บทคัดย่อ
รายงานนี้เป็นเพียงส่วนหนึ่งของการวิเคราะห์และสังเคราะห์ เพื่อวางรากฐานของระบบบริการปฐมภูมิให้เข้มแข็งยิ่งขึ้น ต่อเนื่องจากความพยายามที่ได้ริเริ่มมาแล้ว ตั้งแต่การจัดตั้งระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติเมื่อปี2546 เป้าหมายสำคัญของรายงานฉบับนี้คือชี้ให้เห็นประเด็นสำคัญที่ควรมีการปรับเปลี่ยน โดยเฉพาะในส่วนของกระทรวงสาธารณสุขที่มีบทบาทสำคัญในการดูแลโครงสร้างระบบบริการปฐมภูมิในชนบท โดยไม่ได้พูดถึงส่วนของการซื้อบริการของ สปสช. ไม่ใช่เพราะประเด็นด้านการเงินไม่มีความสำคัญ แต่เพราะกระทรวงสาธารณสุขเองมีความสามารถที่จะปรับเปลี่ยนในส่วนนี้ภายใต้โครงข่ายบริการที่มีขนาดใหญ่ทั่วประเทศ โดยเฉพาะในส่วนของการกระจายความเสี่ยงข้ามเครือข่าย CUP และการบริหารจัดการงบประมาณส่วนของการส่งเสริมสุขภาพป้องกันโรคที่มีหลักการจัดสรรจาก สปสช. ในลักษณะที่เน้นพื้นที่เป็นหลัก เสริมกับการซื้อบริการผ่าน CUP อยู่แล้ว หลายฝ่ายตั้งข้อสังเกตว่าการทำข้อเสนอแนะกับกระทรวงสาธารณสุขที่เกี่ยวข้องกับสถานีอนามัย น่าจะเป็นการเสนอแนะที่มีข้อจำกัด เพราะแนวโน้มชัดเจนว่าต้องมีการถ่ายโอนสถานีอนามัยให้แก่องค์กรบริหารส่วนท้องถิ่น คณะผู้วิจัยมั่นใจว่าหากมีการนำข้อเสนอแนะในรายงานไปสู่การปฏิบัติภายใต้โครงสร้างและระบบการดูแลสถานีอนามัยอย่างที่เป็นอยู่ในปัจจุบัน เชื่อแน่ว่าฝ่ายต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการกระจายอำนาจจะเห็นโอกาสของการดูแลสุขภาพประชาชนในพื้นที่ที่กว้างขวางขึ้น มากกว่าเพียงรูปแบบการถ่ายโอนสถานีอนามัยที่จะทำให้ท้องถิ่นมีบทบาทในการดูแลสุขภาพประชาชนในวงจำกัด
