ประสิทธิภาพของระบบการดูแลผู้ป่วยอย่างเป็นระบบ structural shared care scheme สำหรับผู้ป่วยโรคลมชักในจังหวัดนครราชสีมา

Abstract

ประสิทธิภาพของระบบการดูแลผู้ป่วยอย่างเป็นระบบ (Structural Shared Care Scheme) สำหรับผู้ป่วยโรคลมชักในจังหวัดนครราชสีมา มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินผลการรักษาในด้านการควบคุมชักและการติดตามการรักษาของผู้ป่วยระหว่างการรักษาในปัจจุบันกับการรักษาอย่างเป็นระบบที่มีการให้คำแนะนำกับแพทย์ผู้รักษาและมีจดหมายเตือนนัดสำหรับผู้ป่วย โดยเริ่มดำเนินการศึกษาตั้งแต่เดือนมิถุนายน พ.ศ. 2542 ถึงกันยายน พ.ศ. 2544 คัดเลือกโรงพยาบาลชุมชน 2 แห่งเพื่อเป็นกลุ่มควบคุมและกลุ่มสอดแทรก มีการสร้างแนวทางการดูแลรักษาผู้ป่วยโรคลมชักสำหรับแพทย์ และทำการศึกษา 1 ปี โดยมีการบันทึกการรักษาของผู้ป่วยทุกครั้งที่มารับการรักษาซึ่งจะถูกส่งกลับมายังผู้วิจัยเพื่อทำการขึ้นทะเบียนและตรวจสอบการรักษาสำหรับโรงพยาบาลที่มีการสอดแทรก และจะมีคำแนะนำส่งกลับไปยังแพทย์ผู้รักษา และเมื่อผู้ป่วยจะถึงกำหนดนัดก่อน 2 สัปดาห์ก็จะมีการออกจดหมายเตือนนัดส่งไปยังผู้ป่วย เมื่อครบ 1 ปีก็เก็บรวบรวมข้อมูลที่ได้บันทึก ข้อมูลจากประวัติผู้ป่วยนอกรวมทั้งส่งจดหมายถามความถี่ของการชักและสถานะความเป็นผู้ป่วยของโรงพยาบาลเพื่อวิเคราะห์โดยใช้ SPSS version ผลการศึกษาพบว่ามีผู้ป่วยในกลุ่มควบคุมทั้งสิ้น 45 ราย และกลุ่มสอดแทรก 55 ราย ลักษณะโดยทั่วไป เศรษฐฐานะ และอาการชักของผู้ป่วยก่อนการรักษาไม่มีความแตกต่างกัน นอกจากอายุ จำนวนผู้ป่วยปัญญาอ่อน และชนิดของการชัก (p-value < 0.05, 0.05 และ 0.01 ตามลำดับ) สำหรับในกลุ่มควบคุมมีผู้ป่วยที่ไม่ชักเลยในช่วง 3 เดือนที่ผ่านมา ร้อยละ 46.7 (21 ราย) ส่วนในกลุ่มสอดแทรก ร้อยละ 56.4 (31 ราย) หลังการศึกษาพบว่า ผู้ป่วยในกลุ่มสอดแทรกที่ไม่มีอาการชักเลย ในช่วง 3 เดือนสุดท้ายเพิ่มขึ้นจาก ร้อยละ 56.4 เป็นร้อยละ 72.4 (40 ราย) ซึ่งใกล้เคียงกับในกลุ่มควบคุม (ร้อยละ 46.7 เป็นร้อยละ 60) และความถี่ของการชักหลังรักษาก็ไม่มีความแตกต่างกันระหว่าง 2 กลุ่ม สำหรับการติดตามการรักษา ปัจจัยที่อาจจะมีผลต่อการติดตามการรักษาระหว่าง 2 กลุ่มก็ไม่มีความแตกต่างกันทั้ง Univariate and Multivariate Analysis (Cox proportional hazards regression) และพบว่าผู้ป่วยในกลุ่มควบคุมมีระยะเวลาที่ติดตามการรักษาเฉลี่ย 9.61 เดือน และมีผู้ป่วยที่ติดตามการรักษาสม่ำเสมอ 29 ราย (ร้อยละ 64.4) ส่วนในกลุ่มสอดแทรกมีระยะเวลาที่ติดตามการรักษาเฉลี่ย 10.31 เดือน และมีผู้ป่วยที่ติดตามการรักษาสม่ำเสมอ 37 ราย (ร้อยละ 67.3) ซึ่งไม่มีความแตกต่างกันทั้งในด้านระยะเวลาที่ติดตามและความสม่ำเสมอ (p-value = 0.87 และ 0.86) และเมื่อแจกแจงตาม Life table ของผู้ป่วยทั้งสองกลุ่มและเปรียบเทียบระหว่าง 2 กลุ่ม โดย Log rank statistic ก็พบว่า ไม่มีความแตกต่างกัน (p-value = 0.46) ข้อจำกัดและข้อเสนอแนะ เนื่องจากการศึกษานี้เป็นการศึกษาเพียง 2 โรงพยาบาลที่มีตัวอย่างผู้ป่วยไม่มากและสิ่งสอดแทรกก็ไม่มากพอที่จะทำให้เกิดผล ควรจะต้องแก้ทั้งระบบ