บทคัดย่อ
การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาต้นทุนภาพรวมของเครือข่ายระบบบริการปฐมภูมิโดยคัดเลือกพื้นที่อำเภอที่มีระบบบริการปฐมภูมิที่ดี มีการบริหารจัดการในลักษณะของเครือข่ายตามความเห็นของผู้เชี่ยวชาญด้านระบบบริการปฐมภูมิ พื้นที่ที่ทำการศึกษาประกอบด้วยพื้นที่อำเภอน้ำโสม จังหวัดอุดรธานี อำเภอวานรนิวาส จังหวัดสกลนครและอำเภอนากลาง จังหวัดหนองบัวลำภู เก็บรวมรวบข้อมูลบริการและข้อมูลบัญชีสำหรับปีงบประมาณ 2559 เพื่อวิเคราะห์ต้นทุนรวมของเครือข่ายและต้นทุนต่อหัวประชากร ผลการศึกษา พบว่า ภาพรวมของทุกเครือข่ายมีต้นทุนค่าแรงเป็นต้นทุนหลักในระบบบริการปฐมภูมิ ต้นทุนค่าแรงของบางเครือข่ายสูงกว่าต้นทุนค่าวัสดุถึงสองเท่า รองมาคือต้นทุนค่าวัสดุและต้นทุนค่าเสื่อมราคา โดยเครือข่ายอำเภอน้ำโสมมีต้นทุนรวม 22.9 ล้านบาท เครือข่ายอำเภอวานรนิวาสมีต้นทุนรวม 49.4 ล้านบาทและเครือข่ายอำเภอนากลางมีต้นทุนรวม 46.2 ล้านบาท เมื่อพิจารณาต้นทุนรายเครือข่ายต่อประชากรที่รับผิดชอบ พบว่าเครือข่ายอำเภอน้ำโสมมีต้นทุนเฉลี่ย 612.61 บาทต่อประชากร รองมาคือ เครือข่ายอำเภอนากลางมีต้นทุนเฉลี่ย 603.08 และเครือข่ายอำเภอวานรนิวาสมีต้นทุนเฉลี่ย 461.52 บาทต่อประชากร อย่างไรก็ตาม การศึกษานี้มีข้อจำกัดเรื่องจำนวนกลุ่มเป้าหมายเนื่องจากสามารถเก็บข้อมูลต้นทุนได้ครบในทุกมิติได้เพียง 1 พื้นที่ ซึ่งข้อมูลต้นทุนมีความแปรผันแตกต่างกันได้มาก การศึกษาเพิ่มเติมในอนาคตจึงมีความจำเป็นเพื่อให้ได้ต้นทุนที่ใกล้เคียงความจริงมากที่สุด
บทคัดย่อ
The objective of this study was to estimate total cost of primary care service network. Samples with a proper primary care service system and good administration were selected based on experts’ opinion. They were three main district networks, namely, Namsom in Udonthani province, Wanornniwas in Sakon Nakhon province, and Naklang in Nong Bua Lam Phu province. The data on services and financial information of fiscal year 2015 were gathered. Total cost per network and the unit cost per capita were analyzed. The result shows that labor cost was the main cost driver in primary care system in which some networks was twice higher than material cost, followed by capital cost. The total cost of Namsom network was THB 22.9 million, of Wanornniwas network was THB 49.4 million, and of Naklang network was THB 46.2 million. The cost per capita of Namsom network was THB 612.61 followed closely by Naklang and Wanornniwas networks at THB 603.08 and 461.52, respectively. However, it should be noted that only one district network could collect all cost information needed was the main limitation of the present study. While, cost data are very different in each network, more primary care networks are needed to get more accurate unit cost.
