การศึกษาการกลายพันธุ์ของเชื้อ Burkholderia pseudomallei ที่แยกได้จากภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่างของประเทศไทย

Abstract

Burkholderia pseudomallei คือสาเหตุของโรคติดเชื้อเมลลิออยโดสีสและยา ceftazidime คือยาที่ใช้ในการรักษา อย่างไรก็ตามอัตราการตายก็ยังพบสูงในพื้นที่ระบาดของโรค การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาหาอุบัติการณ์ของการกลายพันธุ์ของ blaPenAและblaOXA และแนวโน้มของยาปฏิชีวนะของยากลุ่ม β-lactam ในเชื้อ B. pseudomallei จากผู้ป่วยที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลของภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย เชื้อ B. pseudomallei ทั้งหมดจำนวน 1340 ไอโซเลต ที่แยกได้จากผู้ป่วยที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลสรรพสิทธิประสงค์ โรงพยาบาลศรีสะเกษ และโรงพยาบาลอำนาจเจริญ ในช่วงระหว่าง เดือนมกราคม 2556 ถึง เดือนกุมภาพันธ์ 2558 ถูกนำมาศึกษาความไวของยาต้านจุลชีพต่อเชื้อด้วยวิธี standard disk diffusion และการทำ minimum inhibitory concentration (MIC) เทคนิคปฏิกิริยาลูกโซ่โพลิเมอเรสแบบดั้งเดิม (conventional polymerase chain reaction) ถูกใช้ในการตรวจหายีนสร้างเอนไซม์ β-lactamase คือ blaPenA และ blaOXA ด้วยไพรเมอร์จำเพาะ เชื้อ B. pseudomallei ที่แยกได้จากผู้ป่วยส่วนมากไวต่อยา ceftazidime, piperacillin, cotrimoxazole cipofloxacin และ imipenem ด้วยวิธี standard disk diffusion มี Cefatzidime MIC อยู่ระหว่าง ≤1-≥32 μg/ml และ imipenem MIC อยู่ระหว่าง≤0.5-≥8 μg/ml ค่า MIC50 และ MIC90 ของยา ceftazidimeคือ 2 และ 4 μg/ml ตามลำดับ และ MIC50 and MIC90 ของยา imipenem คือ ≤0.5 และ 1 μg/ml ตามลำดับ การตรวจหายีน class D beta-lactamase หรือ oxa ทำโดยใช้ conventionalPCR และ gel electrophoresis สามารถตรวจพบยีน oxa ได้ทุกตัวอย่างดีเอ็นเอที่สกัดได้จากเชื้อ B. pseudomallei ผลการตรวจสอบลำดับเบส และการวิเคราะห์ลำดับกรดอะมิโนโดยวิธีชีวสารสนเทศ พบว่าลำดับกรดอะมิโนจากการแปลรหัสจากลำดับเบสมีความเหมือน 100% กับลำดับกรดอะมิโนของโปรตีน oxa ในฐานข้อมูล National Center for Biotechnology Information (NCBI) ซึ่งผลการวิเคราะห์ดังกล่าวแสดงให้เห็นว่าไม่พบการกลายพันธุ์ทั้งในระดับยีนและระดับยีนและโปรตีน oxa ผลการตรวจหายีน PenA พบว่าไม่สามารถตรวจพบยีน PenA ได้ในทุกโปรตีนตัวอย่างดีเอ็นเอ อย่างไรก็ตามจากการศึกษาตอนเริ่มต้นของคณะผู้วิจัยสามารถตรวจพบยีน PenA ขนาด 300-500 bp ดังนั้นจึงมีความสนใจส่ง amplified product ดังกล่าวไปทำ DNA sequencing เพื่อยืนยันว่าที่พบเป็นยีน PenA