บทคัดย่อ
การประเมินผลหลักสูตรการฝึกอบรมสำหรับผู้ปฏิบัติสังคมสงเคราะห์ด้านยาเสพติด จัดทำขึ้นเพื่อเสริมสร้างองค์ความรู้พื้นฐานในการปฏิบัติงานด้านยาเสพติดให้กับนักสังคมสงเคราะห์ผู้ปฏิบัติงานในหน่วยงาน องค์กรต่างๆ ทั้งทางภาครัฐและองค์กรสาธารณประโยชน์และเพื่อสร้างการพัฒนากลไกและระบบสนับสนุนการทำงานของนักสังคมสงเคราะห์ด้านยาเสพติด ให้สามารถปฏิบัติงานในขอบข่ายหน้าที่ที่ตนรับผิดชอบได้อย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผลต่อไป โครงการฝึกอบรมหลักสูตรการฝึกอบรมสำหรับผู้ปฏิบัติสังคมสงเคราะห์ด้านยาเสพติด สำหรับเจ้าหน้าที่มือใหม่ซึ่งจัดทำขึ้นระหว่างวันที่ 23 พฤศจิกายน – 1 ธันวาคม พ.ศ. 2552 ณ ห้องประชุม ชั้น 4 ตึกคณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์ การประเมินผลโครงการฝึกอบรมเป็นการประเมินเกี่ยวกับเนื้อหาความรู้ต่างๆ ในการเรียนการสอน โดยใช้แบบสอบถามและแบบทดสอบเป็นเครื่องมือในการประเมินโดยใช้เทคนิคการประเมิน “ก่อน” และ “หลัง” การให้ความรู้ในสิ่งที่ต้องการฝึกอบรมไปแล้ว โดยใช้สถิติ t-test ในการวิเคราะห์แบบทดสอบวัด ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนแบบปรนัยแบบเลือกตอบชนิด 5 ตัวเลือก จำนวน 20 ข้อ ผลจากแบบทดสอบ “ก่อน” และ “หลัง” จากการฝึกอบรมปรากฏว่าได้ค่า t = -3.979 ซึ่งถือว่ามีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .001 จึงสรุปได้ว่าการฝึกอบรมมีผลทำให้ความสามารถของกลุ่มผู้เข้ารับการฝึกอบรมมีความรู้ด้านการสอนเพิ่มขึ้นจริงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติในการประเมินการฝึกอบรบด้านของประโยชน์และคุณค่าต่อการปฏิบัติงานของหลักสูตรการ ฝึกอบรมสำหรับผู้ปฏิบัติสังคมสงเคราะห์ด้านยาเสพติดประเมินโดยใช้แบบสอบถาม ความคิดเห็นของผู้เข้ารับการฝึกอบรม ผลปรากฏว่า มีประโยชน์และคุณค่าในระดับมากต่อการปฏิบัติงาน ส่วนผลการประเมินด้านกระบวนการจัดการฝึกอบรม เช่น สถานที่จัดการฝึกอบรม หลักสูตรการฝึกอบรม วิทยากร โดยภาพรวม ระยะเวลาการฝึกอบรม เอกสารประกอบการฝึกอบรม การศึกษาดูงาน บรรยากาศของการฝึกอบรม อาหาร การอำนวยความสะดวกของทีมผู้จัด การดำเนินงานและประสานงานแจ้งข่าวการฝึกอบรม โดยภาพรวมผู้เข้ารับการฝึกอบรมเห็นว่าทุกหัวข้อมีความเหมาะสม ผลการติดตามประเมินผลหลังการฝึกอบรมหลักสูตรการปฏิบัติงานสังคมสงเคราะห์ด้านยาเสพติด หลังการฝึกอบรมเป็นระยะเวลา 1 เดือน พบว่า ผู้เข้ารับการอบรมได้นำความรู้เทคนิคจากการอบรมไปใช้เพิ่มมากขึ้นในลักษณะการประยุกต์ใช้ความรู้โดยการให้ความรู้แก่ผู้รับบริการ ใช้หลักการเชื่อในศักยภาพ และเชื่อในสิทธิการเป็นมนุษย์และหลักการยอมรับการตัดสินใจของผู้รับบริการเป็นหลัก ข้อเสนอแนะ อยากให้มีหลักสูตรการอบรมแบบพักค้างและมีการฝึกปฏิบัติระหว่างการฝึกอบรม เพื่อลดระยะเวลาในการเดินทางมาอบรมและผู้เข้าอบรมจะได้มีเวลาในการแสดงข้อคิดเห็นร่วมกันมากขึ้น ผู้เข้ารับการอบรมความคิดเห็นว่าควรมีการนำเสนอโครงการ/แผนงานที่เกี่ยวกับหลักสูตรให้กับนักสังคมสงเคราะห์ที่ปฏิบัติงานที่เรือนจำทั่วประเทศ โดยการจัดทำหลักสูตรต่างๆ และควรนำหลักสูตรนี้ไปจัดอบรมให้บุคลากรที่ได้รับการบรรจุใหม่ที่ปฏิบัติงานด้านยาเสพติด พร้อมทั้งน่าที่จะมีการบรรจุข้อมูลความรู้ทางการปฏิบัติงานสังคมสงเคราะห์ด้านยาเสพติดเป็นหนึ่งรายวิชาในหลักสูตรระดับปริญญาตรี ส่วนสิ่งที่ควรปรับปรุงแก้ไขคือควรจัดโปรแกรมหลักสูตรให้แน่นขึ้นและนำวิทยากรผู้เชี่ยวชาญที่มีเทคนิคกระบวนการใหม่มาอบรมให้ความรู้ ผู้เข้าอบรมมีความคิดเห็นที่ว่าความรู้ที่ได้รับยังไม่สอดคล้องต่อลักษณะการทำงานด้านเด็กและเยาวชนที่เกี่ยวข้องกับยาเสพติด กล่าวโดยสรุปจะเห็นได้ว่า ในการประเมินผลการฝึกอบรมสำหรับผู้ปฏิบัติสังคมสงเคราะห์ด้านยาเสพติด ทีมงานผู้ประเมินจะต้องมีการวางแผนในการประเมินนั้นจะต้องพิจารณาทั้งด้านองค์ความรู้ที่จะให้ การฝึกปฏิบัติ การบริการอำนวยความสะดวกต่างๆ ตลอดระยะเวลาที่ทำการการจัดฝึกอบรมว่าได้บรรลุวัตถุประสงค์หรือไม่ โดยที่ทีมงานผู้ประเมินต้องเลือกแบบประเมินให้เหมาะสมกับสิ่งที่ต้องการที่จะประเมิน เช่น แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน และแบบสอบถามความคิดเห็น จึงเป็นผลทำให้ทีมผู้จัดได้ทราบถึงจุดเด่นจุดด้อยของโครงการเพื่อที่จะได้นำไปปรับใช้ให้ดีขึ้น เมื่อมีโครงการฝึกอบรมแบบเดียวกันนี้ต่อไป
