บทคัดย่อ
การศึกษาวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1. ศึกษาสถานการณ์ ความต้องการด้านสมรรถนะระบบสุขภาพทางไกลของบุคลากรในเครือข่ายบริการสุขภาพพื้นที่ห่างไกลจังหวัดน่าน 2. ออกแบบและทดลองใช้โปรแกรมฝึกอบรมเพื่อพัฒนาสมรรถนะระบบสุขภาพทางไกลของบุคลากรในเครือข่ายบริการสุขภาพพื้นที่ห่างไกลจังหวัดน่าน 3. ประเมินผลการใช้โปรแกรมฝึกอบรมเพื่อพัฒนาสมรรถนะระบบสุขภาพทางไกล ใช้รูปแบบการวิจัยแบบผสมผสาน (Mixed methods study) โดยการประยุกต์รูปแบบการวิจัยและพัฒนา (Research and Development) เพื่อสร้างนวัตกรรมการเรียนรู้ร่วมกับรูปแบบการวิจัยดำเนินการ (Implementation Research) ในการทดลองนำโปรแกรมฝึกอบรมไปใช้ในบริบทของสถานการณ์จริงของพื้นที่ศึกษา ขั้นตอนการดำเนินงานวิจัยประกอบด้วย 5 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นที่ 1 การศึกษาสถานการณ์และประเมินความต้องการ ขั้นที่ 2 การออกแบบ พัฒนาและทดสอบโปรแกรมฝึกอบรม ขั้นที่ 3 ทดลองในบริบทของสถานการณ์จริง ขั้นที่ 4 การประเมินผล ขั้นที่ 5 สรุปการเรียนรู้ และเผยแพร่นวัตกรรม ผู้มีส่วนร่วมในการศึกษา ได้แก่ บุคลากรผู้ปฏิบัติงานประจำสุขศาลาพระราชทาน สุขศาลาร่วมใจ สถานบริการสาธารณสุขชุมชน (สสช.) โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) โรงพยาบาลชุมชน (รพช.) สำนักงานสาธารณสุขอำเภอ (สสอ.) สำนักงานสาธารณสุขจังหวัด (สสจ.) และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม แบบประเมินตามโปรแกรมฝึกอบรม วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณด้วยสถิติพรรณนา ข้อมูลเชิงคุณภาพใช้การวิเคราะห์เนื้อหาและสร้างข้อสรุป ผลการศึกษาพบว่า หลักสูตรฝึกอบรมระบบสุขภาพทางไกล จำนวน 45 ชั่วโมงการเรียนรู้ มีบุคลากรผู้ผ่านการอบรมจำนวน 29 คน หลังการอบรมพบว่ากลุ่มตัวอย่างมีความรู้และทักษะด้านระบบสุขภาพทางไกลเพิ่มขึ้น มีความพึงพอใจต่อรูปแบบการเรียนการสอนระดับมากที่สุด ผลต่อการเข้าถึงบริการสุขภาพพบว่าในการฝึกอบรมมีจำนวนประชาชนเข้ารับบริการระบบสุขภาพทางไกลผ่านโปรแกรม สอน.บัดดี้ เพิ่มขึ้น จำนวน 157 ราย จาก 22 หน่วยบริการสุขภาพ ของ 4 อำเภอ ได้แก่ อำเภอบ่อเกลือ อำเภอเฉลิมพระเกียรติ อำเภอปัวและอำเภอเมืองน่าน หลักสูตรระบบสุขภาพทางไกลได้รับการขยายผลเป็นหลักสูตรร่วมกับวิทยาลัยชุมชนน่านและจัดทำเป็นบทเรียนออนไลน์บนเว็บไซต์ https://suksala-nan.com
บทคัดย่อ
This mixed-methods research and development study aimed to: 1) investigate
the current situation and capacity needs of telehealth systems among healthcare
personnel in remote service networks of Nan Province, 2) design and pilot a training
program to develop telehealth system competencies for healthcare personnel in
remote service networks, and 3) evaluate the implementation of the telehealth system
training program. The study employed an integrated research methodology, combining
Research and Development (R&D) approach for creating collaborative learning
innovations with Implementation Research to test the training program in actual
contextual settings. The research process consisted of five sequential stages: 1)
situation analysis and needs assessment, 2) training program design, development, and
testing, 3) real-world contextual implementation, 4) evaluation, and 5) learning
synthesis and innovation dissemination. Participants included personnel from royal
suksala, collaborative health suksala, community public health services, sub-district
health promotion hospitals, community hospitals, district and provincial public health
offices, and related organizations. Data were collected through questionnaires and
program evaluation tools, with quantitative data analyzed using descriptive statistics
and qualitative data analyzed through content analysis and thematic synthesis. Study
findings revealed a 45-hour telehealth training curriculum with 29 trained personnel.
Post-training assessments demonstrated increased knowledge and skills in telehealth
systems, with participants reporting highest satisfaction with the learning approach.
Regarding healthcare service accessibility, the training resulted in 157 additional
patients accessing telehealth services through the Son.Buddy program across 22
healthcare units in four districts: Bo Kluea, Chaloem Phrakiat, Pua, and Mueang Nan.
The telehealth system curriculum was subsequently expanded through collaboration
with Nan Community College and developed into an online learning platform
accessible at https://suksala-nan.com.
