Show simple item record

Capacity Building and Community Engagement of Villager Health Volunteers (VHV) in Community Health Management for Devolving of Tumbon Health Promoting Hospitals to Provincial Administrative Organizations (PAOs)

dc.contributor.authorฉวีวรรณ ศรีดาวเรืองth_TH
dc.contributor.authorChaweewan Sridawruangth_TH
dc.contributor.authorอัจฉราวดี ศรียะศักดิ์th_TH
dc.contributor.authorAtcharawadee Sriyasakth_TH
dc.contributor.authorเพ็ญนภา ศรีหริ่งth_TH
dc.contributor.authorPennapa Sriringth_TH
dc.contributor.authorวุฒิกุล ธนากาญจนภักดีth_TH
dc.contributor.authorWuttikul Thanakanjanaphakdeeth_TH
dc.contributor.authorบุบผา รักษานามth_TH
dc.contributor.authorBuppha Raksanamth_TH
dc.contributor.authorวนิดา ศรีพรหมษาth_TH
dc.contributor.authorWanida Sripromsath_TH
dc.contributor.authorจิราพร วรวงศ์th_TH
dc.contributor.authorChiraporn Worawongth_TH
dc.date.accessioned2024-07-12T02:31:32Z
dc.date.available2024-07-12T02:31:32Z
dc.date.issued2567-06
dc.identifier.otherhs3146
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11228/6120
dc.description.abstractการวิจัยแบบผสานวิธี (Mixed Methods) โดยใช้กระบวนการถอดบทเรียน (Retrospective Study) มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาวิเคราะห์ ถอดบทเรียน ศักยภาพ และการมีส่วนร่วมของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) ในการจัดการสุขภาพชุมชน 2. ศึกษาความสัมพันธ์ของปัจจัย ศักยภาพ และการมีส่วนร่วมของ อสม. ในการจัดการสุขภาพชุมชน และ 3. เพื่อพัฒนาข้อเสนอเชิงนโยบาย การพัฒนาศักยภาพ และการมีส่วนร่วมของ อสม. ในการจัดการสุขภาพชุมชน หลังการถ่ายโอนโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) ให้แก่องค์การบริหารส่วนจังหวัด (อบจ.) กลุ่มตัวอย่างคัดเลือกตามเกณฑ์จังหวัดที่มีการถ่ายโอนภารกิจของ รพ.สต ขึ้นทะเบียนกับ อบจ. แบบ Purposive Sampling จำนวน 20 รพ.สต. ของ 10 จังหวัด ครอบคลุม 4 ภูมิภาค ดำเนินการวิจัยในเดือนกุมภาพันธ์ 2566-มกราคม พ.ศ. 2567 เก็บรวบรวมข้อมูลโดยตรงกับกลุ่มตัวอย่าง อสม. และประชาชน ใช้แบบสอบถาม อสม. จำนวน 482 คน และประชาชน จำนวน 480 คน สนทนากลุ่ม และสัมภาษณ์จากตัวแทน อสม. ประชาชน ผู้บริหาร และผู้รับผิดชอบงาน หรือผู้ที่เกี่ยวข้องในระดับเขตสุขภาพ จังหวัด อำเภอ และท้องถิ่น รวมกลุ่มตัวอย่างทั้งสิ้น จำนวน 1,530 คน วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณ โดยใช้สถิติเชิงพรรณนา (Descriptive Statistics) ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่ามัธยฐาน และใช้สถิติ KR 20 วิเคราะห์ค่าคะแนนความรู้ การวิเคราะห์ความสัมพันธ์ และเปรียบเทียบความแตกต่างของปัจจัยศักยภาพ และการมีส่วนร่วมของ อสม. ในการจัดการสุขภาพชุมชนใช้สถิติ Wilcoxon Signed Rank Test, Chi-Square และ Fisher’s Exact Test วิเคราะห์ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความสามารถของ อสม. ในการจัดการสุขภาพชุมชนด้วยสถิติ Multiple Logistic Regression การวิเคราะห์ข้อมูล การสัมภาษณ์เจาะลึกสนทนากลุ่มใช้การวิเคราะห์เชิงเนื้อหา และสังเคราะห์ข้อสรุปในประเด็นสำคัญ ผลการวิจัย พบว่า กลุ่มตัวอย่าง อสม. จำนวน 482 คน ส่วนใหญ่เพศหญิง ร้อยละ 81.95 อายุระหว่าง 50-59 ปี จบมัธยมศึกษาตอนต้น ร้อยละ 39.21 ระยะเวลาการเป็น อสม. เฉลี่ย 16.38 ± 9.64 ปี (ส่วนใหญ่มากกว่า 20 ปี ร้อยละ 34.85) และร้อยละ 87.34 เคยมีประสบการณ์ผ่านการอบรมมาก่อน กลุ่มตัวอย่างประชาชน จำนวน 476 คน ส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง ร้อยละ 63.75 จบประถมศึกษา ร้อยละ 40.21 อาชีพเกษตรกร ร้อยละ 27.71 ด้านศักยภาพของ อสม. ประกอบด้วย ความรู้ เจตคติ และทักษะพฤติกรรมการจัดการสุขภาพชุมชน 5 ด้าน คือ ด้านการจัดทำแผนด้านสุขภาพ ด้านการเป็นผู้นำ และการจัดการงบประมาณ ด้านการจัดกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพ และการควบคุมป้องกันโรคในชุมชน ด้านการประเมินผลการจัดการสุขภาพชุมชน และด้านเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อจัดการสุขภาพชุมชน พบว่า อสม. ส่วนใหญ่มีค่าคะแนนความรู้ในระดับสูงคิดเป็น ร้อยละ 96.89 อสม. และประชาชน มีเจตคติต่อการจัดการสุขภาพชุมชนของ อสม. ในระดับสูง (Mean 4.37, SD = 0.49 และ Mean 4.20, SD = 0.49) อสม. และประชาชน มีความคิดเห็นเกี่ยวกับทักษะพฤติกรรมปฏิบัติการจัดการสุขภาพชุมชนของ อสม. ในระดับสูง (Mean 4.31, SD = 0.50 และ Mean 4.28, SD = 0.60) เปรียบเทียบความคิดเห็นของ อสม. ต่อศักยภาพการจัดการสุขภาพชุมชนของ อสม. ก่อน และหลังการถ่ายโอน รพ.สต. ให้แก่ อบจ. แตกต่างกัน หลังถ่ายโอนฯ ลดลงทุกด้าน พบแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติในด้านการจัดกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพ และการควบคุมป้องกันโรคในชุมชน (p-value = 0.019) เช่นเดียวกับความคิดเห็นของประชาชน (p-value = 0.015) อสม. และประชาชนมีความคิดเห็นด้านการมีส่วนร่วมของ อสม. กับการจัดการสุขภาพชุมชนอยู่ในระดับสูง (Mean 4.27, SD = 0.57 และ Mean 4.11, SD = 0.58) พบว่า ภาพรวมหลังถ่ายโอนฯ ลดลงแตกต่างกับก่อนถ่ายโอนฯ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.038) อสม. และประชาชนมีความคิดเห็นด้านความสามารถของ อสม. ในการจัดการสุขภาพชุมชนอยู่ในระดับสูง (Mean 4.17, SD = 0.58 และ Mean 4.08, SD = 0.61) พบค่าเฉลี่ยสูงสุดด้านการติดตามประเมินผล (Mean 4.30, SD = 0.66 และ Mean 4.22, SD = 0.69) ค่าเฉลี่ยต่ำสุด คือ ความสามารถด้านการจัดการสุขภาพตนเอง (Mean 4.12, SD = 0.69 และ Mean 4.00, SD = 0.71) ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความสามารถของ อสม. ในการจัดการสุขภาพชุมชนที่อยู่ในระดับสูง วิเคราะห์ด้วยสถิติ Multiple Logistic Regression พบว่า มี 5 ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความสามารถของ อสม. ในการจัดการสุขภาพชุมชนในระดับสูง (p < 0.001) คือ 1) ศักยภาพด้านทักษะ พฤติกรรมปฏิบัติการจัดการสุขภาพชุมชนของ อสม. 2) ด้านการมีส่วนร่วมของ อสม. ในการจัดการสุขภาพชุมชน 3) กลุ่มอายุของ อสม. 4) ระยะเวลาที่เป็น อสม. และ 5) อาชีพ การเสริมหนุนศักยภาพ อสม. เป็นสิ่งที่จำเป็นสำหรับการเป็น Smart อสม. ในระยะยาว อสม. ควรมีสมรรถนะ เพื่อก้าวข้ามจากข้อจำกัดของ อสม. ในด้านปัจจัยส่วนบุคคล พัฒนาทักษะ และการสร้างการมีส่วนร่วมในการจัดการสุขภาพชุมชน ข้อเสนอเชิงนโยบาย (ระยะเปลี่ยนผ่าน) 1) คณะอนุกรรมการกระจายอำนาจ ควรจัดทำแผนยุทธศาสตร์การขับเคลื่อนบทบาทของเครือข่ายภาคประชาชนให้มีความชัดเจน 2) กระทรวงสาธารณสุขโดยกรมสนับสนุนบริการสุขภาพ (สบส.) กำหนดบทบาทหน้าที่ของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในการพัฒนาศักยภาพ อสม. มีสมรรถนะอย่างต่อเนื่อง ให้ชัดเจนในบริบทใหม่ หลัง รพ.สต.ถ่ายโอนฯ สนับสนุนให้สำนักงานสาธารณสุขอำเภอ ปรับบทบาทมาเป็นหน่วยสนับสนุน ส่งเสริม ฝึกอบรมด้านวิชาการให้กับ อสม. ทบทวนหลักเกณฑ์ คุณสมบัติ วิธีการคัดเลือก การสิ้นสุดสภาพ และการยกระดับมาตรฐาน อสม. 3) คณะกรรมการกลาง และคณะกรรมการจังหวัด ร่วมกันกำหนดหลักสูตร และประเมินมาตรฐานของ อสม. ให้มีความชัดเจน พิจารณาให้ สาธารณสุขอำเภอมาเป็นผู้รับผิดชอบสนับสนุนการทำงาน อสม. เป็น “สำนักงานฝึกอบรม และพัฒนาอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน” ส่งเสริมการทำงานแบบบูรณาการของกระทรวงสาธารณสุข และกรมการปกครองส่วนท้องถิ่นในการพัฒนาศักยภาพเครือข่ายภาคประชาชน 4) กระทรวงมหาดไทย โดยองค์การบริหารส่วนจังหวัด (อบจ.) พัฒนาระบบ และกลไกการบริหารภารกิจด้านสาธารณสุข พัฒนาโครงสร้างความสัมพันธ์ใหม่ระหว่าง อสม. กับผู้บริหาร อบจ. โดยใช้กลไก คณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับอำเภอ (พชอ.) และคณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับตำบล (พชต.) สร้างความร่วมมือกับภาคีสุขภาพ ทีมพี่เลี้ยงกับทีมสาธารณสุขอำเภอ ซึ่งมีประสบการณ์ในการขับเคลื่อนระบบสุขภาพท้องถิ่น ให้มีประสิทธิภาพต่อเนื่องมีทิศทางชัดเจน ซึ่ง อสม. เน้นการทำงานในบทบาทด้านสาธารณสุขตามมาตรฐานที่กำหนด และ 5) กระทรวงมหาดไทย ร่วมกับกระทรวงสาธารณสุข พัฒนาระบบสารสนเทศด้านสาธารณสุขมูลฐาน การรายงานผลการทำงานของ อสม. ที่เหมาะสมกับบริบท เชื่อมโยงกับระบบสารสนเทศกระทรวงสาธารณสุข เพื่อการนำข้อมูลสารสนเทศมาใช้ในการบริการ บริหารกำลังคน ทรัพยากร ภายใต้ฐานข้อมูลเดียวกันไม่ซ้ำซ้อนth_TH
