การศึกษาสถานการณ์สุขภาพสังคมสูงวัยและปัญหาการเดินทางมารับบริการสุขภาพในชุมชนเมืองรอบโรงพยาบาลสิรินธร กรุงเทพมหานคร

Abstract

สถานการณ์สุขภาพสังคมสูงวัยและปัญหาการเดินทางในกลุ่มคนสูงวัยในชุมชนเมือง กรุงเทพมหานคร มีความสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อมในการกำหนดการศึกษากิจกรรมสุขภาพสังคมสูงวัย กับรูปแบบการเดินทางในชุมชนเมือง กรุงเทพมหานคร จากปัญหาจากความบกพร่องเสื่อมของของร่างกายตามวัยและจากโรคตามอายุ ทำให้ผู้สูงวัยมีความจำเป็นต้องการเข้ารับบริการด้านสุขภาพ เพื่อรักษา ส่งเสริมป้องกัน และฟื้นฟูสมรรถภาพให้ผู้สูงวัยมีคุณภาพชีวิตที่ดี โดยการเข้ารับบริการสุขภาพของผู้สูงวัย มีหลายปัจจัยที่เข้ามาเกี่ยวข้อง ทั้งระบบการให้บริการของสถานพยาบาล การเข้าถึงสถานพยาบาลหรือจุดบริการสุขภาพ ระบบการเดินทางขนส่งสาธารณะ และพาหนะส่วนบุคคลของผู้สูงวัยเอง วัตถุประสงค์การวิจัยเพื่อศึกษากิจกรรมสุขภาพของผู้สูงอายุ กับรูปแบบการเดินทางในชุมชนเมือง ศึกษาปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการเดินทางรับบริการสุขภาพสำหรับผู้สูงวัยในชุมชนเมือง นำไปสู่การรายงานสถานการณ์สุขภาพสังคมสูงวัยและปัญหาการเดินทางมารับบริการสุขภาพในชุมชนเมือง เพื่อจัดทำข้อเสนอแนะในการพัฒนาต่อหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง วิธีดำเนินการศึกษาใช้กระบวนการวิจัยเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ โดยแบ่งออกเป็น 3 ขั้นตอน คือ ขั้นตอนที่ 1 สำรวจข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่างผู้สูงวัย อายุ 60 ปี ขึ้นไป ด้วยแบบสอบถามการเดินทางจากที่พักมารับบริการสุขภาพ ณ โรงพยาบาลสิรินธร กรุงเทพมหานคร จำนวน 407 ตัวอย่าง โดยแบ่งกลุ่มข้อมูล 1) กลุ่มเดินได้สะดวกดี 2) กลุ่มนั่งรถเข็น และ 3) กลุ่มนอนติดเตียง ขั้นตอนที่ 2 คัดเลือกอาสาสมัครผู้สูงวัยจากการตอบแบบสอบถามในขั้นตอนที่ 1 มาสัมภาษณ์การเดินทางจากบ้านมาโรงพยาบาลสิรินธร โดยใช้แผนที่ประกอบการอธิบาย จำนวน 154 ตัวอย่าง ขั้นตอนที่ 3 คัดเลือกอาสาสมัครผู้สูงวัยจากการสัมภาษณ์ แผนที่การเดินทางในขั้นตอนที่ 2 เพื่อร่วมเดินทางมาโรงพยาบาลกับกลุ่มตัวอย่างผู้สูงวัยและใช้การสำรวจสังเกตการณ์รูปแบบการเดินทางของผู้สูงวัย เพื่อศึกษาปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการเดินทางมารับบริการสุขภาพ ณ โรงพยาบาลสิรินธร ผลการวิจัยสถานการณ์สุขภาพสังคมสูงวัยและปัญหาการเดินทางมารับบริการสุขภาพ สรุปได้ว่า 1. กิจกรรมสุขภาพสังคมสูงวัย เป็นปัจจัยสำคัญทำให้เกิดการเดินทางไปโรงพยาบาลตามกำหนดการ มากกว่าการเดินทางประเภทอื่นๆ โดยกลุ่มผู้สูงวัยส่วนใหญ่ มีผู้ร่วมเดินทางมารับบริการสุขภาพ ซึ่งกลุ่มผู้เดินทางรับรู้เส้นทางการมาโรงพยาบาลอยู่แล้ว