ทะเบียนผู้ป่วยกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน

Abstract

โครงการทะเบียนผู้ป่วยกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน ก่อตั้งขึ้นเพื่อศึกษาทางระบาดวิทยาการดําเนินโรคทางคลินิก ประเมินมาตรฐานการักษาโรคกกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดเฉียบพลันในประเทศไทย โดยเริ่มเก็บข้อมูลตั้งแต่เดือนสิงหาคม พ.ศ. 2545 ณ เวลาครบ 1 ปี มีผู้ป่วยในทะเบียนทั้งสิ้น 3,026 คน จาก 16 สถาบันทั่วประเทศ โดยแบบเป็นผู้ป่วยที่มีภาวะกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลันชนิด ST elevation (STEMI) ร้อยละ 38.9 ผู้ป่วยที่มีภาวะกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลันชนิด Non ST elevation (NSTEMI) ร้อยละ 35.6 และผู้ป่วยที่มีภาวะกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน (UA) ร้อยละ 25.5 อายุเฉลี่ย 64.8 ปี เป็นชายร้อยละ 59.8 หญิงร้อยละ 40.2 พบ ผู้ป่วยเป็นเบาหวานทั้งสิ้น ร้อยละ 44.8 ผู้ป่วยมีภาวะความดันโลหิตสูงร้อยละ 62.1 ผู้ป่วยมีภาวะไขมันสูง ร้อยละ 68.9 ผู้ป่วยที่สูบบุหรี่ร้อยละ 31.9 ผู้ป่วยมาถึงโรงพยาบาลในสภาวะช็อคจากหัวใจ ร้อยละ 19.4 ร้อยละ 52 ของผู้ป่วย STEMI ได้รับ การรักษาด้วยยาละลายลิ่มเลือดหรือการถ่างขยายเส้นเลือดแบบเฉียบพลัน สําหรับผู้ป่วยที่ได้รับยาละลายลิ่มเลือด พบค่ามัธยฐานของระยะเวลา door to needle เท่ากับ 100 นาที โดยมีเพียงร้อยละ 11 ที่ได้รับยาภายใน 30 นาที นับตั้งแต่มาถึงโรงพยาบาล ภาวะแทรกซ้อนที่พบบ่อยที่สุดคือภาวะหัวใจ ล้มเหลว โดยพบถึงร้อยละ 42.1 ของผู้ป่วยทั้งหมด ผู้ป่วยกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดเฉียบพลันของไทยมีอัตราตายเฉลี่ย ร้อยละ 11 (โดยกลุ่ม STEMI มีอัตราการตายร้อยละ 16.2 กลุ่ม NSTEMI อัตราการตายร้อยละ 11.7 และกลุ่ม UA อัตราการตายร้อยละ 3.1) และมีระยะเวลานอนโรงพยาบาลเฉลี่ย 10 วัน ประโยชน์ที่ได้จากการศึกษานี้ 1) ได้เห็นความแตกต่างของอัตราตาย อัตราโรคแทรก ปัจจัยเสี่ยงของผู้ป่วยกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดเฉียบพลันในประเทศไทย (เมื่อเปรียบเทียบกับประเทศที่เจริญแล้วและได้ปรับ “intervention”) และในแต่ละภูมิภาค (geographical areas) เพื่อปรับความแตกต่าง 2) ได้สร้างกลุ่มนักวิจัย ระบบในการทําวิจัยชนิดสหสถาบัน ผู้บริหารจัดการของงานวิจัย และท้ายสุด คือ การตีพิมพ์ผลงาน 3) พบความชุกของเบาหวานในผู้ป่วยกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน ในสัดส่วนที่สูงมาก และมีผลทําให้เกิดภาวะแทรกซ้อนและอัตราตายสูง จึงมีความจําเป็นที่จะต้องจัดให้มีการรณรงค์เพื่อการป้องกัน การเฟ้นหาโรค และการรักษาโรคเบาหวานอย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อลดการสูญเสียด้านเศรษฐกิจและทรัพยากรที่มีอยู่อย่างจํากัด 4) สัดส่วนของผู้ป่วยที่มาถึงโรงพยาบาลในภาวะช็อคสูงกว่าต่างประเทศมาก ประเด็นนี้ควรได้รับการศึกษาต่อเพื่อทราบถึงสาเหตุที่แน่ชัดว่าเป็น ปัจจัยทางชีวภาพ พฤติกรรมสุขภาพของประชาชน หรือจากระบบบริการสาธารณสุขที่แตกต่างกัน