การพัฒนาแบบสำรวจสถานะสุขภาพชนิดผู้ตอบประเมินตนเองขององค์การอนามัยโลกสำหรับคนไทย

Abstract

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อปรับปรุงแบบสำรวจสถานะสุขภาพชนิดให้ผู้ตอบเป็นผู้ประเมินเอง (Self-Assessment Health State Description) ที่พัฒนาขึ้นโดยองค์การอนามัยโลก ทั้งนี้เพื่อทำให้แบบสำรวจดังกล่าวมีความเหมาะสมและสอดคล้องกับบริบทของคนไทย โดยคณะผู้วิจัยได้แปลแบบสำรวจสถานะสุขภาพและนำไปทดสอบเบื้องต้นก่อน 1 ครั้ง เพื่อปรับภาษาไทยที่แปลให้สื่อความหมายเข้าใจได้ง่ายขึ้น ก่อนนำไปทดสอบจริงในกลุ่มตัวอย่างจำนวน 420 คน ใน 5 จังหวัดที่มีลักษณะของความเป็นตัวแทนของแต่ละภาค คือ จังหวัดเชียงใหม่ จังหวัดอุบลราชธานี จังหวัดชลบุรี จังหวัดยะลา และกรุงเทพมหานครและปริมณฑล จำนวนประชากรกลุ่มตัวอย่างที่ใช้ทดสอบแบบสำรวจนี้กระจายครอบคลุมประชากรเพศหญิง เพศชาย และกลุ่มอายุ 5 กลุ่ม (กลุ่มอายุ 18-29 ปี กลุ่มอายุ 30-44 ปี กลุ่มอายุ 45-59 ปี กลุ่มอายุ 60-69 ปี และกลุ่มอายุ 70 ปี ขึ้นไป) ในสัดส่วนที่เท่าๆ กัน และได้นำผลการทดสอบมาปรับแก้แบบสำรวจสถานะสุขภาพ ผลการศึกษาพบว่า กลุ่มตัวอย่างที่ทำแบบทดสอบนี้ตอบข้อคำถามการประเมินสุขภาพโดยรวมวันนี้ (คำถามข้อที่ 1.1) คำถามการประเมินสุขภาพโดยรวมเกี่ยวกับความยากลำบากในการทำกิจวัตรประจำวันทั้งสถานะสุขภาพทางกายและสถานะสุขภาพทางจิตใจและอารมณ์ในช่วง 30 วันที่ผ่านมา (คำถามข้อที่ 1.2) และ ข้อคำถามย่อยทุกข้อในการประเมินสถานะสุขภาพมิติย่อยทั้ง 8 มิติ ได้แก่ มิติการเคลื่อนไหว มิติการดูแลตนเอง มิติความเจ็บปวดและ/หรือความไม่สุขสบาย มิติการมีสมาธิ มิติสัมพันธภาพกับบุคคลอื่น มิติการมองเห็น มิติการนอนหลับและ/หรือความมีชีวิตชีวา และมิติภาวะอารมณ์/จิตใจ และมิติความเจ็บปวดหรือไม่สุขสบาย ไปในทิศทางเดียวกัน ซึ่งอาจอธิบายได้ว่า คำถามทุกข้อเป็นคำถามที่มีความคงที่สูง นอกจากนี้ยังพบความสอดคล้องกันระหว่างคำตอบที่ได้จากคำถามข้อ 1.2 กับคำตอบที่ได้จากคำถามในมิติสุขภาพทั้ง 8 มิติ ซึ่งแสดงว่าข้อคำถามในแบบประเมินภาวะสุขภาพนี้มีความน่าเชื่อถือ และในการหาความสัมพันธ์ของคำตอบจากการประเมินภาวะสุขภาพรายข้อระหว่างกลุ่มตัวอย่าง 2 กลุ่ม ผลการศึกษาพบว่าคำตอบการประเมินภาวะสุขภาพรายข้อทุกข้อ ระหว่าง 2 กลุ่ม มีความสัมพันธ์กัน แสดงว่าแบบวัดนี้น่าจะมีค่าความเที่ยงสามารถนำไปใช้กับกลุ่มตัวอย่างที่มีลักษณะทางประชากรคล้ายคลึงกันได้