การสำรวจพฤติกรรมเสี่ยง ภาวะเสี่ยง ข้อมูลข่าวสารด้านสุขภาพ และการใช้บริการสุขภาพ : ฉบับที่ 3 การบริหารโรงพยาบาลรัฐ

Abstract

การสำรวจพฤติกรรมเสี่ยง ภาวะเสี่ยง ข้อมูลข่าวสารด้านสุขภาพและการใช้บริการสุขภาพ : ฉบับที่ 3 การบริหารโรงพยาบาลรัฐ การสำรวจครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความคิดเห็นในการบริหารโรงพยาบาลรัฐ กลุ่มตัวอย่าง เป็นบุคลากรในโรงพยาบาลของรัฐ 4 กลุ่มคือ แพทย์ พยาบาล เจ้าหน้าที่เทคนิค และเจ้าหน้าที่ธุรการ จำนวน 1,546 คน สุ่มแบบกลุ่มหรือพื้นที่ เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล เป็นแบบสำรวจการบริหารโรงพยาบาลรัฐ 7 ตอน เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์เป็นรายบุคคลประกอบแบบสำรวจ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้โปรแกรมสำเร็จรูป QPS สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ มัชฌิมเลขคณิต และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และวิเคราะห์เนื้อหาจากข้อมูลปลายเปิด ผลการสำรวจสรุปได้ ดังนี้1. ความพึงพอใจในบริการต่าง ๆ ที่รัฐจัดให้แก่ประชาชน ในบริการต่าง ๆ ที่รัฐจัดให้แก่ประชาชนนั้น กลุ่มตัวอย่างซึ่งเป็นบุคลากรสาธารณสุขพึงพอใจในระดับปานกลางทุกลักษณะการให้บริการ สิ่งที่พึงพอใจเป็นอันดับแรก คือ สภาพของห้องพักเดี่ยวสำหรับคนไข้ใน รองลงมาคือ การทำบัตรคนไข้ใหม่ / เก่า สถานที่นั่งรอสำหรับคนไข้นอก การรับ - จ่ายยา และการต้อนรับผู้มารับบริการตามลำดับ สิ่งที่พึงพอใจน้อยที่สุด คือ สิ่งอำนวยความสะดวก อื่น ๆ เช่น ห้องน้ำ / น้ำดื่ม กลุ่มตัวอย่างเพศชายมีความพึงพอใจสูงกว่าเพศหญิง กลุ่มตัวอย่างที่อยู่นอกเมืองมีความพึงพอใจสูงกว่ากลุ่มตัวอย่างที่อยู่ในเมือง กลุ่มตัวอย่างในภาคตะวันออกมีความพึงพอใจสูงกว่าทุกกลุ่ม 2. ปัญหาหรืออุปสรรค และวิธีการแก้ไขปัญหาหรืออุปสรรคในการให้บริการสาธารณสุข สิ่งที่เป็นปัญหาหรืออุปสรรคมากที่สุดคือ งบประมาณของรัฐไม่เพียงพอ และงบประมาณสนับสนุนจากแหล่งอื่นมีน้อย นอกจากนั้นสิ่งที่เป็นปัญหาในระดับมากคือ วัสดุ ครุภัณฑ์ ไม่เพียงพอและไม่ทันสมัย คนไข้มากเกินไปให้บริการได้ไม่ทั่วถึง และบุคลากรมีไม่เพียงพอ ทำให้ทุกคนต้องทำงานมากเกินไป นอกจากนั้นกลุ่มตัวอย่างได้ให้ข้อเสนอแนะเกี่ยวกับปัญหาหรืออุปสรรคในการให้บริการสาธารณสุขแก่ประชาชนที่มารับบริการ ณ โรงพยาบาลรัฐว่า บุคลากรมีไม่เพียงพอ รองลงมาคือ สวัสดิการ/เงินเดือน / สิ่งอำนวยความสะดวกมีน้อย / เจ้าหน้าที่ขาดขวัญและกำลังใจ หัวหน้าหรือผู้บริหารไม่ให้การสนับสนุน / ไม่ยุติธรรม / ไม่ฟังความคิดเห็น / ไม่ให้ขวัญและกำลังใจ และบุคลากรไม่รับผิดชอบต่อหน้าที่ / ขาดความเอาใจใส่ / แพทย์มาช้า ในด้านวิธีการแก้ไขปัญหาหรืออุปสรรคในการให้บริการสาธารณสุขนั้น กลุ่มตัวอย่างระบุว่าควรจัดสรรงบประมาณให้มาขึ้น