บทคัดย่อ
การศึกษาในครั้งนี้ใช้รูปแบบการวิจัยเชิงปริมาณและคุณภาพเพื่อประเมินชุดความรู้แนวทางปฏิบัติงานของผู้ปฏิบัติงานในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลในด้านประโยชน์ ความเหมาะสมในการใช้ และกระบวนการส่งต่อชุดความรู้ โดยเก็บข้อมูลเชิงปริมาณจากผู้อำนวยการหรือเจ้าหน้าที่ที่ปฏิบัติงานในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล และเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพจากการสนทนากลุ่มกับกลุ่มเป้าหมาย ได้แก่ กลุ่มผู้อำนวยการหรือเจ้าหน้าที่ที่ปฏิบัติงานในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล และเจ้าหน้าที่ระดับบริหารของกลุ่มเครือข่ายโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล ผลการศึกษาพบว่าโดยส่วนใหญ่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลได้รับชุดความรู้แนวทางปฏิบัติงานของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลจากสำนักงานนโยบายและยุทธศาสตร์ กระทรวงสาธารณสุข หลังจากที่ผู้ที่ได้รับชุดความรู้ได้อ่านชุดความรู้ มีการนำประเด็นในชุดความรู้ไปใช้ในระดับปานกลางถึงสูง เมื่อพิจารณาในประเด็นด้านความเหมาะสมในการใช้ประโยชน์พบว่า ส่วนใหญ่เห็นว่าองค์ความรู้ที่ระบุในชุดความรู้สามารถนำไปใช้เป็นแนวทางในการปฏิบัติงานได้ง่ายขึ้น แต่ประเด็นความรู้ที่ระบุในชุดความรู้แนวทางปฏิบัติงานของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลนำไปใช้ประโยชน์ในพื้นที่ที่รับผิดชอบได้บางส่วน ไม่สามารถนำไปใช้ได้ทั้งหมด เนื่องจากเนื้อหาสาระบางส่วนไม่สอดคล้องกับบริบทของพื้นที่ ปัญหาอุปสรรคและข้อจำกัดอื่น ๆ ของการใช้ชุดความรู้ คือ การขาดการสื่อสารประชาสัมพันธ์เรื่องชุดความรู้และการมีอัตรากำลังไม่เพียงพอทำให้ไม่มีเวลาอ่าน ข้อเสนอแนะจากการวิจัยครั้งนี้คือ ควรมีการกำหนดเป็นนโยบายให้ชัดเจนและชี้แจงให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องรับทราบเพื่อปฏิบัติ อีกทั้งควรมีระบบการติดตามประเมินผลอย่างต่อเนื่อง และควรสนับสนุนให้มีการจัดการความรู้ในพื้นที่เพื่อให้ได้แนวทางปฏิบัติที่สอดคล้องกับบริบทของพื้นที่
บทคัดย่อ
This study was conducted to evaluate practical guideline manuals for health promoting
hospital in aspects of the level of use, appropriate use and delivery process. Data collection were
collected by self administered questionnaire with directors or staffs of health promoting hospital,
and focus-group discussion with directors or staffs of health promoting hospital and focus-group
discussion with administrative staffs of health provincial office, health district office and
contracting unit for primary care.
Results showed that most of health promoting hospitals received the set of practical
guideline manuals from Bureau of Policy and Strategy, Ministry of Health. The levels of using
each practical guideline manuals were moderate to high, and most of respondents revealed that the
contents in manuals guided them to complete work easily. However, not all contents in these
manuals could be applied in practical. The barriers of using these manuals were the lack of
communication and public relations, and the lack of staffs to work at health promoting hospital.
The finding of this study suggested that the policy of using manuals should be established
and informed to all organizations: health promoting hospital, provincial health office, district
health office and contracting unit for primary care. The monitoring and evaluation should be done
continuously and the knowledge management should be conducted in each area to gain specific
guidelines for area.
