บทบาทของแพทย์ในการส่งเสริมสุขภาพในโรงพยาบาล

Abstract

การส่งเสริมสุขภาพ มีความสำคัญเป็นอย่างมากในระบบสุขภาพของประเทศไทยในปัจจุบัน ซึ่งแพทย์ที่ปฏิบัติงานในโรงพยาบาลต่าง ๆ ต้องมีส่วนเกี่ยวข้องไม่มากก็น้อย ในขณะที่ยังคงขาดความชัดเจนในเรื่องบทบาทของแพทย์ในการส่งเสริมสุขภาพ การศึกษาเชิงคุณภาพนี้จึงมีวตถุประสงค์เพื่อศึกษาบทบาทด้านการส่งเสริมสุขภาพของแพทย์ที่ปฏิบัติงานในโรงพยาบาลประเภทต่าง ๆ โดยใช้เทคนิคการสนทนากลุ่ม การสัมภาษณ์และการสังเกตทั้งแบบมีส่วนร่วมและไม่มีส่วนร่วม ตั้งแต่เดือนธันวาคม ๒๕๔๖ ถึงเดือนเมษายน ๒๕๔๗ โดยได้ทำการคัดเลือกโรงพยาบาล ๘ แห่ง แบบเจาะจง ประกอบด้วยโรงเรียนแพทย์ ๒ แห่ง โรงพยาบาลทั่วไป ๒ แห่ง โรงพยาบาลชุมชน ๒ แห่ง และโรงพยาบาลเอกชน ๒ แห่ง ผลการศึกษาพบว่า แพทย์แต่ละคนมีความตระหนักและความเข้าใจในเรื่องการส่งเสริมสุขภาพแตกต่างกัน ซึ่งบทบาทในการส่งเสริมสุขภาพมีความเกี่ยวข้องกับบริษัท (context) ที่แพทย์แต่ละคนต้องไปปฏิบัติงาน โดยพบประเด็นเกี่ยวกับบริบทที่สำคัญและมีผลต่อการวิเคราะห์บทบาทของแพทย์ ๕ ประเด็นใหญ่ ๆ คือ ๑) ประเภทของโรงพยาบาล ๒) ขนาดและโครงสร้างการทำงาน ๓) พื้นฐานวิธีคิดขององค์กรเกี่ยวกับสุขภาพ ๔) โอกาสในการเป็นผู้นำของแพทย์ในเรื่องการส่งเสริมสุขภาพในองค์กร และ ๕) กลุ่มเป้าหมายหลักของโรงพยาบาลนั้นๆ