บทคัดย่อ
บทนำ: การติดเชื้อรามิวโคไมโคสิส (Mucormycosis) เป็นการติดเชื้อราชนิดรุนแรงที่มีการรุกรานเข้าสู่เนื้อเยื่อและอวัยวะต่างๆ ของร่างกาย เช่น ผิวหนัง ไซนัส เพดานปาก ลูกตา ปอด หัวใจและระบบประสาทส่วนกลาง เป็นโรคที่ต้องรักษาตัวในโรงพยาบาลเป็นเวลานานและมีอัตราตายสูง ซึ่งหากผู้ป่วยได้รับการวินิจฉัยได้เร็วและให้การรักษาด้วยยาต้านเชื้อราที่เหมาะสม จะช่วยลดความพิการและอัตราการตายดังกล่าวได้ สำหรับการรักษา mucormycosis มียา amphotericin B เป็นยาหลักแต่มีความเป็นพิษต่อไตสูง ซึ่งผู้ป่วยอาจไม่สามารถทนต่อยา amphotericin B ได้ และมีผู้ป่วยบางรายที่ไม่ตอบสนองต่อยา amphotericin B ก็จะมีการเปลี่ยนเป็นใช้ยา liposomal amphotericin B แทน ซึ่งปัจจุบันมียากลุ่ม triazole คือ posaconazole ที่มีรายงานผลการรักษาการติดเชื้อ mucormycosis แต่อย่างไรก็ตามยังไม่มีการศึกษาถึงความคุ้มค่าทางเศรษฐศาสตร์ของยาดังกล่าว ดังนั้น ผลการศึกษาครั้งนี้จะสามารถใช้เป็นข้อมูลประกอบการพิจารณายาเข้าบัญชียาหลักแห่งชาติ วัตถุประสงค์: เพื่อประเมินความคุ้มค่าทางเศรษฐศาสตร์ของการใช้ยา posaconazole ในการรักษา mucormycosis ในผู้ป่วยที่ไม่ตอบสนองและไม่ทนต่อยา amphotericin B และผลกระทบด้านงบประมาณของการรักษาผู้ป่วย mucormycosis วิธีการศึกษา: เป็นการประเมินความคุ้มค่าทางเศรษฐศาสตร์โดยใช้ model-based ในการวิเคราะห์ต้นทุน-อรรถประโยชน์ (cost-utility analysis, CUA) ของการใช้ยา posaconazole ในการรักษา mucormycosis ด้วยแบบจำลองแผนภูมิต้นไม้ (decision tree model) เปรียบเทียบกับการใช้ยา liposomal amphotericin B ใน 2 กรณี วิเคราะห์ต้นทุนและผลลัพธ์ทางสุขภาพในระยะเวลา 90 วัน ด้วยมุมมองทางสังคม คำนวณหาผลลัพธ์ด้วยอัตราส่วนต้นทุนประสิทธิผลส่วนเพิ่มและวิเคราะห์ความไม่แน่นอนแบบ one-way sensitivity analysis และ probabilistic sensitivity analysis ผลการศึกษา: การรักษาด้วยยา posaconazole ในกรณีของผู้ป่วยที่ไม่ทนต่อยาและไม่ตอบสนองต่อยา amphotericin B มีต้นทุนการรักษารวม 362,986 และ 366,985 บาท ตามลำดับ ซึ่งต่ำกว่าการรักษาด้วยยา liposomal amphotericin B และมีปีสุขภาวะสูงกว่าเท่ากับ 0.012 และ 0.101 ปี ตามลำดับ เมื่อพิจารณาอัตราส่วนต้นทุนประสิทธิผลส่วนเพิ่มพบว่ายา posaconazole มีความคุ้มค่าทางเศรษฐศาสตร์ในการรักษาผู้ป่วย mucormycosis ทั้งสองกรณี โดยมีงบประมาณรวมที่ประหยัดได้ 358 ล้านบาทต่อปี สรุปและข้อเสนอแนะ: การรักษาผู้ป่วย mucormycosis ด้วยยา posaconazole มีความคุ้มค่าทางเศรษฐศาสตร์มากกว่าการใช้ยา liposomal amphotericin B หากบรรจุยาเข้าบัญชียาหลักแห่งชาติจะส่งผลต่องบประมาณของประเทศภายในระยะเวลา 5 ปี เหลือเพียง 162 ล้านบาท โดยจะทำให้รัฐประหยัดค่าใช้จ่ายรวมในการรักษาผู้ป่วยได้ 1,044 ล้านบาท ดังนั้น จึงควรพิจารณาเพิ่มยา posaconazole เข้าบัญชียาหลักแห่งชาติสำหรับการรักษาผู้ป่วย mucormycosis ที่ไม่ทนต่อยาและไม่ตอบสนองต่อยา amphotericin B