dc.description.sponsorshipสถาบันวิจัยระบบสาธารณสุขth_TH
dc.language.isothth_TH
dc.publisherสถาบันวิจัยระบบสาธารณสุขth_TH
dc.rightsสถาบันวิจัยระบบสาธารณสุขth_TH
dc.subjectโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลth_TH
dc.subjectองค์การบริหารส่วนจังหวัดth_TH
dc.subjectอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านth_TH
dc.subjectHealth Policyth_TH
dc.subjectนโยบายสาธารณสุขth_TH
dc.subjectการบริหารสาธารณสุขth_TH
dc.subjectPublic Health Administrationth_TH
dc.subjectการกระจายอำนาจด้านสุขภาพth_TH
dc.subjectระบบบริการสุขภาพth_TH
dc.subjectHealth Service Systemth_TH
dc.subjectระบบบริการสาธารณสุขth_TH
dc.subjectHealth Care Systemth_TH
dc.subjectภาวะผู้นำและการอภิบาล (Leadership and Governance)th_TH
dc.titleการพัฒนาศักยภาพและการมีส่วนร่วมของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) ในการจัดการสุขภาพชุมชน หลังการถ่ายโอนโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลให้แก่องค์การบริหารส่วนจังหวัดth_TH
dc.title.alternativeCapacity Building and Community Engagement of Villager Health Volunteers (VHV) in Community Health Management for Devolving of Tumbon Health Promoting Hospitals to Provincial Administrative Organizations (PAOs)th_TH
dc.typeTechnical Reportth_TH
dc.description.abstractalternativeThe mixed methods research aimed to 1) study, analyze, and draw lessons about the potential and participation of village health volunteers (VHVs) in community health management; 2) examine the relationship between factors, potential, and participation of VHVs in community health management; and 3) develop policy recommendations for enhancing the potential and participation of VHVs in community health management after the transfer of sub-district health promoting hospitals to provincial administrative organizations. The sample was selected using purposive sampling from 20 sub-district health promoting hospitals (SHPHs) across 10 provinces, covering 4 regions where the operations of the SHPHs were transferred and registered under the Provincial Administrative Organizations (PAOs). The research was conducted from February 2023 to January 2024. Data were collected using questionnaires from a sample of 482 VHVs and 480 community members. Additionally, focus group discussions and interviews were conducted with representatives of VHVs, community members, administrators, and individuals responsible for or involved in operations at the health region, provincial, district, and local levels. The total sample size was 1,530 people. Quantitative data were analyzed using descriptive statistics (frequencies, percentages, means, medians), and KR 20 was used to analyze knowledge scores. Relationships and differences between factors, potential, and participation of VHVs in community health management were analyzed using the Wilcoxon signed-rank test, Chi-square, and Fisher's exact test. Multiple logistic regression was employed to analyze factors