การพัฒนาชุดวินิจฉัยโรคพิธิโอซีสในคนและในสัตว์ด้วยวิธีอิมมูโนโครมาโตกราฟฟี

Abstract

โรค pythiosis เป็นโรคติดเชื้อที่เกิดจากจุลชีพ Pythium insidiosum การเกิดโรคพบในคนและสัตว์มีรายงานการติดเชื้อทั่วโลกโดยเฉพาะอย่างยิ่งภูมิประเทศที่ตั้งอยู่ในเขตสภาพอากาศร้อน กึ่งร้อน และอบอุ่น พบการติดเชื้อกระจายอยู่ทั่วโลกทั้งทวีปเอเชีย, อเมริกา, แอฟริกา ออสเตรเลียและนิวซีแลนด์ ซึ่งพบรายงานการติดเชื้อเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ การติดเชื้อนำมาซึ่งสาเหตุของการเกิดพยาธิสภาพที่รุนแรง เกิดการสูญเสียอวัยวะ พิการ และเสียชีวิตในอัตราสูง ปัจจุบันยังไม่มียาจำเพาะที่ใช้รักษาโรคอย่างได้ผล การรักษามักต้องอาศัยการผ่าตัดร่วมด้วย การวินิจฉัยโรคที่ถูกต้อง รวดเร็ว และใช้งานง่าย จึงมีความจำเป็นในการตรวจพบการติดเชื้อตั้งแต่เบื้องต้น ส่งผลให้การรักษามีประสิทธิภาพและช่วยลดความเจ็บปวด ลดการสูญเสียอวัยวะและชีวิตได้ งานวิจัยชิ้นนี้ได้พัฒนาชุดตรวจที่อาศัยหลักการอิมมูโนโครมาโตกราฟี (ICT) ที่ใช้วินิจฉัยโรค pythiosis ทั้งในคนและในสัตว์ โดยการใช้ bacterial protein A/G เป็นสารชีวโมเลกุลในการตรวจหา anti-P. insidiosum IgGs ในตัวอย่างซีรั่มจากคนและในสัตว์ (serodiagnosis) และเทียบประสิทธิภาพชุดตรวจ ICT กับวิธี ELISA ในการทดสอบกับตัวอย่างซีรั่มที่เป็นโรค pythiosis 85 ราย จากคน 28 ราย, จากสัตว์ ได้แก่ สุนัข 24 ราย, ม้า 12 ราย, กระต่าย 12 ราย และ วัว 9 ราย, ตัวอย่างที่ไม่เป็นโรค pythiosis จากคน 80 ราย และจากสัตว์ 63 ราย ซึ่งเป็นตัวอย่างคนและสัตว์ที่สุขภาพแข็งแรง หรือเป็นโรคธาลัสซีเมีย หรือเป็นโรคติดเชื้อชนิดอื่นๆ พบว่า ทั้งวิธี ELISA และ ICT มีค่าความจำเพาะในการทดสอบ 100% ในขณะที่ค่าความไวในการทดสอบด้วยวิธี ELISA และ ICT มีค่า 98.8% และ 90.6% ตามลำดับ ซึ่งตัวอย่าง ส่วนใหญ่ที่ให้ผลการทดสอบเป็นลบปลอมด้วย ICT เมื่อทดสอบด้วย ELISA จะแสดงค่าบวกอย่างอ่อน งานวิจัยนี้ได้ประสบความสำเร็จในการพัฒนาชุดตรวจ ICT ที่มีประสิทธิภาพสูง ใช้งานง่าย และรวดเร็วเพื่อใช้ตรวจโรค pythiosis ในคนและสัตว์ โดยมีประสิทธิภาพใกล้เคียงกับวิธี ELISA