จึงใช้เวลาเดินทางในช่วง 30-59 นาที เป็นส่วนใหญ่ จากผลการสำรวจกิจกรรมสุขภาพสังคมสูงวัยและรูปแบบการเดินทางในชุมชนเมือง นำไปสู่การวิเคราะห์ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการเดินทางรับบริการสุขภาพสำหรับผู้สูงวัย ตามเป้าหมายวัตถุประสงค์การวิจัย ข้อ 1. ด้านการศึกษากิจกรรมสุขภาพของผู้สูงอายุ กับรูปแบบการเดินทางในชุมชนเมือง กรุงเทพมหานคร 2. ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการเดินทางมารับบริการสุขภาพ สำหรับผู้สูงวัยส่วนใหญ่ คือ การรับข้อมูลเพื่อดูแลสุขภาพ โดยผู้สูงวัยรับฟังการแจ้งด้วยตนเองและรองลงมาคือรับฟังผ่านผู้ดูแล โดยกลุ่มที่นอนติดเตียงใช้เวลาเตรียมตัวเพื่อการเดินทางนานที่สุด รองลงมาคือ กลุ่มนั่งรถเข็น และกลุ่มเดินได้สะดวกดีใช้เวลาเตรียมตัวก่อนเดินทางน้อยที่สุด เป็นการตัดสินใจเดินทางด้วยรูปแบบที่หลากหลาย วิเคราะห์ตามวัตถุประสงค์การวิจัย ข้อ 2. การศึกษาปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการเดินทางรับบริการสุขภาพสำหรับผู้สูงวัยในชุมชนเมืองรอบโรงพยาบาลสิรินธร กรุงเทพมหานคร โดยแสดงให้เห็นรูปแบบการเดินทางรับบริการสุขภาพสำหรับผู้สูงวัยในชุมชนเมืองของกลุ่มตัวอย่าง ประกอบด้วย 1) ข้อมูลการเดินทางมารับบริการสุขภาพจากกลุ่มตัวอย่างผู้สูงวัยประเภทเดินได้สะดวกดี 2) ข้อมูลการเดินทางมารับบริการสุขภาพจากกลุ่มตัวอย่างผู้สูงวัยประเภทนั่งรถเข็น 3) ข้อมูลการเดินทางมารับบริการสุขภาพจากกลุ่มตัวอย่างผู้สูงวัยประเภทนอนติดเตียง การประเมินสถานการณ์เดินทางมารับบริการสุขภาพผู้สูงวัย วิเคราะห์ตามวัตถุประสงค์การวิจัย ข้อ 3. ด้านการรายงานสถานการณ์สุขภาพสังคมสูงวัยและปัญหาการเดินทางมารับบริการสุขภาพในชุมชนเมืองรอบ โรงพยาบาลสิรินธร กรุงเทพมหานคร นำไปสู่การจัดทำข้อเสนอแนะในการพัฒนารูปแบบการเดินทางมารับบริการสุขภาพ 1)การออกแบบกิจกรรมกลุ่มสูงวัยตามกำหนดการรับบริการสุขภาพ และมีการประชาสัมพันธ์สร้างบรรยากาศการมีส่วนร่วมในชุมชน 2)การสร้างปัจจัยสนับสนุนการเดินทางไปรับบริการสุขภาพ โดยเฉพาะข้อมูลสารสนเทศช่วยการเดินทางให้เกิดการเข้าถึงพื้นที่จุดบริการสุขภาพอย่างสะดวกและปลอดภัยต่อหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อการพัฒนารูปแบบเทคโนโลยีส่งเสริมดูแลสุขภาพผู้สูงวัย โดยมีข้อมูลพื้นฐานที่มีมาตรฐานจะทำให้การออกแบบปัจจัยสนับสนุนการเดินทางมีความสะดวกและมีประสิทธิภาพสูง โดยเฉพาะอย่างยิ่งการวิเคราะห์แผนที่ในระบบสารสนเทศเพื่อการเดินทางที่สะดวก ประหยัดเวลาการสัญจรและสามารถสื่อสารข้อมูลสุขภาพเบื้องต้นของผู้สูงวัยให้กับสถานพยาบาลปลายทางได้เตรียมการบริหารจัดการพื้นที่รองรับและการบริการสุขภาพที่เหมาะสมตรงกับความต้องการของกลุ่มผู้สูงวัยมากที่สุด