เป้าหมายและแนวทางในการจัดทำระบบบริการสารสนเทศด้านสาธารณสุขสำหรับประชาชนโดยใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ

Abstract

บริการสารสนเทศด้านสาธารณสุขที่ได้มาตรฐานและมีประสิทธิภาพผ่านโครงสร้างพื้นฐานทางสารสนเทศ (information infrastructure) เป็นบริการที่ประชาชนพึงได้รับอย่างทั่วถึงและเท่าเทียมตามนัยแห่งรัฐธรรมนูญปัจจุบัน โครงสร้างพื้นฐานทางสารสนเทศที่สามารถเป็นทางเลือกในการให้บริการสารสนเทศด้านสาธารณสุขประกอบไปด้วยเครือข่ายโทรศัพท์ เครือข่ายเคเบิลทีวี และเครือข่ายอินเทอร์เน็ต คณะผู้วิจัยได้พิจารณาทางเลือกในการให้บริการสารสนเทศด้านสาธารณสุขแก่ประชาชนด้วยเทคโนโลยีโทรศัพท์และอินเทอร์เน็ตใน 4 ทางเลือกด้วยกัน คือ การให้บริการสารสนเทศผ่านเว็บไซต์ (สื่อสารทางเดียวผ่านอินเทอร์เน็ต) การให้คำปรึกษาผ่านเว็บบอร์ด (สื่อสารแบบโต้ตอบผ่านอินเทอร์เน็ต) การให้บริการสารสนเทศผ่านออดิโอเท็กซ์ (สื่อสารทางเดียวผ่านโทรศัพท์) และการให้คำปรึกษาผ่านทางโทรศัพท์ (สื่อสารแบบโต้ตอบผ่านโทรศัพท์) โดยกลุ่มเป้าหมายของบริการสารสนเทศผ่านเว็บไซต์และเว็บบอร์ดในช่วงเริ่มต้น คือ กลุ่มวัยรุ่นและคนหนุ่มสาว สื่อมวลชน ประชาชนในวัยทำงาน แพทย์และเจ้าหน้าที่สาธารณสุข ส่วนกลุ่มเป้าหมายในการให้บริการสารสนเทศผ่านออดิโอเท็กซ์และโทรศัพท์คือประชากรส่วนใหญ่ในประเทศ จากการศึกษาพบว่าต้นทุนต่อหน่วยในการให้บริการสารสนเทศแก่ประชาชนในทั้ง 4 แนวทางในปี 2005 ตามลำดับจากน้อยไปหามากคือ บริการสารสนเทศผ่านเว็บไซต์ การให้บริการผ่านออดิโอเท็กซ์ การให้คำปรึกษาปัญหาสุขภาพทางโทรศัพท์ และการให้คำปรึกษาสุขภาพผ่านทางเว็บบอร์ด โดยความแตกต่างของต้นทุนขึ้นอยู่กับปัจจัย 3 ประการ คือ จำนวนครั้งของบริการ ความจำเป็นในการใช้บุคลากรในการให้บริการ และต้นทุนในการอุดหนุนให้เกิดบริการที่เท่าเทียมระหว่างผู้ใช้กลุ่มต่างๆ ก่อนการเริ่มการให้บริการอย่างเต็มที่ กระทรวงสาธารณสุขควรประเมินผลการให้บริการในปัจจุบันแต่ละบริการว่าก่อให้เกิดประโยชน์แก่ประชาชนมากน้อยเพียงไร สามารถให้บริการได้ตรงตามกลุ่มเป้าหมายหรือไม่ และประสบปัญหาในการให้บริการอย่างไร ในด้านการจัดองค์กรเพื่อการให้บริการ กระทรวงสาธารณสุขควรมีบทบาทนำในการดำเนินการให้บริการหรือส่งเสริมให้มีการให้บริการโดยมี 3 แนวทาง คือ การให้บริการโดยตรงโดยหน่วยงานในสังกัด การให้การสนับสนุนกลุ่มประชาสังคมในการให้บริการ การสร้างความร่วมมือกับธุรกิจเอกชน และสื่อมวลชน ตลอดจนการพัฒนาเครือข่ายในลักษณะที่คล้ายคลึงกับเครือข่ายสุขภาพของแคนาดา (Canadian Health Network) โดยปรับใช้ให้เหมาะกับสภาพในประเทศไทย