การวิจัยทดลองทางคลินิกเพื่อประเมินประสิทธิผลของการดูแลผู้ป่วยเรื้อรังโดยพยาบาลเวชปฏิบัติ ประจำหน่วยบริการปฐมภูมิ เหมืองและหนองข้างคอก อำเภอเมืองชลบุรี

Abstract

วัตถุประสงค์ เพื่อประเมินประสิทธิผลของการดูแลผู้ป่วยโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงโดยพยาบาลเวชปฏิบัติซึ่งได้รับการอบรมเพิ่มเพื่อดูแลผู้ป่วยเปรียบเทียบกับแพทย์จากการรับบริการที่หน่วยบริการปฐมภูมิในกลุ่มผู้ป่วยโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงที่ไม่ซับซ้อนและอาการคงที่แล้ว วิธีการศึกษา การศึกษาเชิงทดลองโดยทำการคัดกรองผู้ที่มารับบริการที่หน่วยบริการปฐมภูมิ 2 หน่วยบริการ คือหน่วยบริการปฐมภูมิเหมืองและหน่วยบริการปฐมภูมิหนองข้างคอก อำเภอเมือง จังหวัดชลบุรี ทำการคัดกรองผู้มีอาสาสมัครเข้าร่วมการศึกษาจำนวนทั้งสิ้น 127 คน แบ่งเป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมด้วยวิธีการสุ่ม เป็นอาสาสมัครในกลุ่มทดลอง 62 คน และกลุ่มควบคุม 65 คน โดยกลุ่มทดลองรับการรักษากับพยาบาลเวชปฏิบัติ และกลุ่มควบคุมรับการรักษากับแพทย์ประจำหน่วยบริการปฐมภูมิ ติดตามประเมินผลที่ระยะเวลา 3 เดือน และ 6 เดือน ระหว่างเดือนกรกฎาคม 2552 ถึง 31 มกราคม 2553 ผลการศึกษาพบว่าเมื่อติดตามเป็นระยะเวลา 6 เดือนค่าความดันโลหิตซีสโตลิก (Systolic blood pressure) และค่าความดันโลหิต (Diastolic blood pressure) ระหว่างกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมไม่แตกต่างกัน โดย p-value เท่ากับ 0.801 และ 0.381 ตามลำดับ สำหรับกลุ่มที่เป็นโรคเบาหวาน ค่า FBS และ HbA1c ในกลุ่มที่ได้รับการดูแลโดยแพทย์และกลุ่มที่ได้รับการพยาบาลไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ( p-value เท่ากับ 0.628 และ 0.593 ตามลำดับ) สรุป พยาบาลเวชปฏิบัติซึ่งได้รับการอบรมเพื่อดูแลผู้ป่วยโรคเรื้อรังที่ไม่ซับซ้อนสามารถดูแลผู้ป่วยที่หน่วยบริการปฐมภูมิได้อย่างมีประสิทธิผลไม่แตกต่างจากการดูแลโดยแพทย์ได้จากการติดตามนาน 6 เดือน