associated with VHVs' ability in community health management. For qualitative data from in-depth interviews and focus groups, content analysis was used to synthesize key conclusions. The research results showed that out of the 482 VHV samples, the majority were females (81.95%), aged between 50-59 years old, with 39.21% having completed lower secondary education. The average duration as a VHV was 16.38 ± 9.64 years (with 34.85% having more than 20 years of experience), and 87.34% had prior training experience. As for the 476 community member samples, the majority were females (63.75%), with 40.21% having completed primary education, and 27.71% working as farmers. The potential of VHVs comprises knowledge, attitudes, and behavioral skills in community health management across 5 aspects: health planning, leadership and budget management, health promotion activities and disease prevention/control in the community, evaluation of community health management, and information technology for community health management. The results revealed that the majority of VHVs scored high in knowledge (96.89%). Both VHVs and community members held highly positive attitudes towards VHVs' roles in community health management, with mean scores of 4.37 (SD=0.49) and 4.20 (SD=0.49) respectively. Moreover, both groups perceived VHVs to possess strong behavioral skills in practicing community health management, with mean scores of 4.31 (SD=0.50) for VHVs and 4.28 (SD=0.60) for community members. There was a noticeable difference in VHVs' opinions regarding their potential for community health management before and after the transfer of SHPHs to PAOs. A decrease in perception was observed across all aspects after the transfer. Statistically significant differences were found in health promotion activities and disease prevention/control in the community (p-value = 0.019), mirroring community members' opinions (p-value = 0.015). Both VHVs and community members rated VHVs' participation in community health management as high (mean 4.27, SD=0.57 and mean 4.11, SD=0.58). However, the overall level after the transfer was significantly lower than before (p < 0.038). Regarding VHVs' ability in community health management, both groups rated it as high (mean 4.17, SD=0.58 and mean 4.08, SD=0.61), with the highest mean for monitoring and evaluation (mean 4.30, SD=0.66 and mean 4.22, SD=0.69), and the lowest for self-health management ability (mean 4.12, SD=0.69 and mean 4.00, SD=0.71 Factors associated with the high ability of VHVs in community health management, as analyzed using multiple logistic regression, included: 1) VHVs' potential in terms of behavioral skills in community health management practices 2) VHVs' participation in community health management 3) Age group of VHVs 4) Duration as a VHV and 5) Occupation. All five factors showed a significant relationship with VHVs' high ability in community health management (p<0.001). To enhance VHVs' long-term potential, they should develop competencies to overcome personal factor limitations. Skill development and promoting participation in community health management are recommended. Policy Recommendation for the Transition Period: 1) The Decentralization Committee should develop a clear strategic plan to enhance the roles of community networks. 