บทคัดย่อ
ปัจจุบันพบว่าแนวโน้มผู้สูงอายุที่ป่วยเป็นโรคเบาหวานมีจำนวนมากขึ้น เป้าหมายของการรักษาโรคเบาหวานคือการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในระดับปกติ ผู้สูงอายุโรคเบาหวานที่ไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ จะทำให้มีภาวะแทรกซ้อนของหลอดเลือดขนาดใหญ่ ได้แก่ โรคหัวใจ โรคหลอดเลือดสมอง โรคของหลอดเลือดแดงส่วนปลาย และภาวะแทรกซ้อนของหลอดเลือดขนาดเล็ก ได้แก่ ภาวะแทรกซ้อนทางตา ไต และระบบประสาท ซึ่งผู้ป่วยโรคเบาหวาน ร้อยละ 75 จะมีความดันโลหิตสูงร่วมด้วย และทั้ง 2 โรคเป็นปัจจัยเสี่ยงที่นำมาสู่การเสียชีวิตก่อนวัยอันควร ซึ่ง WHO ได้กล่าวว่า หากประชาชนมีความรอบรู้ด้านสุขภาพสูงจะส่งผลให้มีพฤติกรรมสุขภาพที่ดี ดังนั้น การมีความรอบรู้ด้านสุขภาพที่เพียงพอ จึงส่งผลให้ผู้ป่วยโรคเบาหวานสามารถควบคุมระดับน้ำตาลได้ดี การพัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพของผู้สูงอายุโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงจึงมีความสำคัญที่จะส่งผลให้ผู้สูงอายุมีพฤติกรรมการจัดการตนเองที่ดีและก่อให้เกิดผลลัพธ์ด้านสุขภาพที่ดีด้วยเช่นกัน คณะผู้จัดทำได้จัดทำคู่มือการพัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพเพื่อส่งเสริมพฤติกรรมการจัดการตนเองและผลลัพธ์ด้านสุขภาพของผู้สูงอายุโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง สำหรับบุคลากรสุขภาพขึ้น โดยคู่มือฉบับนี้ นำเสนอรูปแบบและแนวคิดในการพัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพ เพื่อส่งเสริมพฤติกรรมการจัดการตนเองและผลลัพธ์ด้านสุขภาพของผู้สูงอายุโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง ประกอบด้วย 5 ขั้นตอน ได้แก่ 1) มั่นใจที่จะเปลี่ยนแปลง 2) เข้าถึงเข้าใจโรคของเรา 3) สื่อสารและตัดสินใจทางสุขภาพ 4) กำหนดทิศทางปรับเปลี่ยนตนเอง และ 5) ปฏิบัติต่อเนื่องสู่ผลลัพธ์สุขภาพดี ในแต่ละขั้นตอนจะมีแผนกิจกรรมการพัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพที่บุคลากรทางสุขภาพสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในการพัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพเพื่อส่งเสริมพฤติกรรมการจัดการตนเองของผู้สูงอายุให้สอดคล้องกับสภาพปัญหาและบริบทของแต่ละพื้นที่ต่อไป
