บทคัดย่อ
การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ต้นทุนการดูแลระยะกลางผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง ในหอผู้ป่วยใน โรงพยาบาลตติยภูมิแห่งหนึ่ง ปีงบประมาณ 2561 โดยเป็นการศึกษาเชิงพรรณนาแบบภาคตัดขวาง ณ ช่วงเวลาใดเวลาหนึ่ง ดำเนินการเก็บข้อมูลระหว่างเดือนกรกฎาคมถึงธันวาคม พ.ศ. 2562 ผลการศึกษาพบว่า ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองเข้ารับบริการการดูแลระยะกลางจำนวน 70 ราย (179 ครั้ง) ผู้ป่วยร้อยละ 71.4 ใช้สิทธิหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า/บัตรทอง ร้อยละ 25.7 ใช้สิทธิข้าราชการ และร้อยละ 2.9 ใช้สิทธิประกันสังคม มีจำนวนวันนอนทั้งหมด 1,417 วันนอน เฉลี่ย 7.9 วันนอนต่อราย มีต้นทุนรวมการให้บริการการดูแลระยะกลางผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองเท่ากับ 2,293,622 บาท ต้นทุนสูงสุดเป็นต้นทุนค่าบริการพื้นฐาน 1,484,988 บาท รองลงมาเป็นต้นทุนค่าบริการทางการแพทย์ 807,472 บาท และ ต้นทุนค่าลงทุน 1,163 บาท เมื่อพิจารณาตามสิทธิการรักษาพยาบาล พบว่า ต้นทุนรวมมีค่าใกล้เคียงกันคือ สิทธิบัตรทอง สิทธิข้าราชการและสิทธิประกันสังคม มีต้นทุนเฉลี่ย 1,604; 1,656 และ 1,716 บาทต่อวันนอนตามลำดับ ต้นทุนรวมการรับบริการการดูแลระยะกลางผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองเท่ากับ 4,722 บาทต่อราย เป็นต้นทุนทางตรงที่ไม่เกี่ยวกับการให้บริการทางการแพทย์ 4,182 บาทต่อราย และต้นทุนค่าเสียโอกาสเฉลี่ย 350–1,490 บาทต่อราย การวิเคราะห์ต้นทุนโดยใช้เกณฑ์ผู้รับภาระต้นทุน ซึ่งเป็นต้นทุนภายในที่เกิดจากการจัดบริการของผู้ให้บริการและต้นทุนภายนอกที่เกิดกับผู้รับบริการ มีความสำคัญต่อการวางแผนกำหนดนโยบายสาธารณสุข ซึ่งระบบการเงินการคลังเป็นหัวใจของการพัฒนาระบบสุขภาพที่ดี ส่งผลให้ประชาชนมีสุขภาพดี สามารถเข้าถึงบริการสุขภาพที่มีความจำเป็นอย่างเป็นธรรมภายใต้ระบบหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าที่มีประสิทธิภาพในการใช้ทรัพยากร
บทคัดย่อ
This research aimed at examining costs of intermediate care among patients with cerebrovascular diseases hospitalized in a tertiary hospital in fiscal year 2018. This study was a cross-sectional descriptive study collecting data from July to December 2019. Seventy patients with cerebrovascular diseases were recruited accruing 179 admissions and 1,417 admission days, average admission day per case equaled to 7.9 days. Research findings showed that 71.4% of participants were the universal coverage scheme (UCS) beneficiaries, 25.7% were beneficiaries of the civil servant medical benefit scheme (CSMBS) and 2.9% were members of the social security scheme (SSS). The full internal cost of intermediate care was approximately 2,293,622 baht. The highest cost was routine service cost (RSC) at 1,484,988 baht, followed by medical care cost (MCC) at 807,472 baht, while the capital cost (CC) was the lowest at 1,163 baht. Among different health insurance schemes, variation of full cost of each health scheme was marginal i.e. the UCS at 1,604, the CSMBS at 1,656, and the SSS at 1,716 baht per admission day. The full external cost of intermediate care among patients with cerebrovascular diseases was 4,722 baht per case consisting of 4,182 baht of direct non-medical cost per case, and 350–1,490 baht per case for opportunity cost. Cost analysis using cost-bearer criterion into internal costs borne by providers and external costs borne by patients/families could guide health service planning integral to efficient financing at the heart of health system strengthening to improve health of the population, and achieve equitable access to essential health care service with efficient use of health resources.