2) The Ministry of Public Health, specifically through the Department of Health Service Support, should define the roles and responsibilities of agencies concerning the development of VHVs in the new context following SHPH transfers. This effort should include supporting District Health Offices in transitioning roles to offer academic training and support for VHVs. Additionally, the Ministry of Public Health should review criteria, qualifications, selection methods, termination processes, and upgrade VHV standards. 3) The Central and Provincial Committees should collaborate to establish clear curricula and standards for VHVs. Consider designating District Health Offices as "Village Health Volunteer Training and Development Offices" to provide support for VHVs. It's essential to promote integration between the Ministries of Public Health and Interior to harness the potential of community networks. 4) The Ministry of Interior, in collaboration with PAOs, should create systems and mechanisms for public health administration. This includes establishing new structural relationships between VHVs and PAO executives. Additionally, leveraging Provincial and District Health Boards to facilitate collaboration with health partners and district health teams will drive efficient, continuous local health systems with clear direction. This approach should emphasize VHVs' public health roles according to established standards. 5)The Ministries of Interior and Public Health should collaboratively develop fundamental public health information systems and establish relevant reporting mechanisms for VHV performance. These systems should be integrated with the Ministry of Public Health's information system to effectively utilize data for service delivery, human resource management, and resource allocation within a unified, non-duplicative databaseth_TH
dc.identifier.callnoWA540.JT3 ฉ179ก 2567
dc.identifier.contactno66-102
dc.subject.keywordHealth Decentralizeth_TH
dc.subject.keywordHealth Decentralizationth_TH
dc.subject.keywordการกระจายอำนาจด้านสาธารณสุขth_TH
dc.subject.keywordอบจ.th_TH
dc.subject.keywordรพ.สต.th_TH
dc.subject.keywordอสม.th_TH
.custom.citationฉวีวรรณ ศรีดาวเรือง, Chaweewan Sridawruang, อัจฉราวดี ศรียะศักดิ์, Atcharawadee Sriyasak, เพ็ญนภา ศรีหริ่ง, Pennapa Sriring, วุฒิกุล ธนากาญจนภักดี, Wuttikul Thanakanjanaphakdee, บุบผา รักษานาม, Buppha Raksanam, วนิดา ศรีพรหมษา, Wanida Sripromsa, จิราพร วรวงศ์ and Chiraporn Worawong. "การพัฒนาศักยภาพและการมีส่วนร่วมของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) ในการจัดการสุขภาพชุมชน หลังการถ่ายโอนโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลให้แก่องค์การบริหารส่วนจังหวัด." 2567. <a href="http://hdl.handle.net/11228/6120">http://hdl.handle.net/11228/6120</a>.
.custom.total_download131
.custom.downloaded_today0
.custom.downloaded_this_month1
.custom.downloaded_this_year131
.custom.downloaded_fiscal_year65
.custom.is_recommendedtrue

Copyright ผลงานวิชาการเหล่านี้เป็นลิขสิทธิ์ของสถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข หากมีการนำไปใช้อ้างอิง โปรดอ้างถึงสถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข ในฐานะเจ้าของลิขสิทธิ์ตามพระราชบัญญัติสงวนลิขสิทธิ์สำหรับการนำงานวิจัยไปใช้ประโยชน์ในเชิงพาณิชย์
Fulltext
Icon
Name: hs3146.pdf
Size: 4.356Mb
Format: PDF
Download

Report broken link | User Manual
(* In case of download problems)
 

This item appears in the following Collection(s)

Show simple item record