แนวทางและทางเลือกในการสร้างตัวแบบสำหรับการวิเคราะห์ผลประโยชน์ที่ประชาชนได้รับ (Benefit Incidence Analysis) จากเงินอุดหนุนของภาครัฐในโครงการหลักประกันสุขภาพ

Abstract

การวัดผลประโยชนที่ประชาชนกลุ่มต่างๆ (เช่น ตามเศรษฐานะต่างๆ) ได้รับจากโครงการของภาครัฐ (benefit incidence) เป็นเครื่องมือหนึ่งทางเศรษฐศาสตร์การคลัง (Public Finance หรือในปัจจุบันมักเรียกว่าเศรษฐศาสตร์ภาครัฐหรือ Economics of the Public Sector) ใช้ในการวัดผลที่เกิดจากการแทรกแซงของภาครัฐ (โดยมักจะพิจารณาควบคู่ไปกับการวัดผลกระทบของภาษีหรือ tax incidence ซึ่งเมื่อพิจารณาประกอบกันก็จะบ่งบอกถึงผลของการแทรกแซงของรัฐในด้านการกระจายรายได้หรือในแง่ความเป็นธรรม ) ในรายงานฉบับนี้จะนำเสนอแนวทางและทางเลือกต่างๆ ในการสร้างตัวแบบสําหรับคำนวณผลประโยชน์ที่ประชาชนได้รับ (Benefit incidence) จากเงินอุดหนุนของภาครัฐในโครงการหลักประกันสุขภาพ ซึ่งถือเป็นส่วนหนึ่งของดัชนีชี้วัดความเป็นธรรมด้านสุขภาพ อย่างไรก็ตาม เช่นเดียวกับดัชนีอื่นๆ การใช้ benefit incidence ก็เป็นดัชนีที่มีข้อจํากัดอยู่ไม่น้อย (เพราะเป็นการมองจากมุมเดียว) และยังมีข้อสมมุติที่ strong บางประการ (เช่น การใช้ขอสมมุติว่าประโยชน์ที่ประชาชนได้รับเท่ากับ (หรือแม้กระทั่งแปรผันตรงกับ)เงินที่รัฐใช้) ดังนั้นจึงไม่ควรใช้ benefit incidence แต่อย่างเดียวในการสรุปหรือประเมินผลในด้านความเป็นธรรมของโครงการด้านหลักประกันสุขภาพของภาครัฐ