บทคัดย่อ
ภาวะสมองเสื่อมเป็นภาวะที่พบได้บ่อยในเวชปฏิบัติ และมีแนวโน้มสูงขึ้นตามโครงสร้าง
ประชากรที่เปลี่ยนแปลงที่มีผู้สูงอายุเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว โดยโรคอัลไซเมอร์เป็นสาเหตุที่พบ
บ่อยที่สุด ผู้ป่วยมีความบกพร่องด้านสมรรถภาพสมองในหลายด้าน และมีผลต่อการดำรง
ชีวิตประจำวัน การประเมินและวินิจฉัยที่ถูกต้องจึงมีความสำคัญมากในการดูแลรักษาผู้ป่วย
เหล่านี้ โดยต้องแยกโรคทางกายหรือจิตเวชที่อาจรักษาให้กลับเป็นปกติได้ออกไปก่อนที่จะให้
การวินิจฉัยว่าเป็นโรคเหตุความเสื่อมของสมอง อาจตรวจเพิ่มเติมเพื่อให้ได้การวินิจฉัยตาม
เกณฑ์มาตรฐานของแต่ละโรค เกณฑ์เหล่านี้มีการเปลี่ยนแปลงอย่างมากในช่วงทศวรรษที่ผ่าน
มา ตามข้อมูลงานวิจัยทางพยาธิสรีรวิทยาที่ก้าวหน้าขึ้น โดยใช้ตัวชี้วัดทางชีววิทยามา
ประกอบเพื่อให้การวินิจฉัยได้เร็วกว่าก่อน โดยหวังที่จะมีการพัฒนาการรักษาที่ได้ผลขึ้นหรือ
อย่างน้อยสามารถชะลอโรคได้
ยาบำบัดรักษาโรคอัลไซเมอร์มีความก้าวหน้าขึ้นมากในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา ยาที่มีใช้
ในปัจจุบันได้แก่ ยากลุ่ม acetylcholinesterase inhibitors (AChEI) และ memantine
แนวทางการรักษาปัจจุบันแนะนำให้ใช้ยากลุ่ม AchEI เป็นทางเลือกในการรักษาผู้ป่วยที่มี
อาการน้อย-ปานกลาง และ memantine ในรายที่มีอาการปานกลาง-รุนแรงหรือที่ไม่สามารถ
ใช้ยา AchEIได้ แพทย์ผู้ใช้ยานี้ควรเฝ้าระวังผลข้างเคียงและประเมินว่าได้ประโยชน์หรือไม่เป็น
ระยะ การใช้ยาอื่นเช่น สารต้านอนุมูลอิสระ สารต้านการอักเสบ ข้อมูลส่วนใหญ่พบว่าไม่ได้ผล
ภูมิคุ้มกันบำบัด เป็นแนวทางการรักษาใหม่ที่ได้รับความสนใจ และอาจมีผลต่อพยาธิวิทยาของ
โรคโดยตรง ที่สามารถยับยั้งการสะสมหรือกำจัดโปรตีน Abeta หรือ amyloid ในสมอง
บทคัดย่อ
Dementia is a common condition in clinical practice. Its prevalence has been on
the rise, due to the rapid increase of elderly population. Alzheimer’s disease is the
most common cause of dementia syndrome. It often presents with progressive
cognitive decline and followed by behavioral and psychological symptoms. Patients
always had cognitive impairment in many aspects which impact their daily livings.
Therefore, proper evaluation and diagnosis are very important in the patient’s care.
Certain systemic and psychiatric diseases need to be excluded prior the diagnosis of
neurodegenerative disease. Further investigation is often needed for specific diagnosis
according to the standard criteria for each disease. During the past decade, the criteria
have been changed significantly due to better understandings in their pathophysiology.
Biological markers are incooperated to aid in earlier diagnosis. This will eventually
hasten the research and development for more effective treatment, or at least slowing
the disease progression.
New understanding in its pathophysiology has paved the way to potentially
more effective therapy. Pharmacological treatment for Alzheimer’s disease has been
progressing for the past decade. However, the currently approved therapy is still
limited to acetylcholinesterase inhibitors (AchEI) and memantine. AChEI (donepezil,
rivastigmine and galantamine) is mainly indicated for mild to moderate disease. Each
medication may have additional indication, according to its individual study.
Memantine is indicated for moderate to severe disease and may be used as
monotherapy or combination therapy with AChEI. They should be started and slowly
titrated up to the recommended dosage. Treating physician should periodically
monitor their side effect as well as efficacies. Even though their efficacy is modest,
they are helpful in maintaining the patient’s cognitive function and possibly delaying
the disease progression.
Other drugs such as antioxidants and anti-inflammatory agents were not proven
to be effective. Immunotherapy is the novel treatment strategy which may directly
affect Alzheimer’s pathology. It either inhibits the accumulation or eliminates Abeta or
amyloid protein in the brain.
