สถานการณ์และปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความเสี่ยงโรคเบาหวานและความเสี่ยงโรคความดันโลหิตสูงของแรงงานต่างด้าวชาวพม่าในจังหวัดสุราษฎร์ธานี

Abstract

การวิจัยครั้งนี้เป็นงานวิจัยเชิงวิเคราะห์แบบภาคตัดขวาง (Cross-sectional analytical study) ทำการเก็บข้อมูลทั้งเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) อธิบายความชุกของความเสี่ยงโรคเบาหวานของแรงงานต่างด้าวชาวพม่าในจังหวัดสุราษฎร์ธานี 2) อธิบายความชุกของความเสี่ยงโรคความดันโลหิตสูงของแรงงานต่างด้าวชาวพม่าในจังหวัดสุราษฎร์ธานี 3) ประเมินปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความเสี่ยงโรคเบาหวานของแรงงานต่างด้าวชาวพม่าในจังหวัดสุราษฎร์ธานี 4) ประเมินปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความเสี่ยงโรคความดันโลหิตสูงของแรงงานต่างด้าวชาวพม่าในจังหวัดสุราษฎร์ธานี และ 5) หาแนวทางในการแก้ปัญหา รวมทั้งข้อเสนอแนะเชิงนโยบายในการพัฒนาสถานการณ์ความเสี่ยงของโรคเบาหวานและความเสี่ยงโรคความดันโลหิตสูงของแรงงานต่างด้าวชาวพม่าในจังหวัดสุราษฎร์ธานี กลุ่มตัวอย่าง คือ แรงงานต่างด้าวชาวพม่าที่มีการปฏิบัติงานอยู่ในจังหวัดสุราษฎร์ธานี จำนวน 508 คน การวิจัยในระยะที่ 1 เชิงปริมาณ ทำการเก็บข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์ เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บข้อมูลเป็นแบบสัมภาษณ์ที่ผู้วิจัยสร้างขึ้นเองตามกรอบแนวคิดและการทบทวนวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง โดยมีค่าสัมประสิทธิ์อัลฟาครอนบาคของเครื่องมือด้านความเครียด ด้านทัศนคติ และด้านการปฏิบัติตัว เท่ากับ 0.78, 0.87 และ 0.82 และด้านความรู้ มีค่าสัมประสิทธิ์คูเดอร์-ริชาร์ดสัน เท่ากับ 0.77 ทำการสุ่มแบบหลายขั้นตอน (Multi-stage random sampling) และทำการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงอนุมานด้วยสถิติ Multiple logistic regression และการวิจัยในระยะที่ 2 เชิงคุณภาพ ทำการเก็บข้อมูลด้วยการสนทนากลุ่มและการประชุมสหสาขาวิชาชีพของภาคีเครือข่ายทางด้านสุขภาพและผู้มีส่วนได้ส่วนเสียที่เกี่ยวข้อง ผลการวิจัยพบว่า แรงงานดังกล่าวมีค่าระดับน้ำตาลในเลือดอยู่ในกลุ่มปกติ ร้อยละ 81.30 (95% CI: 77.66–84.46) มีค่าระดับน้ำตาลในเลือดอยู่ในกลุ่มเสี่ยง ร้อยละ 12.60 (95% CI: 9.97-15.78) และมีค่าระดับน้ำตาลในเลือดอยู่ในกลุ่มต้องส่งยืนยันการวินิจฉัยโดยแพทย์ ร้อยละ 6.10 (95% CI: 4.32-8.55) แรงงานดังกล่าวมีค่าความดันโลหิตอยู่ในกลุ่มปกติ ร้อยละ 31.70 (95% CI: 27.78-35.88) มีค่าความดันโลหิตอยู่ในกลุ่มเสี่ยง