ศักยภาพของการผลิตยาในปัจจุบันและแนวโน้มของเทคโนโลยีการผลิตยาในอนาคต

Abstract

วัตถุประสงค์ของโครงการวิจัยนี้เป็นการศึกษาเพื่อหาแนวทางในการสนับสนุนและพัฒนาอุตสาหกรรมผลิตยา โดยรวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูลในด้านศักยภาพของการผลิตยาในปัจจุบัน และแนวโน้มของเทคโนโลยีในอนาคต การศึกษาแบ่งออกเป็นสองส่วนใหญ่ ส่วนที่หนึ่งทำโดยประชุมระดมสมองกลุ่มผู้ประกอบการและผู้แทนภาครัฐที่เกี่ยวข้องเพื่อรวบรวมแนวคิด และประสบการณ์จากผู้ประกอบการ มีผู้เข้าร่วมประชุมทั้งสิ้น 34 คน โดยเป็นผู้ประกอบการภาคเอกชน 26 คน และตัวแทนจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) 1 คน ส่วนที่สองทำโดยออกแบบสอบถามสำรวจสถานภาพของโรงงานในปัจจุบันและข้อคิดเห็นจากโรงงานในประเด็นต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการผลิตและพัฒนาตำรับยา โรงงานยาที่ตอบแบบสอบถามมาทั้งสิ้น 24 โรงงาน ในจำนวนนี้ 2 โรงงาน ยังไม่ได้หนังสือรับรองมาตรฐานการผลิตยา (GMP certificate) จากการรวบรวมและประมวลข้อมูลทั้งสองส่วนสามารถสรุปได้ว่า อุตสาหกรรมยาภายในประเทศมีลักษณะการผลิตเป็นกระบวนการขั้นปลาย การวิจัยและพัฒนาเป็นการหาสูตรตำรับและปรับปรุงกระบวนการผลิต ความช่วยเหลือจากภาครัฐและมหาวิทยาลัยที่มีต่อโรงงานยาในด้านการผลิตและควบคุมคุณภาพอยู่ในระดับต่ำ ส่วนความช่วยเหลือในด้านการปรับปรุงให้ได้ตามแนวทางที่ดีในการผลิตยาและด้านการส่งออกเป็นที่น่าพอใจ วัตถุดิบที่ใช้ในการผลิตประมาณร้อยละ 90 ต้องนำเข้าในขณะที่เภสัชภัณฑ์ที่ผลิตได้ส่งออกเฉลี่ยเพียงร้อยละ 6 ตำรับยาที่ผลิตเป็นยาสามัญ การผลิตยาที่อาศัยเทคโนโลยีระดับสูงมีน้อยมาก การที่โรงงานไม่ได้ผลิตยาที่ใช้เทคโนโลยีสูงส่วนหนึ่งเกิดจากการขาดเทคโนโลยีและอุปกรณ์ที่มีราคาแพง การพัฒนาอุตสาหกรรมควรเน้นให้ผู้ผลิตยาอยู่บนพื้นฐานการแข่งขันที่เป็นธรรม อีกประการหนึ่งในด้านการตลาดคือการที่นโยบายของรัฐเน้นราคาต่ำ การแข่งขันจึงเป็นไปในด้านราคามากกว่าคุณภาพ จากข้อมูลเหล่านี้พอจะเข้าใจได้ว่าอุตสาหกรรมยามีศักยภาพที่จะเติบโตแข่งขันกับประเทศอื่นๆ ได้ ในขณะที่จำนวนโรงงานยาและทะเบียนตำรับยามีแนวโน้มจะลดลง หากได้รับการสนับสนุนจากรัฐบาลในด้านการแข่งขันเสรีในประเทศ และการทบทวนการประมูลยาโดยราคาต่ำ การที่ให้มหาวิทยาลัยร่วมในการพัฒนายาและสารช่วยต่างๆ จะผลักดันให้เกิดความรุดหน้าในอุตสาหกรรมยาเร็วขึ้น