การวิเคราะห์ต้นทุน ประสิทธิผลของระบบการดูแลต่อเนื่องผู้ป่วยจิตเวชกลุ่มเสี่ยงในสถานบริการระดับปฐมภูมิ เปรียบเทียบกับระบบบริการปกติ

Abstract

ผู้ป่วยจิตเวชเรื้อรังเป็นหนึ่งในกลุ่มผู้ป่วยจิตเวชที่จำเป็นต้องได้รับการดูแลต่อเนื่อง เพื่อลดการกำเริบและความเสี่ยงต่อการก่อความรุนแรงและส่งผลให้ต้องถูกรับไว้รักษาตัวในโรงพยาบาล โครงการบริการผู้ป่วยจิตเวชเรื้อรังในชุมชนจัดตั้งขึ้นเพื่อช่วยเหลือและดูแลผู้ป่วยกลุ่มนี้ให้ได้รับการดูแลอย่างครบถ้วน งานวิจัยนี้เปรียบเทียบต้นทุน-ประสิทธิผลของระบบการดูแลต่อเนื่องร่วมกับระบบเฝ้าระวังอาการทางจิตกำเริบของผู้ป่วยจิตเวชกลุ่มเสี่ยงในสถานบริการระดับปฐมภูมิต่อผลลัพธ์การถูกรับไว้รักษาตัวในโรงพยาบาลเปรียบเทียบกับระบบบริการปกติ โดยวิเคราะห์ในมุมมองผู้ให้บริการ วิธีการศึกษาใช้แบบจำลองการตัดสินใจเปรียบเทียบระบบการดูแลต่อเนื่องร่วมกับระบบเฝ้าระวังอาการทางจิตกำเริบ (เยี่ยมบ้านทุก 1 เดือนและเฝ้าระวังทุกสัปดาห์) กับระบบบริการปกติ ข้อมูลที่ใช้ในแบบจำลองได้จากการวิจัยเชิงทดลองแบบสุ่มและมีกลุ่มควบคุม ระหว่างวันที่ 1 กุมภาพันธ์ - 31 สิงหาคม พ.ศ. 2561 ผลการศึกษาพบว่า ผู้ป่วยจิตเวชเรื้อรังกลุ่มเสี่ยงที่ได้รับระบบการดูแลต่อเนื่องร่วมกับระบบเฝ้าระวังอาการทางจิตกำเริบจำนวน 72 คน และกลุ่มที่ได้รับระบบบริการปกติ จำนวน 90 คน ผู้ป่วยที่ได้รับการดูแลต่อเนื่องร่วมกับระบบเฝ้าระวังอาการทางจิตกำเริบมีอุบัติการณ์ถูกรับไว้รักษาตัวในโรงพยาบาลด้วยอาการทางจิต 7.04 ซึ่งสูงกว่ากลุ่มที่ได้รับบริการปกติ 5.56 อย่างไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ p = 0.750 อัตราส่วนต้นทุนส่วนเพิ่มของระบบการดูแลต่อเนื่องร่วมกับระบบเฝ้าระวังต่อผลลัพธ์การถูกรับไว้รักษาตัวในโรงพยาบาลเท่ากับ 30,716 บาท การแยกวิเคราะห์กลุ่มย่อยพบว่าผู้ป่วยที่มีเกณฑ์ความเสี่ยง 1 ข้อ ได้แก่ การรับประทานยาไม่สม่ำเสมอ, การใช้สุรา, การใช้สารเสพติด ที่ได้ระบบการดูแลต่อเนื่องร่วมกับระบบเฝ้าระวังที่ได้รับการดูแลต่อเนื่อง จำนวน 13 คน จะเกิดประสิทธิผลการป้องกันการถูกรับไว้รักษาตัวในโรงพยาบาลด้วยอาการทางจิตกำเริบได้ 1 คน เมื่อทำการวิเคราะห์เปรียบเทียบคะแนนความสามารถทั่วไป ค่าคะแนนเฉลี่ยภาระในการดูแล ค่าคะแนนสุขภาวะทางจิตของญาติในเดือนที่ 6 ระหว่างกลุ่มควบคุมและกลุ่มทดลองไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ p >0.005 สรุป : ระบบการดูแลต่อเนื่องร่วมกับระบบเฝ้าระวังอาการทางจิตกำเริบ (เยี่ยมบ้านทุก 1 เดือนและเฝ้าระวังทุกสัปดาห์) กับระบบบริการปกติ ให้ผลลัพธ์ด้านการถูกรับไว้รักษาตัวในโรงพยาบาลด้วยอาการทางจิตกำเริบไม่แตกต่างกัน ระบบการดูแลต่อเนื่องร่วมกับระบบเฝ้าระวังอาการทางจิตกำเริบ มีอัตราส่วนต้นทุนส่วนเพิ่มต่ออัตราการถูกรับไว้รักษาตัวในรพ.ด้วยอาการทางจิตกำเริบเท่ากับ 30,716 บาท