รายงานการปฏิรูปวัฒนธรรมองค์กรกระทรวงสาธารณสุข

Abstract

1. หลักการและเหตุผล ระบบราชการที่เปลี่ยนแปลงไปทั้งด้านโครงสร้างและระบบงาน จำเป็นต้องเปลี่ยนแปลงด้านวัฒนธรรมขององค์กรร่วมด้วย จึงจะก่อให้เกิดผลในการเปลี่ยนแปลงวิธีคิดและแบบแผนปฏิบัติที่สืบมายาวนาน และต้องสร้างสรรค์วัฒนธรรมองค์กรใหม่ๆ ที่เอื้อต่อการทำงานให้บรรลุตามอุดมคติและภารกิจขององค์กร 2. เป้าหมาย เป็นรากฐานของการปฏิบัติงานและปฏิบัติตนโดยยึดคุณธรรม ความดี เหตุผลและความถูกต้องทางวิชาการ 3.วัตถุประสงค์ มี 5 ข้อดังนี้ เพื่อปรับเปลี่ยนระบบการบริหารจัดการราชการสาธารณสุข เพื่อสร้างวัฒนธรรมการให้บริการทางการแพทย์และสาธารณสุข เพื่อให้บุคลากรสาธารณสุขมีวัฒนธรรมการตัดสินใจด้วยข้อมูลและความรู้ เพื่อส่งเสริมแบบแผนประเพณีที่ดีงามในสังคมสาธารณสุข เพื่อสร้างกลไกการทำงานการพัฒนาวัฒนธรรมองค์กรให้เกิดความต่อเนื่องและยั่งยืน 4.ปรัชญาและแนวคิด ก.วัฒนธรรม จำแนกได้เป็น 3 ระดับ คือ พฤติกรรมการแสดงออก ,ค่านิยม ทัศนคติ และวิธีคิด ,โลกทัศน์หรือกระบวนทัศน์อันเป็นฐานคติของวิธีคิด การสร้างเสริมวัฒนธรรมองค์กรจำเป็นต้องดำเนินการทั้งสามระดับอย่างต่อเนื่องทั้งในระยะสั้น ระยะกลางและระยะยาว เพื่อให้ได้ผลระยะยาว จำเป็นต้องมีโครงสร้างหรือกลไกดำเนินการที่ต่อเนื่องและมีประสิทธิภาพ ข. การปรับเปลี่ยนวัฒนธรรมองค์กรสัมพันธ์เชื่อมโยงกับโครงสร้างองค์กร การปฏิรูปโครงสร้างและระบบงาน จึงจำเป็นต้องใส่ใจกับมิติของวัฒนธรรมองค์กรที่เกี่ยวโยงกับโครงสร้างด้วย ค. อำนาจเป็นมิติที่สำคัญของวัฒนธรรม อำนาจก่อตัวจากการอิงอาศัยวัฒนธรรม ในขณะเดียวกันวัฒนธรรมก็ถูกสร้างขึ้นเพื่อรองรับอำนาจ ผู้นำองค์กรคือผู้ใช้อำนาจในระบบบริหารจึงมีความสำคัญในการสร้างวัฒนธรรมองค์กรให้มีธรรมาภิบาล ง. การเปลี่ยนแปลงให้ถึงโลกทัศน์หรือกระบวนทัศน์ (รากฐานของวัฒนธรรม) เริ่มจากการสร้างแม่แบบของความคิดใหม่ (Exemplar) ซึ่งเป็นตัวแทนกระบวนทัศน์หรือวัฒนธรรมใหม่ควบคู่ไปกับการสร้างพื้นที่การเรียนรู้ เพื่อให้แม่แบบของความคิดใหม่ถูกถ่ายทอดและเรียนรู้ ดังนั้นการสร้างตัวแบบและเวทีเพื่อการเรียนรู้ จึงมีความสำคัญต่อการสร้างเสริมวัฒนธรรมองค์กร 5. ยุทธศาสตร์หลัก มี 5 ข้อ ดังนี้ยุทธศาสตร์ที่ 1 การสร้างเสริมสังคมคุณธรรมและระบบธรรมาภิบาลในการบริหารองค์กร ยุทธศาสตร์ที่ 2 การส่งเสริมต้นแบบทางวัฒนธรรมและกระบวนการเรียนรู้ทางวัฒนธรรม ยุทธศาสตร์ที่ 3 สร้างวัฒนธรรมการให้บริการที่มีคุณภาพ เคารพในคุณธรรมแห่งวิชาชีพ และเป็นระบบบริการที่มีหัวใจของความเป็นมนุษย์ ยุทธศาสตร์ที่ 4 การสร้างเสริมขนบธรรมเนียมและแบบแผนประเพณีที่ดี และสร้างสรรค์ในสังคมราชการสาธารณสุข ยุทธศาสตร์ที่ 5 ส่งเสริมการวิจัยและการจัดการความรู้เพื่อการสร้างเสริมวัฒนธรรมองค์กรวัฒนธรรมราชการสาธารณสุข วัฒนธรรมราชการสาธารณสุขพัฒนาและปรับแก้มาจากเกณฑ์วัฒนธรรมการปฏิบัติตนและปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่กระทรวงสาธารณสุข ซึ่งแบ่งเป็น 2 ประเด็นหลักคือวัฒนธรรมทั่วไป วัฒนธรรมเฉพาะเรื่อง มี 7 เรื่อง ดังนี้ วัฒนธรรมการต้อนรับเมื่อไปราชการ วัฒนธรรมการแสดงความยินดีในโอกาสต่างๆ วัฒนธรรมการบริหารงานบุคคล (การแต่งตั้งโยกย้าย) วัฒนธรรมการใช้สรรพนาม คำ พฤติกรรมและการติดต่อสัมพันธ์ วัฒนธรรมการตั้งชื่อห้อง อาคาร สถานที่ราชการ วัฒนธรรมหลังออกราชการ- วัฒนธรรมการให้บริการแนวทางและขั้นตอนการดำเนินงานเพื่อให้บรรลุเป้าหมาย เพื่อให้เกิดการผลักดันและมีกลไกให้การสร้างเสริมวัฒนธรรมราชการสาธารณสุขเป็นไปอย่างต่อเนื่อง มีประสิทธิภาพและเกิดผลในทางปฏิบัติได้จริง ควรจัดตั้งเป็น“สำนักสร้างเสริมวัฒนธรรม” ขึ้นเป็นองค์กรในกำกับกระทรวงสาธารณสุข ที่ทำงานสอดคล้องและประสานเชื่อมโยงกันอย่างบูรณาการร่วมกันกับการปรับเปลี่ยนบทบาทหน้าที่และโครงสร้างกระทรวงสาธารณสุข สำหรับเกณฑ์วัฒนธรรมราชการสาธารณสุขนั้น เพื่อนำไปสู่การบังคับใช้และมีผลในทางปฏิบัติได้อย่างเป็นรูปธรรม เห็นควรสั่งการให้หน่วยงานในสังกัดกระทรวงสาธารณสุขรับทราบและประกาศใช้ให้เกิดผลจริง