บทคัดย่อ
การปฏิรูประบบสุขภาพ: ประสบการณ์จาก 10 ประเทศเป็นการสังเคราะห์บทเรียนการปฏิรูประบบสุขภาพของต่างประเทศจำนวน 10 ประเทศคือ ประเทศเยอรมนี อังกฤษ ออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ จีนไต้หวัน สิงคโปร์ มาเลเซีย และสหรัฐอเมริกา โดยที่แหล่งข้อมูลหลักที่ใช้ในการสังเคราะห์มาจากรายงานการปฏิรูประบบสุขภาพของแต่ละประเทศตามโครงการของสถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข จากเอกสารทางวิชาการอื่นๆ รวมทั้งการสัมภาษณ์นักวิชาการจากบางประเทศประกอบด้วย กรอบของการวิเคราะห์เปรียบเทียบลักษณะของระบบสุขภาพพิจารณาในแง่ 1) โครงสร้างในภาพรวม 2) สิทธิประโยชน์ ทางเลือก และภาระของประชาชน/ผู้ใช้บริการ 3) ลักษณะของผู้ให้บริการ วิธีการจ่ายค่าบริการ 4) ลักษณะขององค์กรประกัน แหล่งเงิน จำนวนและบทบาทของกองทุน และ 5) ผลลัพธ์ขั้นกลางของระบบ ส่วนการวิเคราะห์กระบวนการปฏิรูปพิจารณาในกระบวนการนโยบายขั้นตอนต่างๆคือ 1) การสร้างประเด็นนโยบาย 2) การกำหนดสาระของนโยบาย 3) การอนุมัตินโยบาย และ 4) การนำนโยบายไปปฏิบัติ ประสบการณ์ของ 10 ประเทศที่ศึกษาชี้ว่า ประเทศที่สร้างหลักประกันสุขภาพทั่วหน้าได้ล้วนใช้ระบบประกันที่เป็นแบบภาคบังคับ กองทุนประกันสุขภาพที่เป็นกองทุนเดียวมักมีปัญหาการสนองตอบความต้องการของผู้ใช้บริการ แต่การมีกองทุนจำนวนมากมีปัญหาในเรื่องของการแข่งขันระหว่างกองทุน ซึ่งส่งผลให้เกิดการกีดกันผู้ที่ป่วยและผู้สูงอายุ รวมทั้งปัญหาการกระจายความเสี่ยงระหว่างกองทุนและความด้อยประสิทธิภาพการบริหารจัดการ การกำหนดกฎเกณฑ์มีความจำเป็นในการสร้างความเท่าเทียม ประกันคุณภาพ และเพิ่มประสิทธิภาพของระบบประกัน กองทุนควรทำหน้าที่ผู้ซื้อบริการที่ชาญฉลาด ทำการคัดเลือก เจรจาต่อรอง ตลอดจนกำกับตรวจสอบคุณภาพของผู้ให้บริการ ระบบต้องมีมาตรการการจ่ายค่าบริการที่ควบคุมค่าใช้จ่ายได้ และในขณะเดียวกันก็ส่งเสริมบริการทางด้านการป้องกันโรคและส่งเสริมสุขภาพ ซึ่งจะก่อให้เกิดผลในการพัฒนาสุขภาพและประสิทธิภาพของระบบในระยะยาว การปฏิรูปที่เกิดขึ้นในประเทศต่างๆในช่วงประมาณหนึ่งศตวรรษที่ผ่านมา มุ่งเน้นวัตถุประสงค์หลัก 2 ประการด้วยกันคือ การขยายหลักประกันสุขภาพและ/หรือสร้างหลักประกันทั่วหน้า และการควบคุมค่าใช้จ่าย ประเทศส่วนใหญ่ใช้กฎหมายเป็นเครื่องมือในการปฏิรูป ในขณะที่บางประเทศใช้แผนแห่งชาติ
บทคัดย่อ
Health sector reform: experiences in ten countries This report aims to synthesize lessons derived from health sector reform experiences in ten countries, namely, Germany, United Kingdom, Australia, New Zealand, Japan, Republic of Korea, Republic of China (Taiwan), Singapore, Malaysia, and the United States. The main source of data for the synthesis comes from reports on health sector reform of these ten countries commissioned by the Health Systems Research Institute. Other sources include journal articles and discussion with academicians from some countries. Analysis of the structural aspect of reform addresses 1) overall structure of the health system, 2) benefits and choices available to, and burden borne by the consumers/ patients, 3) provider characteristics and payment mechanisms, 4) insurer/ fund characteristics, sources of fund, number and roles of insurer, and 5) intermediate system outcomes. Policy process model is used as the framework for comparative analysis of reform process. Lessons on the policy processes in each of the following policy stages are compared and contrasted: 1) agenda building, 2) policy formulation, 3) policy adoption, and 4) policy implementation. Experiences from these ten countries indicate that countries succeeded in instituting universal coverage of health care all employ compulsory insurance. While systems managed by a single insurer or insurance fund are often found to be less responsive to client needs, those managed by multiple insurers suffer from problems such as cream skimming, distribution of risk among insurers, and system inefficiency. Appropriate rules are needed to ensure overall equity, quality, and efficiency of insurance system(s) in a country. Insurer should be a prudent purchaser, playing active roles in selecting, negotiating with providers, and monitoring quality of care. Payment mechanisms can be designed in such a way that overall costs are controlled, while health promotion and preventive services are promoted. Health sector reforms taken place in these countries in the past century had two main objectives: expansion of insurance coverage and cost containment. Reform processes in most countries culminated in the enactment of laws. Experiences in some countries show that simply passing insurance laws does not always lead to the desired outcome. Implementation of policy is no less important than policy formulation and adoption for the accomplishment of reform objectives. Factors affecting the success of reform process include the degree the reform initiatives are in accordant with societal values, whether a comprehensive or a piecemeal approach to reform is employed, economic condition at the time reform movement took place, relative political power among the various stakeholders, political mobilization of the movement, development of technical capability for implementing reform, and the effectiveness of policy communication.
