การทบทวนวรรณกรรมเกี่ยวกับระบบและกลไกการเข้าถึงแหล่งข้อมูลความเห็นที่สองและข้อมูลด้านสาธารณสุข

Abstract

แนวคิดเรื่องความเห็นที่สองเป็นแนวคิดหนึ่งที่มีประสิทธิภาพซึ่งทําให้การรักษาพยาบาลมีคุณภาพและน่าเชื่อถือมากขึ้นโดยเป็นไปเพื่อประโยชน์แก่ผู้รับบริการยิ่งไปกว่านั้นการนําแนวคิดเรื่องนี้มาประยุกต์ใช้อย่างทั่วถึงในประเทศไทยนั้นยังเป็นการแสดงให้เห็นถึงการให้ความสําคัญแก่ผู้รับบริการมากขึ้นซึ่งเป็นการพัฒนาและยกระดับสิทธิพื้นฐานของประชาชนในการได้รับบริการสาธารณสุขที่มีคุณภาพ การศึกษาวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องกับระบบและกลไกการเข้าถึงแหล่งข้อมูลความเห็นที่สองและข้อมูลด้านสาธารณสุขครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อได้มาซึ่งข้อมูลเบื้องต้นในการพัฒนาระบบและกลไกการเข้าถึงแหล่งข้อมูลความเห็นที่สองที่เหมาะสมในประเทศไทย ผลการทบทวนวรรณกรรมพบว่าแนวความคิดเรื่องการเข้าถึงความเห็นที่สองนั้นเริ่มมีการกล่าวถึงและนํามาปฏิบัติอย่างเป็นจริงจังในประเทศสหรัฐอเมริกาเมื่อประมาณช่วงทศวรรษที่ 1970 โดยที่ความเห็นที่สอง เมื่อเริ่มแรกนั้นได้ถูกนํามาใช้โดยมีวัตถุประสงค์หลักเพื่อลดค่าใช้จ่ายในการรักษา (โดยเฉพาะจากการผ่าตัดที่ไม่จําเป็น) ที่อยู่ภายใต้ระบบประกันสุขภาพมากกว่าที่จะเพื่อเป็นการให้ข้อมูลเพิ่มเติมหรือเป็นทางเลือกในการรักษาให้แก่ผู้ป่วย จากการศึกษาจะเห็นได้ว่าการนําแนวคิดเรืองความเห็นที่สองไปใช้ในแต่ละประเทศต่างก็มีแนวคิดหลักอยูบนหลักการเดียวกันคือเป็นไปเพื่อสิทธิพื้นฐานโดยเอื้อประโยชน์ในด้านการเป็นข้อมูลยืนยันเพิ่มเติมและเสนอทางเลือกในการรักษาให้แก่ผู้ป่วยยกเว้นประเทศสหรัฐอเมริกาที่ให้ความสําคัญไปที่การลดค่าใช้จ่ายด้วย อย่างไรก็ตามในแต่ละประเทศอาจจะมีความแตกต่างกัน อยู่บ้างในเรื่องของกลไกในการบังคับใช้ว่าจะมากน้อยอยู่ในระดับใดซึ่งบางประเทศได้ออกเป็นกฎหมายบังคับ แต่บางประเทศเห็นว่าเป็นเรื่องของจรรยาบรรณพื้นฐานในการประกอบวิชาชีพ ส่วนวิธีการเข้าถึงขอมูลนั้นค่อนข้างจะคล้ายคลึงกันในแต่ละประเทศ แต่ทว่าจํานวนการใช้และประสิทธิผลในการเข้าถึงข้อมูลของผู้ป่วยในแต่ละวิธีนั้นอาจแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับปัจจัยพื้นฐานของแต่ละประเทศอาทิเช่น ระดับการศึกษาของประชากรเทคโนโลยีกฎหมาย(voluntary) ซึ่งจะให้ความสําคัญไปที่สิทธิของผู้ป่วยในการตัดสินใจมากกว่าแบบบังคับให้ต้องมี (mandatory) โดยที่ผู้ป่วยนั้นมีสิทธิในการร้องขอความเห็นที่สองจากแพทย์ผู้ที่ทําการรักษาอยู่ได้ โดยตรงและท้ายที่สุดนั้นควรมีการบรรจุสิทธิอันนี้เข้ากับระบบประกันสุขภาพเพื่อเป็นประโยชน์ แก่ผู้รับบริการกรอบการพัฒนาระบบจะประกอบไปด้วย 1) การผลักดันซึ่งกลไกทางด้านกฎหมายจรรยาบรรณและการประชาสัมพันธ์ให้ความรู้แก่ผู้บริโภคซึ่งจะเป็นการผลักดันให้เกิดการนําแนวคิดเรื่องความเห็นที่สองไปใช้ 2) ด้านการปฏิบัติและควบคุมโดยที่รัฐสามารถให้หน่วยงานด้านประกันสุขภาพเข้ามาดูแลควบคุมการปฏิบัติจริงซึ่งรวมถึงการควบคุมดูแลค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้นด้วย 3) การสนับสนุนโดยที่การพัฒนาระบบฐานข้อมูลสาธารณสุขที่เหมาะสมการจัดตั้งหน่วยงานและศูนย์ประสานงานต่างๆ จะทําให้การนําแนวคิดเรื่องความเห็นที่สองไปใช้เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ อย่างไรก็ตามภายหลังจากมีระบบแล้วรัฐควรทําการประชาสัมพันธ์ถึงสิทธิ์อันนี้ให้ประชาชนทั่วไปได้รับทราบอย่างถึงและจัดให้มีการติดตามผลการนําไปปฏิบัติอย่างใกล้ชิดเพื่อที่จะประเมินประสิทธิผลและปรับปรุงแก้ไขปัญหาต่างๆ ที่อาจเกิดขึ้น