การศึกษารูปแบบระบบบริหารจัดการยาระดับประเทศและประเมินความเป็นไปได้ในการจัดให้มีรูปแบบใหม่ของระบบในประเทศไทย

Abstract

การจัดการในภาพรวมเพื่อให้เกิดเสถียรภาพและความมั่นคงของการมีเภสัชภัณฑ์ใช้ในประเทศ ภายในขอบเขตของงบประมาณที่ได้รับนั้น มีความสำคัญต่อการเข้าถึงเภสัชภัณฑ์จำเป็นอย่างเท่าเทียม การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษารูปแบบระบบบริหารจัดการเภสัชภัณฑ์แห่งชาติของต่างประเทศ 2) วิเคราะห์ระบบบริหารจัดการเภสัชภัณฑ์ของประเทศไทยในปัจจุบัน เพื่อหาช่องว่างและโอกาสในการพัฒนาระบบบริหารจัดการเภสัชภัณฑ์ของประเทศไทยที่มีประสิทธิภาพ และ 3) จัดทำข้อเสนอเชิงนโยบายสำหรับรูปแบบระบบบริหารจัดการเภสัชภัณฑ์แห่งชาติ (National Pharmaceutical Management System) รูปแบบการศึกษา เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพนำเสนอข้อมูลเชิงพรรณนาและเชิงวิเคราะห์เปรียบเทียบ โดยใช้ข้อมูลปฐมภูมิและทุติยภูมิ ประชากรและกลุ่มตัวอย่าง คือ หน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการบริหารจัดการยาและเวชภัณฑ์ในต่างประเทศ และประเทศไทย คัดเลือกประเทศที่ประสบความสำเร็จในการดำเนินการของหน่วยงานฯ และประเทศที่มีบริบทใกล้เคียงกันกับประเทศไทย วิธีการเก็บข้อมูล ประกอบด้วย 1) เก็บข้อมูลทุติยภูมิจากเอกสารและวรรณกรรมของหน่วยงานเกี่ยวข้องกับการบริหารจัดการยาและเวชภัณฑ์ในประเทศและต่างประเทศ (สิงคโปร์ อังกฤษ ไต้หวัน และ PHARMAC ประเทศนิวซีแลนด์) และ 2) เก็บข้อมูลปฐมภูมิจากการสัมภาษณ์เชิงลึกและการอภิปรายกลุ่ม ผู้ปฏิบัติงานในหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการบริหารจัดการยาและเวชภัณฑ์ในประเทศและต่างประเทศ ทำการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพ ด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา (content analysis) ผลการศึกษาแสดงเป็น 3 ส่วน ดังนี้ 1) รูปแบบระบบบริหารจัดการเวชภัณฑ์แห่งชาติของต่างประเทศ ได้แก่ หน่วยงาน PHARMAC ประเทศนิวซีแลนด์ สิงคโปร์ อังกฤษ ไต้หวัน 2) การวิเคราะห์เปรียบเทียบระบบบริหารจัดการเวชภัณฑ์แห่งชาติของต่างประเทศกับประเทศไทยและโอกาสในการพัฒนา ทำการวิเคราะห์ระบบของประเทศไทยใน 6 มิติ คือ Entry Points, Horizon Scanning, Health Technology Reassessment, Procurement/Negotiation Method, Monitoring and Evaluation ระบบติดตามและประเมิน 3) ระบบการบริหารจัดการยาและเวชภัณฑ์ที่มีทิศทางและรูปแบบการทำงานที่เหมาะสมสำหรับประเทศไทยและข้อเสนอเชิงนโยบาย แนวทางการปรับระบบบริหารจัดการยาและเวชภัณฑ์เพื่อแก้ไข Pain Points 3 เรื่อง คือ ราคากลางของยา ข้อมูลสารสนเทศ กฎหมายและระเบียบจัดซื้อจัดจ้าง