การส่งเสริมการใช้ยาอย่างสมเหตุผล Antibiotics Smart Use : การศึกษาการขยายผลสู่ความยั่งยืนโดยการสร้างบรรทัดฐานใหม่ทางสังคม (พ.ศ. 2554 – 2556)

Abstract

เชื้อแบคทีเรียดื้อยาจากการใช้ยาปฏิชีวนะอย่างไม่สมเหตุผลได้กลายเป็นวิกฤตร่วมของคนทั่วโลก รวมทั้งของประเทศไทย เนื่องจากแบคทีเรียมีการปรับตัวให้ดื้อต่อยาปฏิชีวนะส่งผลให้ยาปฏิชีวนะที่มีใช้ในปัจจุบันไม่มีประสิทธิภาพในการรักษาโรคติดเชื้อแบคทีเรียที่ดื้อยาอีกต่อไป แก้ปัญหาที่ดีที่สุดในเวลานี้ คือ ต้องชะลออัตราการดื้อยาให้ช้าที่สุด โดยจำกัดการใช้ยาปฏิชีวนะเฉพาะกรณีที่จำเป็นเท่านั้นไม่ใช้อย่างพร่ำเพรื่อ โครงการใช้ยาปฏิชีวนะอย่างสมเหตุผล (Antibiotics Smart Use: ASU) จึงถูกพัฒนาขึ้นเพื่อแก้ปัญหาเชื้อดื้อยาดังกล่าว โดยการลดการใช้ยาปฏิชีวนะที่ไม่จำเป็น (No antibiotics for non-bacterial infections) และเพื่อเป็นโมเดลของการพัฒนาระบบการใช้ยาอย่างสมเหตุผลของประเทศ โครงการ ASU เริ่มในปี พ.ศ. 2550 และมีการดำเนินการอย่างต่อเนื่อง ปัจจุบัน โครงการได้ดำเนินการมาถึงระยะที่ 3 คือ การขยายแนวทางปฏิบัติของ ASU สู่ความยั่งยืนและกลายเป็นบรรทัดฐานของสังคม งานวิจัยนี้ จึงมีวัตถุประสงค์หลัก 3 ประการ คือ เพื่อสรุปความรู้เกี่ยวกับการดำเนินการและการขยายผล ASU เพื่อวิเคราะห์บทบาทของ ASU ต่อระบบยาและระบบสุขภาพ และเพื่อสังเคราะห์ข้อเสนอแนะเชิงนโยบายเกี่ยวกับการขยายผล ASU สู่ความยั่งยืน