บทคัดย่อ
กาฬโรคเป็นโรคในสัตว์ตระกูลฟันแทะที่เกิดจากแบคทีเรีย Yersinia pestis โดยมีหมัดเป็นพาหะ โรคในมนุษย์นั้นเกิดจากการติดเชื้อโดยบังเอิญ จากการถูกหมัดกัดหรือจากการสัมผัสสัตว์ที่ติดเชื้อ ในอดีต กาฬโรคเป็นโรคที่มีความรุนแรงสูง มีการระบาดในมนุษย์หลายครั้งซึ่งแต่ละครั้งมีผู้เสียชีวิตจำนวนมาก ในปัจจุบัน อุบัติการณ์โรคน้อยลงมากเนื่องจากเชื้อตอบสนองต่อยาต้านจุลชีพได้ดีมาก ประกอบกับสุขอนามัยชุมชนและการควบคุมประชากรหนูได้รับการปรับปรุงประสิทธิภาพดีขึ้นมาก อย่างไรก็ตาม กาฬโรคยังเป็นโรคที่ไม่ควรมองข้าม เนื่องจากยังคงมีรายงานผู้ป่วยกาฬโรคอยู่ประปราย และในบางประเทศโดยเฉพาะในทวีปแอฟริกากลับมีรายงานผู้ป่วยมากขึ้นเรื่อยๆ การเปลี่ยนแปลงของภูมิอากาศของสังคมและเศรษฐกิจมีส่วนทำให้ผู้คนย้ายถิ่นฐานเข้าไปยังแหล่งที่มีกาฬโรคในสัตว์ ทำให้มีแนวโน้มที่จะมีอุบัติการของกาฬโรคสูงขึ้นในอนาคต นอกจากนั้นแล้วเชื้อกาฬโรคยังเป็นเชื้อที่นำไปทำเป็นอาวุธชีวภาพโดยกลุ่มผู้ก่อการร้ายในยุคใหม่นี้ได้อีกด้วย ด้วยเหตุนี้องค์การอนามัยโลกจึงจัดให้กาฬโรคอยู่ในกลุ่มโรคอุบัติซ้ำ ซึ่งบุคลากรทางสาธารณสุขควรตระหนักและคิดถึงโรคนี้เมื่อพบผู้ป่วยมีประวัติป่วยน่าสงสัย
บทคัดย่อ
Plague, an infectious disease caused by the bacillus Yersinia pestis, is primarily a disease in rodents
and is carried by fleas. Humans accidentally contract the disease via flea bites or exposure to infected
animals. There are records of several plague pandemics in the past that produced enormous mortality.
Today the incidence of plague has been substantially reduced owing to the effectiveness of antimicrobials,
improved sanitation and effective pest control. Currently, however, the disease seems increasingly to be
re-emerging, especially in Africa. Climate change and the global fluctuation in politics and poor economics
may be related partly to the migration of human populations into plague endemic areas. Also,
plague bacilli can be used for modern-day bioterrorism. Because the tendency of plague epidemics to
occur is increasingly alarming, the World Health Organization has categorized plague as a re-emerging
disease.
This communication may serve as a refresher course on plague so that those in Thai medical circles
may prepare for future outbreaks.
