เรื่องเล่าเรียนรู้เปลี่ยนผ่านตัวตน

Abstract

สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข (สวรส.) คือ องค์กรที่มีบทบาทในการพัฒนาระบบสาธารณสุขของประเทศ โดยการสนับสนุนและส่งเสริมการวิจัยแบบสหสาขาวิชาชีพ เพื่อสร้างและจัดการความรู้สู่การพัฒนานโยบายที่นำไปสู่การแก้ปัญหาระบบสาธารณสุขของประเทศอย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งแน่นอนว่า งานวิจัยที่มีคุณภาพสามารถสร้างองค์ความรู้ใหม่และนำไปสู่การใช้ประโยชน์ได้จริงนั้นจะเกิดขึ้นจากการมีข้อเสนอโครงการที่ดี มีโจทย์วิจัยชัดเจน มีมุมมองกรอบความคิดที่เหมาะสม รวมถึงระเบียบวิธีวิจัยและเครื่องมือที่นำมาใช้ควรมีความสอดคล้องกันเพื่อให้ได้ข้อมูลที่น่าเชื่อถือ นำมาตอบคำถามการวิจัยได้ โดยเฉพาะการเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพที่นักวิจัยจะเลือกใช้เครื่องมือในการเก็บข้อมูลเป็นสำคัญ การวิจัยเชิงคุณภาพโดยการใช้เรื่องเล่าเป็นเครื่องมือ หรือ Narrative Research นั้น พบว่าในปัจจุบันมีงานวิจัยที่ใช้วิธีการ/กระบวนการลักษณะนี้มากขึ้น ซึ่งไม่ได้เน้นเฉพาะเพียงแต่งานวิจัยทางด้านนิเทศศาสตร์หรือพฤติกรรมศาสตร์เท่านั้น แต่ยังรวมถึงงานวิจัยเชิงคุณภาพหลายๆ มิติ ไม่เว้นแม้แต่เรื่องระบบสุขภาพ ก็เห็นถึงความสำคัญของเครื่องมือนี้ แต่การจะเข้าใจทักษะเทคนิควิธีการดังกล่าวนั้น ต้องได้รับการฝึกฝนเพื่อให้เกิดความเข้าใจอย่างถ่องแท้เรียนรู้ที่จะนำเครื่องมือดังกล่าวไปใช้กับงานวิจัยเพื่อให้เกิดคุณภาพ ดังนั้น สวรส. จึงพัฒนาหลักสูตร “การวิจัยด้วยเทคนิคกระบวนการเล่าเรื่องและการใช้เรื่องเล่า” เพื่อนำมาเสริมศักยภาพนักวิจัย ภายใต้ระบบการจัดการงานวิจัยสำหรับภาคีเครือข่ายที่มีความร่วมมือกัน จนสามารถเข้าสู่กระบวนการพัฒนาต่อยอดและได้งานวิจัยในหัวข้อที่สามารถขยายให้เห็นความซับซ้อนเชิงระบบมากขึ้นและสามารถจัดการข้อมูลองค์ความรู้ในรูปแบบ “เรื่องเล่า” ที่จะนำไปสู่การเผยแพร่ใช้ประโยชน์ต่อไป หนังสือ “เรื่องเล่าเรียนรู้เปลี่ยนผ่านตัวตน” นี้เกิดจากการรวบรวมเรื่องเล่าจากการประชุมเชิงปฏิบัติการเพื่อพัฒนาศักยภาพนักวิจัยภายใต้ระบบการจัดการงานวิจัย หลักสูตร “การวิจัยด้วยเทคนิคกระบวนการเล่าเรื่องและการใช้เรื่องเล่า” ซึ่งจัดโดย สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข (สวรส.) โดยหนังสือเล่มนี้เป็น 1 ใน 4 เล่มของหนังสือชุด “เมื่อนักวิจัยเขียนเรื่องเล่า” อันประกอบด้วย 1) เรื่องเล่าคนเล็กๆ ในระบบที่ซับซ้อน 2) เรื่องเล่าเติบโตด้วยประสบการณ์ 3) เรื่องเล่าเรียนรู้เปลี่ยนผ่านตัวตน 4) เรื่องเล่างานอันเป็นที่รัก หนังสือเรื่องเล่าเรียนรู้เปลี่ยนผ่านตัวตน เล่มนี้ประกอบด้วยเรื่องเล่าจำนวน 23 เรื่องที่แสดงให้เห็นการเรียนรู้เพื่อการเปลี่ยนผ่านในหลากหลายมิติจากหลากหลายพื้นที่ หลากหลายบริบทที่จะสามารถช่วยให้ผู้อ่านมองเห็นถึงมิติอันละเอียดอ่อนของการเรียนรู้เพื่อเปลี่ยนผ่านตัวตน