รองลงมาคือ จัดหาวัสดุครุภัณฑ์ จัดการประสานงานกับหน่วยงานภายในให้ดี และเพิ่มเงินเดือน สวัสดิการ และผลตอบแทนแก่บุคลากร นอกจากนั้นยังให้ข้อเสนอแนะเพิ่มเติมว่า ควรเพิ่มสวัสดิการ/ เงินเดือน เป็นอันดับแรก รองลงมาคือเพิ่มบุคลากรให้เพียงพอ ผู้บริหารให้ความเป็นธรรม มีการอบรมพัฒนาบุคลากร และแพทย์ควรมาตรวจตามเวลาราชการ กลุ่มตัวอย่างเพศหญิงมีความคิดเห็นด้านการให้บริการสาธารณสุขมีปัญหาหรืออุปสรรคสูงกว่าเพศชาย กลุ่มตัวอย่างที่อยู่ในเมืองมีความคิดเห็นด้านการให้บริการสาธารณสุขมีปัญหาหรืออุปสรรคสูงกว่ากลุ่มตัวอย่างที่อยู่นอกเมืองและกลุ่มตัวอย่างในภาคเหนือและภาคตะวันออกมีความคิดเห็นในด้านนี้สูงกว่ากลุ่มตัวอย่างในภาคอื่น กลุ่มตัวอย่างทั้งเพศชายและเพศหญิง กลุ่มตัวอย่างในเมืองและนอกเมือง รวมทั้งแทบทุกกลุ่มตัวอย่างในภาคต่าง ๆ เห็นสอดคล้องกันว่า รัฐควรแก้ไขปัญหาหรืออุปสรรคในการให้บริการสาธารณสุข อันดับแรกคือ จัดสรรงบประมาณให้มากขึ้น ยกเว้นกลุ่มตัวอย่างในกรุงเทพฯ ที่เห็นว่าต้องขยายอาคารสถานที่ให้กว้างขวาง และกลุ่มตัวอย่างในภาคตะวันตกที่เห็นว่า ต้องจัดหาวัสดุ ครุภัณฑ์ 3. ความคิดเห็นในการบริหารงานแบบ Executive Agency กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เห็นว่าการบริหารงานแบบ Executive Agency ดี แต่เห็นว่ามีความเห็นไปได้น้อยในการนำแนวคิดนี้มาใช้ในหน่วยงาน เนื่องจากอาจมีอุปสรรค คือ งบประมาณซึ่งไม่เพียงพอ ระบบบริหารไม่อำนวย บุคลากรไม่ให้ความร่วมมือ และแนวคิดไม่ชัดเจน ในด้านแนวทางในการแก้ไขปัญหาหรืออุปสรรคนั้น กลุ่มตัวอย่างได้ให้ข้อเสนอแนะว่า ทำได้โดยการเพิ่มงบประมาณ/ การปรับเปลี่ยนระบบบริหารงาน / ปรับโครงสร้างการบริหาร มีหลักการบริการที่ชัดเจน / กำหนดแนวคิดการบริหารได้ชัดเจน และชี้แจงอธิบายให้บุคลากรเข้าใจ และขอความร่วมมือ ในด้านของผู้บริหารนั้น ควรเป็นผู้บริหารที่แท้จริง มีวิสัยทัศน์ มีประสิทธิภาพและความรับผิดชอบ กลุ่มตัวอย่งเพศชายมีความคิดเห็นกับการบริหารงานแบบ Executive Agency สูงกว่าเพศหญิง แต่กลุ่มตัวอย่างเพศหญิงเห็นว่าเป็นไปได้น้อยกว่าเพศชาย เนื่องจากงบประมาณไม่เพียงพอ เช่นเดียวกับกลุ่มตัวอย่างที่อยู่ในเมืองและนอกเมือง และแทบทุกกลุ่มตัวอย่างในภาคต่าง ๆ ยกเว้นในกรุงเทพฯ และภาคตะวันออก ที่เห็นว่า ควรเปลี่ยนระบบบริหารงาน / ปรับโครงสร้างการบริหาร เป็นอันดับแรก4. ข้อเสนอแนะเพื่อการปรับปรุงโรงพยาบาลรัฐ กลุ่มตัวอย่างทั้งหมดเห็นด้วยเป็นอันดับแรกว่า ต้องมีการประเมินคุณภาพการบริการของโรงพยาบาล รองลงมาคือ กำหนดมาตรฐานการบริการให้สูงขึ้น เช่นเดียวกับกลุ่มตัวอย่างเพศชายและเพศหญิง กลุ่มตัวอย่างที่อยู่ในเมืองและนอกเมือง และกลุ่มตัวอย่างที่อยู่ในภาคต่าง ๆ แทบทุกกลุ่ม ยกเว้นในกรุงเทพฯ และภาคตะวันออกที่เห็นว่า ควรกำหนดมาตรฐานการบริการให้สูงขึ้น เป็นอันดับแรก