การวิเคราะห์ต้นทุนต่อหน่วยการให้บริการของผู้ป่วยจังหวัดตากปีงบประมาณ 2540

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ต้นทุนต่อหน่วยของสถานบริการ 3 ระดับคือ โรงพยาบาลทั่วไป โรงพยาบาลชุมชน และสถานีอนามัย โดยเลือกทำการศึกษาที่โรงพยาบาลแม่สอด โรงพยาบาลแม่ระมาด และสถานีอนามัยในสังกัดสำนักงานสาธารณสุขอำเภอแม่สอด และอำเภอแม่ระมาด รวม 28 แห่ง โดยการเก็บข้อมูลย้อนหลังในปีงบประมาณ 2540 (1 ตุลาคม 2539-30 กันยายน 2540) โดยแบ่งหน่วยต้นทุนในการศึกษาตามโครงสร้างของสถานบริการ คือโรงพยาบาลแม่สอด และโรงพยาบาลแม่ระมาด แบ่งกลุ่มหน่วยต้นทุนเป็น 4 กลุ่ม คือ กลุ่มหน่วยงานที่ไม่ก่อให้เกิดรายได้ (NRPCC) กลุ่มที่ก่อให้เกิดรายได้ (RPCC) กลุ่มที่ให้บริการผู้ป่วย (PS) และกลุ่มงานส่งเสริมสุขภาพ (NPS) ส่วนสถานีอนามัยแบ่งหน่วยต้นทุนเป็น 2 หน่วยต้นทุน คือ หน่วยต้นทุนชั่วคราว (TCC) และหน่วยรับต้นทุน (ACC) การวิเคราะห์ต้นทุนโรงพยาบาลใช้วิธีการกระจายต้นทุนแบบ Simultaneous Equation Method ส่วนสถานีอนามัยใช้วิธี Direct Distribution Method ผลการศึกษาพบว่าในโรงพยาบาลแม่สอดมี ต้นทุนค่าแรง : ค่าวัสดุ เท่ากับ 59 : 41 โรงพยาบาลแม่ระมาดมีต้นทุนค่าแรง : ค่าวัสดุ : ค่าลงทุน เท่ากับ 61 : 29 : 10 ส่วนสถานีอนามัยมีต้นทุนค่าแรง : ค่าวัสดุ : ค่าลงทุน เท่ากับ 43 : 42 : 15 ต้นทุนต่อครั้งของผู้ป่วยนอกโรงพยาบาลแม่สอดเท่ากับ 122 บาท โรงพยาบาลแม่ระมาดเท่ากับ 96 บาท ต้นทุนต่อรายผู้ป่วยในโรงพยาบาลแม่สอดเท่ากับ 5,734 บาท โรงพยาบาลแม่ระมาดเท่ากับ 1,945 บาท ส่วนสถานีอนามัยมีค่าเฉลี่ยต้นทุนงานรักษาพยาบาลเท่ากับ 74 บาท ต้นทุนต่อหน่วยบริการจำแนกระหว่างคนไทย และต่างชาติของโรงพยาบาลแม่สอด พบว่าคนไทยเท่ากับ 3,092 บาท และต่างชาติ เท่ากับ 5,781 บาท ส่วนค่าบริการที่เก็บจากผู้ป่วยใน ในคนไทยเท่ากับ 4,123 กับ 4,123 บาท และต่างชาติ 3,769 บาท ซึ่งเมื่อนำไปทดสอบทางสถิติพบว่ามีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ P<0.05 ต้นทุนรายโรคโดยเฉลี่ยพบว่าในโรค Typhoid, Malaria, Caesarean Section ในคนไทยและคนต่างชาติ แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ P<0.05 ต้นทุนต่อหน่วยบริการแยกตามรายโรคและแยกตามเชื้อชาติของโรงพยาบาลแม่ระมาดสำหรับผู้ป่วยในแยกตามเชื้อชาติพบว่าคนไทย เท่ากับ 1,710 บาท/ราย ต่างชาติเท่ากับ 1,640 บาท/ราย พบว่าไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ส่วนผู้ป่วยนอกพบว่าคนไทยเท่ากับ 48 บาท/ครั้ง ต่างชาติเท่ากับ 56 บาท/ครั้ง พบว่าไม่มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ต้นทุนแยกรายโรคผู้ป่วยนอกแยกตามเชื้อชาติของโรงพยาบาลแม่ระมาดพบว่าต้นทุนรายโรค Pharyngitis ในคนไทยและต่างชาติแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ P<0.05 ส่วนต้นทุนรายโรคของผู้ป่วยในจำแนกตามเชื้อชาติพบว่าไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