ศักดิ์ศรีและความต้องการด้านศาสนาของคนพิการจากมุมมองคริสตศาสนาในสังคมไทย

Abstract

ผู้พิการเป็นกลุ่มบุคคลที่ประสบกับความยากลำบากในการดำรงชีวิตเนื่องจากพวกเขาไม่สามารถช่วยเหลือตนเองได้อย่างเต็มที่เหมือนคนปกติทั่วไป อย่างไรก็ตามยังมีผู้พิการอีกเป็นจำนวนมากที่สามารถดำรงชีวิตอยู่ได้อย่างปกติสุข ในศาสนาคริสต์เชื่อว่าผู้พิการเป็นบุตรพระเจ้า พวกเขามีคุณค่าและมีศักดิ์ศรีในสายพระเนตรของพระเจ้าและเป็นบุคคลที่เราชาวคริสต์ควรดูแลเอาใจใส่ช่วยเหลือเป็นพิเศษ จากการศึกษาที่ผ่านมาส่วนใหญ่ พบว่าผู้พิการใช้ความเชื่อทางศาสนาและการปฏิบัติศาสนกิจเป็นกลวิธีในการสร้างเสริมชีวิตฝ่ายจิตให้เข้มแข็ง ยังมีผู้พิการอีกเป็นส่วนใหญ่ที่ประสบปัญหาในการเข้าร่วมกิจกรรมทางศาสนาทั้งในระดับสังคม และบางส่วนก็ไม่สามารถปฏิบัติศาสนาได้แม้ในระดับส่วนบุคคล การศึกษาวิจัยครั้งนี้จึงมุ่งที่จะศึกษาเชิงเอกสาร (Documentary study) เพื่อตีความเกี่ยวกับคุณค่าและศักดิ์ศรีของผู้พิการในพระคัมภีร์ภาคพันธสัญญาใหม่และจากเอกสารต่างๆ ของคริสตศาสนา และสำรวจปัญหาอุปสรรคและความต้องการเข้าถึงศาสนาของผู้พิการที่เป็นคริสตชน (Survey study) จากผู้พิการที่เป็นคริสตชนจำนวน 308 คนใน 11 จังหวัดภาคกลางของประเทศไทย พร้อมทั้งสังเกตและสัมภาษณ์เชิงลึกถึงคุณค่าและศักดิ์ศรีตามปรากฏการณ์ที่เป็นจริงของผู้พิการคริสตชนที่ประสบความสำเร็จในชีวิต (Phenomenological study) จำนวน 3 คน ผลการศึกษาจากพระคัมภีร์ภาคพันธสัญญาใหม่พบว่า แม้ว่าในสมัยพระเยซูคริสตเจ้ายังมีความคิดว่า ความพิการเป็นผลที่เกิดมาจากบาป และคนพิการมักถูกมองข้ามศักดิ์ศรีและคุณค่า พวกเขาถูกตัดออกจากสังคม และไม่ได้เป็นจุดศูนย์กลางของความสนใจแต่อย่างใด พระเยซูคริสตเจ้าทรงมีทัศนคติใหม่สำหรับคนพิการ และบุคคลที่อยู่ชายขอบสังคม พระเยซูคริสตเจ้าไม่ทรงเทศนาสั่งสอนแต่เพียงอย่างเดียวตลอดชีวิตของพระองค์ แต่สิ่งที่พระองค์ทรงกระทำควบคู่ไปด้วยคือ การรักษาผู้ป่วยและผู้พิการให้หาย พระองค์ทรงเป็นผู้ที่ให้ความสนใจในความต้องการต่างๆ ของคนพิการ ทรงนำเขากลับเข้ามาในสังคม ทรงทำให้คนพิการเป็นจุดศูนย์กลางแห่งความสนใจ ทรงตระหนักว่าคนพิการเป็นผู้ที่มีศักดิ์และมีคุณค่าในฐานะที่เป็นบุคคลที่ไม่สามารถละเมิดหรือละเลยได้ คำสอนจากเอกสารต่างๆ ในศาสนาคาทอลิกเรื่องศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ของผู้พิการได้สรุปไว้ใน 6 ประเด็นที่สำคัญดังนี้ 1. ผู้พิการเป็นบุคคลที่มีความเป็นมนุษย์อย่างสมบูรณ์และมีสิทธิที่ผู้อื่นไม่สามารถล่วงละเมิดได้ 2. ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ไม่ได้ขึ้นกับการมีสุขภาพดีเท่านั้น 3. ความพิการแสดงให้เห็นว่าชีวิตมนุษย์นั้นมีพื้นฐานในองค์พระเจ้า 4. พระเจ้าทรงเอาพระทัยใส่ผู้อ่อนแอ ผู้อยู่ชายขอบสังคม และผู้ที่ทนทุกข์ทรมาน 5. ผู้พิการเป็นส่วนหนึ่งของพระกายทิพย์ของพระเจ้าในพระศาสนจักร 6. พระเจ้าทรงรักมนุษย์ทุกคนแม้ว่าเขาจะมีความพิการ ข้อมูลเชิงปริมาณในส่วนนี้แบ่งออกเป็น 4 ส่วนด้วยกัน ได้แก่ ข้อมูลเบื้องต้น ความเข้าใจเกี่ยวกับคำสอนของคริสต์ศาสนาของผู้พิการ ความต้องการการเข้าถึงการบริการศาสนา และปัญหาอุปสรรคในการเข้าถึงบริการศาสนาของผู้พิการที่เป็นคริสตชน สำหรับข้อมูลการสัมภาษณ์เป็นลักษณะเรื่องเล่า (Narrative story) เกี่ยวกับประวัติ หน้าที่ การงาน ฐานะทางเศรษฐกิจและรายได้ ชีวิตครอบครัวและสังคม สภาวะด้านจิตใจ ความรู้สึกต่อความพิการ สภาวะด้านจิตวิญญาณ การนำหลักศาสนามาสร้างแรงบันดาลใจในการดำเนินชีวิตประจำวัน และความต้องการจากพระศาสนจักรท้องถิ่น