ร้อยละ 43.70 (95% CI: 39.43-48.06) มีค่าความดันโลหิตอยู่ในกลุ่มต้องส่งยืนยันการวินิจฉัยโดยแพทย์ ร้อยละ 22.24 (95% CI: 18.83-26.07) และมีค่าความดันโลหิตอยู่ในกลุ่มต้องส่งพบแพทย์ภายในวันเดียวกัน ร้อยละ 2.36 (95% CI: 1.34-15.78) ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความเสี่ยงโรคเบาหวาน ประกอบด้วย สำเร็จการศึกษาต่ำกว่ามัธยมศึกษาตอนต้น (Adj.OR=2.12; 95%CI: 1.09–4.10;p-value=0.026) สถานภาพคู่ (Adj.OR=1.96; 95%CI: 1.04–3.70; p-value=0.037) การไม่ได้รับสนับสนุนสื่อหรือวัสดุต่างๆ ในรูปแบบภาษาพม่า (Adj.OR=1.78; 95%CI: 1.11–2.85; p-value=0.016) และการมีปัญหาสภาวะแวดล้อมในที่อยู่อาศัยในระดับปานกลาง/มาก (Adj.OR=1.71; 95%CI: 1.05–2.77; p-value=0.028) และปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความเสี่ยงโรคความดันโลหิตสูง ประกอบด้วย อายุ >30 ปี (Adj.OR=2.77; 95%CI: 1.77–4.33; p-value<0.001) ดัชนีมวลกายในระดับน้ำหนักเกิน/อ้วน (Adj.OR=2.30; 95%CI: 1.50–3.53; p-value<0.001) รายจ่ายเฉลี่ยต่อเดือนทั้งครอบครัว ≥ 5,000 บาท (Adj.OR=2.28; 95%CI: 1.17–4.44; p-value=0.015) การไม่ได้รับข้อมูลข่าวสารทางด้านสุขภาพ (Adj.OR=2.28; 95%CI: 1.44–3.61; p-value<0.001) เพศชาย (Adj.OR=1.97; 95%CI: 1.27–3.07; p-value= 0.002) มีระยะเวลาที่ทำงานมาแล้ว ≥48 เดือน (Adj.OR=1.69; 95%CI: 1.06–2.71; p-value= 0.027) และจำนวนชั่วโมงในการทำงานต่อวัน ≤8 ชั่วโมง (Adj.OR=1.60; 95%CI: 1.03–2.49; p-value=0.036) ตามลำดับ โดยสรุปผลการศึกษานี้พบว่า แรงงานต่างด้าวชาวพม่าเกือบ 1 ใน 5 มีความเสี่ยงโรคเบาหวาน และ 2 ใน 3 มีความเสี่ยงโรคความดันโลหิตสูง ทั้งนี้ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความเสี่ยงโรคเบาหวานและความเสี่ยงโรคความดันโลหิตสูง ประกอบด้วย ด้านคุณลักษณะส่วนบุคคลและเศรษฐกิจและสังคม ด้านสิ่งแวดล้อม และด้านระบบบริการสุขภาพ ปัจจัยดังกล่าวนับว่าเป็นปัจจัยที่มีผลอย่างยิ่งต่อความเสี่ยงโรคเบาหวานและความเสี่ยงโรคความดันโลหิตสูง ข้อเสนอแนะเชิงนโยบายประกอบด้วย 1) การพัฒนาระบบการสร้างอาสาสมัครแรงงานต่างด้าวถือเป็นระบบที่มีความสำคัญอย่างยิ่งในการที่จะช่วยให้แรงงานสามารถเข้าถึงระบบบริการสาธารณสุขได้อย่างครอบคลุมมากยิ่งขึ้น 2) การบูรณาการภาคีเครือข่ายทางด้านสุขภาพทุกภาคส่วนในพื้นที่จังหวัดสุราษฎร์ธานี และมีการจัดตั้งเป็นคณะกรรมการส่งเสริมสุขภาพแรงงานต่างด้าวในระดับจังหวัด ถือเป็นกระบวนการที่มีประโยชน์ยิ่งในการบูรณาการทรัพยากรร่วมกันเพื่อการพัฒนาระบบการดูแลสุขภาพของแรงงาน