การศึกษากระบวนการถ่ายทอดตัวชี้วัดผลการดำเนินงานหลักลงสู่การปฏิบัติใน 12 เขตสุขภาพ

Abstract

แม้ว่าการวัดผลการดำเนินงานคือหัวใจของแนวคิดการพัฒนาเพื่อการจัดระบบบริการสุขภาพให้มีคุณภาพ และมาตรฐาน แต่หากขาดความรู้ใน“กระบวนการถ่ายทอด”ซึ่งเป็นจุดเชื่อมต่อสำคัญระหว่างแผนยุทธศาสตร์กับการปฏิบัติงานประจำวันให้สอดรับตามเป้าหมายของหน่วยงานแล้ว ผลที่เกิดตามมา คือ แผนยุทธศาสตร์ที่ทำมาอย่างดีต้องพบความล้มเหลว เมื่อนำไปปฏิบัติ เพราะไม่สามารถบรรลุผลได้ตามเป้าหมาย วัตถุประสงค์ และวิสัยทัศน์หน่วยงาน ปัจจุบัน 12 เขตสุขภาพได้นำตัวชี้วัดมาเป็นเครื่องมือประเมินผลและติดตามความก้าวหน้าของการดำเนินงาน ผลการทบทวนการรายงานผลตัวชี้วัด (26 ตัวหลัก) ตามยุทธศาสตร์ที่ 2 ของ 12 เขตสุขภาพในปีงบประมาณ พ.ศ.2557 ผู้วิจัยพบว่า มีเพียง 3 เขตสุขภาพที่รายงานตัวชี้วัดได้ถูกต้องตรงตามคำนิยาม มากกว่าร้อยละ 85 ส่วนการประเมินผลลัพธ์งานวิจัยนี้ยังไม่สามารถประเมินได้ เนื่องจากมีข้อจำกัดของข้อมูล และการรายงานผลตัวชี้วัดของเขตสุขภาพที่ยังทำได้ไม่สมบูรณ์ วัตถุประสงค์ของการวิจัย 1) ศึกษากระบวนการถ่ายทอดตัวชี้วัดผลการดำเนินงานหลักลงสู่การปฏิบัติใน 12 เขตสุขภาพ และ 2) ศึกษาปัจจัยที่เกี่ยวข้องกระบวนการถ่ายทอดตัวชี้วัดใน 12 เขตสุขภาพ การศึกษาใช้รูปแบบการวิจัยผสมผสาน (Mixed Method) ด้วยวิธี Sequential Exploratory Design เริ่มด้วยการวิจัยเชิงคุณภาพด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึก และการสนทนากลุ่ม ผู้ให้ข้อมูลหลักระดับผู้บริหารและผู้ปฏิบัติงานในเขตสุขภาพที่อยู่ในควอไทล์ที่ 4 และ 1 จำนวนทั้งหมด 44 คน จากนั้นวิเคราะห์เนื้อหาหลักด้วยตาราง และสรุปผลโดยนักวิจัยทั้ง 4 คน แล้วนำผลสรุปมาสร้างแบบสอบถามเพื่อนำไปศึกษาเชิงปริมาณ เก็บข้อมูลจากผู้บริหารและผู้ปฏิบัติงานจำนวน 942 คน ใน 12 เขตสุขภาพ ผลการตอบกลับจำนวน 540 คน คิดเป็นร้อยละ 57.3 ขอบเขตการวิจัยศึกษาเฉพาะยุทธศาสตร์ที่ 2 (การพัฒนาและจัดระบบบริการที่มีคุณภาพ มาตรฐาน ครอบคลุม ประชาชนสามารถเข้าถึงบริการได้) ซึ่งมีตัวชี้วัด 26 ตัวหลักในปีงบประมาณ พ.ศ.2557