บทคัดย่อ
ถึงแม้ในแต่ละปีนั้น ประเทศไทยจะสามารถผลิตพยาบาลวิชาชีพได้ประมาณ 6,500 คนต่อปี จากสถาบันการศึกษาทางการพยาบาลทั้งหมดกว่า 80 แห่งแต่กลับพบว่าปัญหาการขาดแคลนพยาบาลวิชาชีพยังมีความรุนแรงมากขึ้นซึ่งเป็นการขาดแคลนทั้งด้านปริมาณกำลังคนและทักษะที่จำเป็นต่อการตอบสนองความต้องการด้านสุขภาพของประชาชนในชุมชนที่มีความหลากหลาย จังหวัดขอนแก่นก็มีสถานการณ์ปัญหาการขาดแคลนพยาบาลไม่แตกต่างจากระดับประเทศมากนัก โดยเฉพาะในพื้นที่ชนบทห่างไกล ดังนั้น เพื่อแก้ปัญหาการขาดแคลนพยาบาล ในปีพ.ศ.2545 จังหวัดขอนแก่นจึงได้ริเริ่ม “โครงการผลิตพยาบาลชุมชน เพื่อชุมชน ของชุมชนและโดยชุมชน” โดยนำร่องขึ้นที่อำเภอน้ำพอง มีโรงพยาบาลน้ำพองเป็นแกนประสานความร่วมมือกับองค์กรต่างๆที่เกี่ยวข้องในชุมชน จากโครงการฯดังกล่าวทำให้ปัญหาการขาดแคลนพยาบาลในสถานีอนามัย/โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลและโรงพยาบาลชุมชนลดลง รวมทั้งอัตราคงอยู่ในงานเพิ่มสูงขึ้น ดังนั้น สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดขอนแก่นร่วมกับโรงพยาบาลขอนแก่น โรงพยาบาลชุมชนที่มีความพร้อมและวิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ขอนแก่น จึงได้ขยายการผลิตพยาบาลชุมชน เพื่อชุมชน ของชุมชนและโดยชุมชน จังหวัดขอนแก่น ประจำปีงบประมาณ 2552-2558 จำนวน 200 คน เพื่อให้มีพยาบาลชุมชนเพียงพอครอบคลุมการให้บริการทุกพื้นที่ ในการนี้ วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ขอนแก่น ได้มีการปรับกิจกรรมการเรียนการสอนทั้งในหลักสูตรทั่วไปและกิจกรรมเสริมหลักสูตรสำหรับนักศึกษาพยาบาลในโครงการฯเพื่อพัฒนาทั้งความรู้และทักษะที่จำเป็นในการปฏิบัติงานในชุมชน จะเห็นได้ว่า โครงการฯ ดังกล่าวมีส่วนสำคัญในการเปลี่ยนแปลงทั้งในด้านการศึกษาและอัตรากำลังของวิชาชีพพยาบาลในจังหวัดขอนแก่น
บทคัดย่อ
Although approximately 6,500 nurses graduate from over 80 nursing institutions each year, there
seems to be no end in sight to nursing staff shortage. This shortage is both in numbers and in terms of
essential skills to meet the complex needs of the community. In Khon Kaen province, public health care settings have also faced the nursing staff shortage problem, especially at health centers in the rural areas.
The health personnel data of Khon Kaen Provincial Office show that novice nurses prefer to work at the
hospitals more than at the health centers and the attrition rate of the nurses in all levels of health care
settings is high. To overcome the problem, the Community Nurse Production for Community and by
Community Project was launched in Nam Phong District in 2002. It was effectively run and sustained by
the collaboration of several organizations in the community. An evaluation revealed that the shortage was
decreasing while the retention rate was increasing. Thus, Khon Kaen Provincial Office, Khon Kaen Hospital,
readiness community hospitals and Boromarajonani College of Nursing, Khon Kaen agreed to expand
the project to produce 200 community nurses within seven years, from 2009-2015, to cover most areas of
Khon Kaen. After participating in the project, the college has adjusted teaching and learning activities of
both curricular and co-curricular activities by using integrated education approach to develop essential
knowledge and skills for community nursing students. Hence, it can be concluded that the Community
Nurse Production for Community and by Community Project has significantly transformed nursing education
and nursing workforce in Khon Kaen province.
