กลไกการใช้ข้อมูลข่าวสารด้านสุขภาพ และด้านการเงินและบัญชี เพื่อการสร้างหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าและระดับจังหวัด และประเมินระบบสุขภาพของจังหวัด

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำฐานข้อมูลสุขภาพประชาชนรายบุคคลภายในจังหวัด เชื่อมโยงระหว่างความจำเป็นทางสุขภาพและการใช้บริการสุขภาพของประชากร รวมทั้งพัฒนาบุคลากรที่ปฏิบัติหน้าที่ในด้านซื้อบริการสุขภาพที่ระดับจังหวัด ให้สามารถใช้ข้อมูลสถานบริการและข้อมูลอื่นๆ อย่างมีประสิทธิภาพ โดยทำการศึกษาวิจัยปฏิบัติการ ศึกษาข้อมูลย้อนหลังต่อระดับข้อมูลข่าวสารทุติยภูมิ สัมภาษณ์เชิงลึกและจัดอบรมเชิงปฏิบัติการ โดยทำการศึกษาใน 4 จังหวัดได้แก่ จังหวัดพิษณุโลก พิจิตร ร้อยเอ็ด และตรัง ผลการศึกษา พบว่าข้อมูลแสดงผลลัพธ์ทางสุขภาพระดับจังหวัดได้จากรายงานข้อมูลการเจ็บป่วยรายบุคคลอิเล็กทรอนิกส์ของสถานพยาบาลภายในระบบเครือข่ายสถานพยาบาล ได้แก่ข้อมูล 12 แฟ้มสำหรับโรงพยาบาล และ ข้อมูล18 แฟ้มสำหรับการให้บริการในสถานีอนามัย ฐานข้อมูลผู้ป่วยที่รับการรักษาเป็นผู้ป่วยในมีความครบถ้วน ถูกต้องมากกว่าฐานข้อมูลผู้ป่วยนอก และฐานข้อมูลสถานีอนามัย ทั้งนี้ฐานข้อมูลดังกล่าวมีความพร้อมในการติดตามรายป่วยระยะยาวโดยเฉพาะผู้ป่วยโรคเรื้อรังทั้งในสถานพยาบาลเดิมและภายในเครือข่ายด้วยรหัสประชาชน 13 หลัก การวิเคราะห์ต้นทุนจากการเชื่อมโยงฐานข้อมูลสุขภาพรายบุคคลด้วยระบบกลุ่มโรคร่วมผู้ป่วยนอกและกลุ่มวินิจฉัยโรคร่วมผู้ป่วยในและระบบบัญชีต้นทุนสถานพยาบาลด้วยวิธีลัดสามารถสะท้อนต้นทุนจากระบบข้อมูลเพื่อการบริหารได้จริง และแสดงอัตราคืนทุนของสถานพยาบาลได้ ผู้วิเคราะห์ข้อมูลระดับจังหวัดยังขาดความรู้ในการเชื่อมโยงฐานข้อมูลระดับจังหวัดอย่างเป็นรูปธรรม มีความจำเป็นต้องอบรมให้ความรู้ถึงการใช้ประโยชน์จากฐานข้อมูลดังกล่าว เพื่อการพัฒนาถึงการเก็บและบันทึกข้อมูลอย่างมีประสิทธิภาพ รวมทั้งเพื่อการจัดบริการและบริหารงบประมาณของเครือข่ายอย่างมีหลักฐานเชิงประจักษ์ โดยสรุปคณะผู้วิจัยมีความคิดเห็นว่า ข้อมูลข่าวสารระดับจังหวัดซึ่งประกอบด้วยฐานข้อมูลสุขภาพรายบุคคลและข้อมูลเพื่อการบริหาร สามารถเชื่อมโยงเพื่อแสดงสถานะสุขภาพของประชาชนและเชื่อมโยงสู่การบริหารงบประมาณระดับเครือข่ายอย่างเป็นธรรมได้ จึงมีความจำเป็นที่จะต้องกระตุ้นให้ผู้บริหาร และบุคลากรผู้ปฏิบัติงานเล็งเห็นความสำคัญและนำมาใช้ประโยชน์อย่างจริงจัง ทั้งนี้เพื่อการพัฒนาระบบข้อมูลดังกล่าวและก่อให้เกิดประสิทธิภาพและความเป็นธรรมในระบบบริการสุขภาพ