวิทยาลัยบูรพาซึ่งเป็นสถาบันการศึกษาระดับอุดมศึกษาหลักในภาคตะวันออก เพื่อจัดตั้งศูนย์จัดการงานวิจัยระบบสุขภาพในพื้นที่ภาคตะวันออกอันเป็นภาคที่มีความสำคัญในด้านการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศ โดยเฉพาะการพัฒนาภาคอุตสาหกรรม การเกษตร การพัฒนาชายฝั่งทะเลตะวันออก การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ คุณภาพสิ่งแวดล้อม การพัฒนาการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน การพัฒนาโครงข่ายโครงสร้างพื้นฐานที่ได้มาตรฐาน การอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมพื้นบ้าน การพัฒนาการค้าชายแดนกับประเทศเพื่อนบ้าน การยกระดับเป็นศูนย์กลางการค้าชายแดนของภาคตะวันออก การจัดการงานวิจัยให้เกิดประโยชน์สอดคล้องกับความต้องการของพื้นที่มีความจำเป็นที่จะต้องจัดกระบวนการทางวิชาการในการวิเคราะห์สถานการณ์ของประเด็นพื้นที่ให้ครอบคลุมบริบทของงานวิจัยและกระบวนการนโยบาย ทบทวนพรมแดนความรู้ที่เกี่ยวข้อง คาดการณ์แนวโน้มในอนาคต เพื่อนำไปสู่การวางแผนยุทธศาสตร์การจัดการงานวิจัยระบบสุขภาพในพื้นที่ภาคตะวันออกในช่วงระยะเวลา พ.ศ. 2548-2550 โดยใช้การวิจัยเชิงคุณภาพ การสัมภาษณ์เชิงลึก (In-depth interview) การประชุมกลุ่ม (Focus group) และการทบทวนงานวิจัย (Systematic review) ระยะเวลาดำเนินการ 6 เดือน (กรกฎาคม 2547 – มกราคม 2548) จากการทบทวนนโยบายและยุทธศาสตร์ทิศทางการพัฒนาระดับภาคตะวันออก ระดับจังหวัด 9 จังหวัดของภาคตะวันออก ที่จัดเป็นกลุ่มจังหวัด (cluster) ได้ 2 กลุ่มคือ กลุ่มภาคกลางตอนล่าง จังหวัดฉะเชิงเทรา สมุทรปราการ นครนายก สระแก้ว ปราจีนบุรี และกลุ่มภาคตะวันออก จังหวัดชลบุรี ระยอง จันทบุรี ตราด ซึ่งสามารถจัดเป็น 5 ประเด็นหลักๆ คือ การพัฒนาด้านอุตสาหกรรม การพัฒนาด้านเกษตรกรรม การส่งเสริมการท่องเที่ยว การพัฒนาการค้าส่งออก และการค้าชายแดน โดยสามารถสรุปตามประเด็นยุทธศาสตร์ได้ดังนี้ 1. การพัฒนาด้านอุตสาหกรรม 2. การพัฒนาด้านเกษตรกรรม 3. การส่งเสริมการท่องเที่ยว 4. การพัฒนาการค้าส่งออกและการค้าชายแดน 5. การปฏิรูประบบสุขภาพพื้นที่ภาคตะวันออก การจัดทำยุทธศาสตร์การจัดการงานวิจัยระบบสุขภาพภาคตะวันออก ปีแรกได้กำหนดให้มีการจัดทำผังพิสัยการวิจัยตามประเด็นหลัก 4 ประเด็นคือ 1) ระบบสุขภาพกับการพัฒนาอุตสาหกรรม 2) ระบบสุขภาพกับการเกษตรภาคตะวันออก 3) สุขภาวะ วิถีชีวิต และภูมิปัญญาด้านสุขภาพภาคตะวันออก และ 4) การกระจายอำนาจด้านสุขภาพในพื้นที่ การพัฒนาและขยายเครือข่าย การสร้างการเรียนรู้ร่วมกันของพหุภาคี เครือข่าย และพัฒนาศูนย์จัดการงานวิจัยระบบสุขภาพภาคตะวันออก ให้มีระบบบริหารจัดการที่ดี มีประสิทธิภาพและคล่องตัว และในปีต่อมามีการพัฒนาสู่การวิจัยที่ตอบสนองต่อผู้ใช้งานวิจัยในพื้นที่ในลักษณะที่ใช้การวิจัยเป็นกลไกในการแลกเปลี่ยนเรียนรู้และนำไปสู่ระบบสุขภาพที่พึงประสงค์ของท้องถิ่นภาคตะวันออกต่อไป.
