บทคัดย่อ
ผมเคยทำงานอยู่โรงพยาบาลชุมชนเมื่อสิบกว่าปีที่ผ่านมา ช่วงนั้นมีพี่บางคนบอกว่าผมนั่งทับทรัพย์สมบัติที่มีค่ามหาศาล หากรู้จักใช้จะเป็นประโยชน์ต่อผู้คนอย่างมาก ด้วยความที่ไม่มีทั้งความฉลาดและความเฉลียวมากพอ ผมจึงต้องถามกลับไปด้วยคำถาม (โง่ๆ) ว่า “พี่หมายความว่าอะไรครับ” ผมเชื่อมั่นเสมอว่า “ความโง่” ย่อมมาก่อน “ความฉลาด” และคำถามโง่ๆ ของผมทำให้ผมได้เรียนรู้ว่าทรัพย์สมบัติที่มีค่าที่แพทย์รุ่นพี่เอ่ยถึงนั่นก็คือ ข้อมูลต่างๆ ที่มีอยู่ในโรงพยาบาล ซึ่งเป็นข้อมูลที่ผมจะหยิบใช้เมื่อไรก็ได้ แต่ที่ผ่านมาก็ได้แต่ทำรายงานส่งให้คนอื่น ซึ่งไม่รู้ว่าเขาจะใช้หรือไม่และประชาชนในอำเภอผมจะได้ประโยชน์อะไร ความสนใจที่จะหาความหมายจากข้อมูลที่มีอยู่ ทำให้เกิดการเรียนรู้ในประเด็นอื่นๆ ตามมาอีกมากมาย หนึ่ง คือ ข้อมูลนั่นมีอยู่ทุกแห่งหนทั้งที่ตัวคนไข้ ญาติคนไข้ เจ้าหน้าที่ทุกๆ ระดับ ไล่เรียงมาตั้งแต่ยามเฝ้าโรงพยาบาล จนกระทั่งถึงคุณหมอตลอดจนบันทึกต่างๆ ที่มี ฯลฯ สอง ข้อมูลช่วยสะท้อนว่าสิ่งต่างๆ ดำเนินไปอย่างไร ดังนั้น ข้อมูลจึงช่วยสะท้อนปัญหาของระบบและเป็นพื้นฐานสำคัญในการนำไปสู่วิธีการแก้ไขปัญหาด้วย สาม การจัดการข้อมูลเป็นพื้นฐานสำหรับการสร้างและจัดการความรู้ และนำไปสู่การแก้ไขปัญหาอย่างชาญฉลาดในที่สุด หนังสือเล่มนี้เป็นข้อมูลอีกชุดหนึ่งที่น่าสนใจ โดยเป็นข้อมูลที่นำเสนอผ่านการเล่าเรื่องที่ทำให้เห็นชีวิตของผู้คนในวงการสุขภาพที่สถานพยาบาลในระดับที่แตกต่างกัน ตั้งแต่โรงพยาบาลขนาดใหญ่ลงไปจนถึงศูนย์สุขภาพชุมชนเป็นเรื่องราวที่นอกจากต้องการนำเสนอข้อมูลแล้วยังต้องการสร้างแรงบันดาลใจให้ผู้คนเห็นความสำคัญของการจัดการข้อมูลอย่างเป็นระบบผ่านกระบวนการที่เรียกกันว่า “งานวิจัย” ในลักษณะที่ทำให้เกิดความรู้ใหม่ๆ โดยมีเป้าหมายที่สำคัญที่สุดคือ การแก้ไขปัญหาต่างๆ และนำไปสู่คุณภาพงานที่ดีขึ้น ซึ่งหมายถึงการที่ประชาชนได้รับบริการและมีสุขภาพที่ดีขึ้นนั่นเอง งานวิจัยที่ยกระดับคุณภาพงานประจำให้ดีขึ้นนี้คนยุคปัจจุบันเรียกว่า R2R การได้ทำงานโดยมีโอกาสเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง เป็นความสุขอย่างหนึ่งของผู้คน ช่วยหล่อเลี้ยงชีวิตของผู้คนเหล่านั้นให้มีกำลังกายและกำลังใจในการทำงานอย่างไม่เหน็ดเหนื่อย จนนำไปสู่ความสำเร็จของงานอย่างต่อเนื่อง ทำให้องค์กรมีชีวิตและสามารถปรับตัวกับสิ่งแวดล้อมที่เปลี่ยนไปชีวิตของผู้คนและองค์กรเหล่านี้ ทุกท่านสามารถหาอ่านได้จากหนังสือเล่มนี้ สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข (สวรส.) ดีใจที่มีโอกาสได้สนับสนุนการเผยแพร่สิ่งดีๆ ที่เป็นมากกว่า “ความรู้” เหล่านี้ เพราะมีทุกท่านที่เป็นตัวละครที่เดินเรื่องราวดีๆ ในแต่ละกรณีศึกษา เราจึงมีสิ่งดีๆ ที่สามารถเผยแพร่ให้ทุกคนได้มีโอกาสชื่นชมในความสำเร็จ และอยากเป็นส่วนหนึ่งของความสำเร็จนี้ในอนาคต ขอชื่นชม แสดงความยินดี และให้กำลังใจกับทุกๆ ความสำเร็จครับ
