การวิจัยประเมินผลนโยบายการถ่ายโอนโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลไปสู่องค์การบริหารส่วนจังหวัด ส่วนที่ 3 : โครงการวิจัยย่อยที่ 7 การมีส่วนร่วมของประชาชนต่อระบบสุขภาพปฐมภูมิ

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ประเมินผลลัพธ์ และผลกระทบต่อประชาชนในด้านบริการของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) แต่ละขนาด (2) ประเมินความพึงพอใจของประชาชนต่อบริการของ รพ.สต. (3) ประเมินศักยภาพและเจตนารมณ์ในการมีส่วนร่วมของประชาชนต่อระบบสุขภาพในเขตพื้นที่ รพ.สต. (4) วิเคราะห์รูปแบบ และเสนอแนะรูปแบบแนวทางการพัฒนาการมีส่วนร่วมของภาคประชาชนในด้านวิธีวิทยาการวิจัยใช้การวิจัยผสมผสาน มีหน่วยในการวิเคราะห์ คือ ประชาชนใน 32 รพ.สต. โดยมีจำนวนกลุ่มตัวอย่างทั้งหมด 1,744 ตัวอย่าง ประกอบด้วย (1) กลุ่มผู้มีอาชีพให้บริการสุขภาพในพื้นที่ (2) กลุ่มผู้นำชุมชน และ (3) กลุ่มประชาชน ผู้เคยได้รับบริการทั้งก่อน และหลังการถ่ายโอน โดยเก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสำรวจ การสัมภาษณ์ และการสนทนากลุ่ม ผลการศึกษา พบว่า ในด้านทัศนคติของประชาชนด้านผลลัพธ์ของบริการโดย รพ.สต. มีการเปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดี โดยหลังการถ่ายโอนประชาชนมีความพึงพอใจมากขึ้น ประชาชนมีความเชื่อมั่นการให้บริการของ รพ.สต. ภายใต้สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัด (อบจ.) มากขึ้น เนื่องจากเชื่อว่า อบจ. เป็นหน่วยงานในพื้นที่ที่มีความใกล้ชิดกับประชาชน สามารถดูแลบริการสุขภาพปฐมภูมิได้ดีกว่า โดยผลวิจัยเชิงปริมาณ พบว่า ระดับความพึงพอใจของประชาชนหลังการถ่ายโอนดีขึ้นกว่าเดิมอย่างมีนัยสําคัญทางสถิติ ณ ระดับความเชื่อมั่น ร้อยละ 95 สำหรับแนวทางการพัฒนาการมีส่วนร่วม ควรปลูกฝังค่านิยมในการดูแลสุขภาพตนเองของประชาชนในพื้นที่ให้เข้มแข็งมากขึ้น โดยการรณรงค์สร้างค่านิยม “สร้างสุขภาวะโดยการพึ่งตนเอง และความร่วมมือในลักษณะพหุภาคี” โดยพัฒนากลไกการมีส่วนร่วมที่มีอยู่ในปัจจุบันให้เข้มแข็งมากยิ่งขึ้น