บทคัดย่อ
โครงการวิจัยและพัฒนาการควบคุมและป้องกันการดื้อยาต้านจุลชีพในประเทศไทยมีวัตถุประสงค์
เพื่อพัฒนาระบบพื้นฐานที่เกี่ยวข้องกับการควบคุมและป้องกันการดื้อยาต้านจุลชีพ วิจัยและพัฒนาประเด็น
วิชาการ เศรษฐกิจ และสังคมเกี่ยวกับการควบคุมและป้องกันการดื้อยาต้านจุลชีพ และพัฒนาชุมชนต้นแบบ
ที่นำระบบการควบคุมและป้องกันการดื้อยาต้านจุลชีพอย่างครอบคลุมไปปฏิบัติอย่างมีประสิทธิภาพ
โครงการวิจัยและพัฒนาการควบคุมและป้องกันการดื้อยาต้านจุลชีพในประเทศไทยมีการ
ดำเนินการร่วมกันระหว่างบุคลากรและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องทั้งในและต่างประเทศตามแนวทางที่องค์การ
อนามัยโลกเสนอแนะ ตามนโยบายของประเทศไทยที่ได้รับความเห็นชอบจากผู้เกี่ยวข้อง
โครงการควบคุมและป้องกันการดื้อยาต้านจุลชีพในประเทศไทยดำเนินงาน 10 กิจกรรม (action)
ได้แก่ 1) คาดประมาณขนาดปัญหาการดื้อยาต้านจุลชีพในประเทศไทย 2) ระบุวงจรและพลวัตของการเกิด
และการแพร่กระจายของเชื้อดื้อยาต้านจุลชีพในประเทศไทย 3) พัฒนาโครงสร้างระดับชาติของการควบคุม
และป้องกันการดื้อยาต้านจุลชีพในประเทศไทย 4) พัฒนาห้องปฏิบัติการและระบบเฝ้าระวังการดื้อยาต้าน
จุลชีพ เฝ้าระวังการใช้ต้านจุลชีพ และเฝ้าระวังการติดเชื้อในโรงพยาบาล 5) ประสานงานการควบคุมการ
กระจายยาต้านจุลชีพในมนุษย์ สัตว์ เกษตรกรรม และอุตสาหกรรม 6) สร้างความตระหนักและรณรงค์
เกี่ยวกับการดื้อยาต้านจุลชีพและการควบคุมและป้องกันการดื้อยาต้านจุลชีพ 7) สร้างหลักฐานเชิงประจักษ์
เพื่อสนับสนุนมาตรการควบคุมและป้องกันการดื้อยาต้านจุลชีพในบริบทของประเทศไทย 8) พัฒนา “ชุด
ควบคุมและป้องกันการดื้อยาต้านจุลชีพ” 9) นำ “ชุดควบคุมและป้องกันการดื้อยาต้านจุลชีพ” ซึ่งไปใช้ใน
พื้นที่นำร่อง 10) วิจัยและพัฒนาวิธีใหม่ในการวินิจฉัย รักษา และป้องกันการดื้อยาต้านจุลชีพ
โครงการวิจัยและพัฒนาการควบคุมและป้องกันการดื้อยาต้านจุลชีพในประเทศไทยมีผลงานสำคัญ
ได้แก่ ทราบขนาดปัญหาการดื้อยาต้านจุลชีพในประเทศไทย ทราบวงจรและพลวัตของการเกิดและการ
แพร่กระจายของเชื้อดื้อยาต้านจุลชีพในประเทศไทย มีโครงสร้างระดับชาติของการควบคุมและป้องกันการ
ดื้อยาต้านจุลชีพในประเทศไทยแล้วส่วนหนึ่ง มีห้องปฏิบัติการและแผนการเฝ้าระวังการดื้อยาต้านจุลชีพ
การเฝ้าระวังการใช้ต้านจุลชีพ และการเฝ้าระวังการติดเชื้อในโรงพยาบาล มีระบบการควบคุมการกระจายยา
ต้านจุลชีพในมนุษย์และสัตว์แล้วส่วนหนึ่ง มี “ชุดควบคุมและป้องกันการดื้อยาต้านจุลชีพ” สำหรับสร้าง
ความตระหนักและรณรงค์เกี่ยวกับการดื้อยาต้านจุลชีพและการควบคุมและป้องกันการดื้อยาต้านจุลชีพโดย
อาศัยข้อมูลและหลักฐานในประเทศไทยและนานาชาติ ซึ่งได้นำไปใช้ในกลุ่มเป้าหมายบางกลุ่ม
แล้ว และมีโครงการและผลงานวิจัยและพัฒนาการวินิจฉัย การรักษา และการป้องกันการติดเชื้อดื้อยา
ต้านจุลชีพ
แผนงานและผลงานของโครงการวิจัยและพัฒนาการควบคุมและป้องกันการดื้อยาต้านจุลชีพใน
ประเทศไทยเป็นที่ยอมรับในระดับชาติและระดับนานาชาติ โดยประเทศไทยจะได้รับมอบหมายจากองค์การ
อนามัยโลกให้เป็นศูนย์ประสานงานการป้องกันและควบคุมการดื้อยาต้านจุลชีพขององค์การอนามัยโลก
(WHO Collaborating Centre for Antimicrobial Resistance Prevention and Containment)
ภายใน พ.ศ. 2558