รูปแบบการดูแลผู้ป่วยโรคเรื้อรังและการสนับสนุนการจัดการตนเองในผู้ป่วยโรคเรื้อรัง

Abstract

การศึกษาครั้งนี้เป็นการทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบเพื่อศึกษา รูปแบบการดูแลผู้ป่วยโรคเรื้อรังและการสนับสนุนการจัดการตนเอง โดยคัดเลือกงานวิจัยที่ได้รับการตีพิมพ์และไม่ได้รับการตีพิมพ์ ซึ่งเป็นรายงานวิจัยที่ทำในประเทศไทยและต่างประเทศตั้งแต่ พ.ศ. 2547 ถึง พ.ศ. 2557 จากหลักฐานเชิงประจักษ์ พบว่าส่วนใหญ่วิจัยจะทำในกลุ่มผู้ป่วยเบาหวาน ปอดอุดกั้นเรื้อรัง ความดันโลหิตสูง มะเร็ง ส่วนที่ทำน้อย ได้แก่โรคเมตาบอลิกซินโดรม และโรคหลอดเลือดเลือดสมอง แนวคิดการสนับสนุนการจัดการตนเอง และการใช้รูปแบบการดูแลผู้ป่วย ได้รับการสนับสนุน ในประเทศที่พัฒนาแล้วหลายประเทศ เช่น สหรัฐอเมริกา อังกฤษ แคนาดา ประเทศไทยก็เริ่มสนใจตั้งแต่มีการพัฒนาระบบหลักประกันสุขภาพ จากการทบทวนวรรณกรรมพบงานวิจัยในเมืองไทยที่ทำเกี่ยวกับการจัดการและการสนับสนุนการจัดการตนเอง ส่วนใหญ่จะเป็นการศึกษาของนิสิตและนักศึกษา และอาจารย์ในมหาวิทยาลัยต่างๆ แต่ยังไม่พบว่ามีการนำการจัดการและการสนับสนุนการจัดการตนเองรวมทั้งรูปแบบการดูแลผู้ป่วยโรคเรื้อรังไปใช้ในระบบบริการการดูแลเพื่อพัฒนาคุณภาพอย่างจริงจัง จากหลักฐานเชิงประจักษ์ชี้ให้เห็นว่าในการดูแลผู้ป่วยโรคเรื้อรังถ้าจะให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีจะต้องมีการใช้องค์ประกอบใน รูปแบบการดูแลผู้ป่วยโรคเรื้อรัง มากกว่า หนึ่งองค์ประกอบ ผลการวิจัยพบว่าโดยส่วนใหญ่เป็นไปในทิศทางบวกแม้ว่าการวิจัยบางเรื่องผลลัพธ์ยังไม่ชัดเจนแต่พบกระบวนการดูแลดีขึ้น ข้อเสนอแนะ ควรมีการนำงานวิจัยต่างๆ ที่ได้จากการทบทวนวรรณกรรมไปพิจารณาใช้เพื่อปรับปรุงระบบบริการการดูแลผู้ป่วยโรคเรื้อรังสำหรับประเทศไทยต่อไปโดยเฉพาะในการพัฒนาการดูแลในระบบปฐมภูมิต่อไป