บทคัดย่อ
งานวิจัยเรื่อง การใช้ฐานข้อมูลเฝ้าระวังผลกระทบทางสุขภาพโดยชุมชนในการสื่อสารความเสี่ยงเพื่อปกป้องกลุ่มเปราะบางจากมลพิษข้ามแดน กรณี โรงไฟฟ้าถ่านหินหงสา สปป.ลาว เป็นส่วนหนึ่งของชุดโครงการวิจัยเชิงปฏิบัติการเรื่อง การพัฒนาระบบเฝ้าระวังผลกระทบทางสุขภาพโดยชุมชนกรณีมลพิษข้ามแดนจากโรงไฟฟ้าหงสา ระยะที่ 2 มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เปิดพื้นที่ปฏิบัติการร่วมอันนำไปสู่การสร้างความเข้มแข็งให้กับเครือข่ายนักวิจัยข้ามศาสตร์และเครือข่ายนักวิทยาศาสตร์ภาคพลเมือง 2) สร้างและพัฒนาเครือข่ายนักวิทยาศาสตร์ภาคพลเมือง ในการเฝ้าระวังสุขภาพ โดยเฉพาะกลุ่มแม่และเด็กในพื้นที่เสี่ยงปนเปื้อนสารปรอท และเกษตรกรที่ได้รับผลกระทบจากก๊าซกรด 3) สนับสนุนให้มีการนำข้อมูลจาก C-Site Databased มาวิเคราะห์และแปลผล ร่วมกันระหว่างเครือข่ายนักวิจัยข้ามศาสตร์และเครือข่ายนักวิทยาศาสตร์ภาคพลเมือง และร่วมกันจัดทำเนื้อหาสำหรับการสื่อสารความเสี่ยง และ 4) เปิดพื้นที่สนทนาทางนโยบาย (Policy Dialogue Platform) แลกเปลี่ยนแนวทางและมาตรการปกป้องกลุ่มเปราะบางจากมลพิษข้ามแดน ขั้นตอนการดำเนินงานประกอบไปด้วย การสร้างความเข้มแข็งให้กับเครือข่ายนักวิจัยข้ามศาสตร์ นักวิทยาศาสตร์ภาคพลเมือง หน่วยงานส่วนราชการและท้องถิ่น ในการร่วมกันเฝ้าระวังผลกระทบทางสุขภาพจากโรงไฟฟ้าถ่านหิน การสร้างความรอบรู้ทางสุขภาพให้กับเจ้าหน้าที่สาธารณสุข อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) และชุมชนในการดูแลสุขภาพแม่และเด็ก ที่อาศัยอยู่ในพื้นที่เสี่ยงต่อการรับสัมผัสมลพิษจากปรอท พัฒนาแนวทางการปรับตัวของเกษตรกรกลุ่มเปราะบางที่ได้รับผลกระทบจากมลพิษข้ามแดน การสื่อสารความเสี่ยง (Risk Communication) ต่อกลุ่มเป้าหมายและสาธารณะ และการขับเคลื่อนมาตรการ/นโยบายในการปกป้องกลุ่มเปราะบาง ผลการศึกษาพบว่า 1) การใช้วิทยาศาสตร์ภาคพลเมืองในการเฝ้าระวังทางสิ่งแวดล้อมได้รับการยอมรับและถูกนำไปปฏิบัติในระดับชุมชนโดยโรงเรียนเป็นผู้มีบทบาทนำ 2) หญิงตั้งครรภ์ ทารกในครรภ์และเด็กปฐมวัย มีความเสี่ยงทางสุขภาพจากเมทิลเมอคิวรี่ ซึ่งเข้าสู่ร่างกายโดยการรับประทานปลาและหอยหลายชนิดจากแหล่งน้ำที่ปนเปื้อนสารปรอท 3) การเปลี่ยนแปลงของผลผลิตทางการเกษตร อาจเกิดจากหลายปัจจัยประกอบกัน ทั้งกลไกการจัดการเชิงพื้นที่ รูปแบบการปฏิบัติที่ถูกต้อง องค์ความรู้ของเกษตรกร ต้นทุนการวางระบบการจัดการที่เหมาะสม แรงงาน การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ตลอดจนผลกระทบที่อาจเกิดจากมลพิษข้ามแดน ซึ่งเกษตรกรจำเป็นต้องมีความเข้าใจ รอบรู้ และมีศักยภาพในการติดตามและเฝ้าระวัง เพื่อให้สามารถรับมือกับการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นจากปัจจัยที่หลากหลายเหล่านี้ได้
บทคัดย่อ
The research project titled “The Use of Community-Led Health Impact Monitoring Databases
in Risk Communication to Protect Vulnerable Groups from Transboundary Pollution in the Case of
Hongsa Coal-Fired Power Plant, Lao PDR” is part of a participatory action research initiative on
“The Development of Community-Led Health Impact Monitoring in Nan Province, Thailand: A
Case of Transboundary Pollution from the Hongsa Power Plant, Lao PDR - Phase 2.” The objectives
are:
(1) to create collaborative operational spaces that strengthen transdisciplinary researcher and citizen
science networks; (2) to build and develop citizen scientist networks for health surveillance, particularly
focusing on pregnant women and young children in mercury-contaminated risk areas, as well as
farmers affected by acid gases; (3) to promote the joint analysis and interpretation of data from the
C-Site Platform between transdisciplinary researchers and citizen scientist networks for effective risk
communication; and (4) to establish a policy dialogue platform for exchanging strategies and measures
to protect vulnerable groups from transboundary pollution.
Project activities included strengthening the networks of transdisciplinary researchers, citizen
scientists, government agencies, and local authorities in monitoring health impacts related to the
coal-fired power plant; enhancing health literacy among public health officials, community health
volunteers, and local communities in maternal and child health care within mercury exposure risk
areas; developing adaptive strategies for vulnerable farmers affected by transboundary pollution;
communicating risks to target groups and the public; and advocating for policy measures to protect
vulnerable populations.
The study found that: (1) the use of citizen science in environmental monitoring has been
accepted and implemented at the community level, with schools taking a leading role; (2) pregnant
women, fetuses, and young children face health risks from methylmercury, which enters the body
through the consumption of fish and shellfish from mercury-contaminated water sources; and
(3) changes in agricultural productivity may result from a combination of factors, including spatial
management practices, appropriate farming methods, farmers’ knowledge, costs of effective system
implementation, labor, climate change, and the potential impacts of transboundary pollution. Therefore,
farmers must possess the understanding, awareness, and capacity to monitor and respond to these
complex and multifaceted challenges.
