บทคัดย่อ
การจำหน่ายและความหนาแน่นของร้านจำหน่ายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เป็นปัจจัยที่มีผลต่อการเข้าถึงและการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานการณ์และการปฏิบัติตามกฎหมายของจุดจำหน่ายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในประเทศไทย วิธีการศึกษาคือ สุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตอน (multi-stage cluster sampling) เลือกจุดจำหน่ายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์จำนวน 325 จุดจำหน่าย จาก 5 จังหวัดของประเทศไทย และใช้แบบสอบถามเพื่อสำรวจข้อมูลทั่วไป ประเภทจุดจำหน่ายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และใบอนุญาตในการจำหน่ายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ผลการศึกษาพบว่า 5 จังหวัดเป้าหมายมีความหนาแน่นของจุดจำหน่ายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์สูงโดยร้านเครื่องดื่มนมหรือกาแฟสดมีการจำหน่ายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์รวมอยู่ด้วย ในขณะที่ร้านขายของชำ ร้านยาดอง/ซุ้มเหล้า และร้านลูกผสม เคยจดทะเบียนหรือมีใบอนุญาตจำหน่ายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์แต่ใบอนุญาตหมดอายุ นอกจากนี้ จุดจำหน่ายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์มีการเปิดในช่วงเวลาห้ามจำหน่ายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ทั้งช่วงเช้า บ่าย และดึก ดังนั้น ภาครัฐหรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรมีการบังคับใช้กฎหมายที่มีอยู่อย่างเคร่งครัดและจริงจัง และควรพัฒนามาตรการในการควบคุมความหนาแน่นของจุดจำหน่ายฯ และหลักเกณฑ์ในการพิจารณาออกใบอนุญาตให้แก่เจ้าของจุดจำหน่ายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เพื่อปกป้องและคุ้มครองสุขภาพของเด็ก เยาวชน และคนในสังคมไทยต่อไป
บทคัดย่อ
Commercial availability and density of alcohol outlets are the factors influencing availability of alcohol and alcohol consumption. The objective of this study is to explore alcohol outlets situation and compliance with the Alcohol Control Laws in Thailand. Methods: There were 325 alcohol outlets from five provinces across Thailand joining in this study by multi-stage cluster sampling. A questionnaire survey was administered to gather demographic characteristics and type of alcohol outlets and alcohol license. This study found that there were high alcohol outlets densities in five provinces of Thailand. There were alcohol beverages in milk and coffee shops. Grocery store, kiosk selling herbal drink and mix shop had ever gotten alcohol license as alcohol outlet but their licenses were expired. Alcohol outlets business hours violations during morning, afternoon and evening prohibition periods were prevalent. Therefore, government or related agencies should seriously enforce the legislations and develop regulations related to control alcohol outlet density and set criteria of alcohol license for alcohol outlets owners in order to prevent and protect the health of children, youth and people in Thai society.
